Της Κωνσταντίνας Καδέρη,
Έντονη ανησυχία έχει προκαλέσει το τελευταίο διάστημα η ύπαρξη περιστατικών θέασης άγριων ζώων, συγκεκριμένα αγριόχοιρων και αλεπούδων, σε όλο και περισσότερες κατοικήσιμες περιοχές της Θεσσαλονίκης, με τις τοπικές αρχές να θορυβούνται για την ενδεχόμενη εκδήλωση σοβαρού ατυχήματος. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα αγριογούρουνα εντοπίστηκαν στον Άγιο Ιωάννη Καλαμαριάς και στην περιοχή της Χαριλάου. Συχνές αναφορές υπάρχουν κατά καιρούς για τους δήμους Πυλαίας-Χορτιάτη και Νεάπολης-Συκεών, ενώ στο Ασβεστοχώρι η εικόνα της αλεπούς στο δρόμο και στις αυλές των σπιτιών κατά τις νυχτερινές ώρες μπορεί να χαρακτηριστεί ιδιαίτερα συνήθης.
Ακαδημαϊκός επιστήμονας μιλάει στον Τύπο Θεσσαλονίκης για το φαινόμενο αυτό αναλύοντας τους λόγους που παρατηρείται στη πόλη και επιδεικνύει γιατί υπάρχει η ανάγκη άμεσης λήψης μέτρων.
Η λογιζόμενη ως «πληθυσμιακή έκρηξη των αγριόχοιρων», όπως επισημαίνει στον Τύπο Θεσσαλονίκης ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας της Σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, κ. Γεώργιος Βατζιάς, θα πρέπει να προβληματίσει τους αρμόδιους φορείς, ώστε να ληφθούν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου προς αποφυγή σοβαρότερων ατυχημάτων στο μέλλον.
Αν και όπως σημειώνει ο κ. Βατζιάς δεν υπάρχει επίσημη καταμέτρηση και επίσημα στοιχεία που τουλάχιστον να διαπιστώνουν και να προσδιορίζουν το ακριβές εύρος της πληθυσμιακής τους ανάπτυξης, «υπάρχει η υποψία ότι λόγω αλλοίωσης στο φαινότυπο των αγριόχοιρων που εντοπίζονται στη περιοχή, δημιουργείται πιθανώς μια ημίαιμη κατάσταση ως προς το είδος τους, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός αυτός να αυξήσει την πολυδημία του. Πολύδημος οργανισμός είναι αυτός που κυοφορεί-τεκνοποιεί πάνω από ένα έμβρυο ζώο. Ο χοίρος είναι πολύδημο ον, αλλά ο αγριόχοιρος συνήθως ακόμα και στις καλύτερες δυνατές συνθήκες της περιοχής όπου ενδημεί, δεν θα υπερβεί τα 6-7 νεογέννητα χοιρίδια. Εδώ μπορεί να έχουμε και πάνω από 7-8 χοιρίδια. Επομένως, λόγω αυτού σημειώνεται αύξηση του πληθυσμού».
Σε ποιες άλλες περιοχές εντοπίζονται
Ωστόσο, αυτός ο υπερπληθυσμός δεν είναι φαινόμενο που απασχολεί μόνο την Κεντρική Μακεδονία. Παρατηρείται και στη Στερεά Ελλάδα, πολύ περισσότερο δε στη Θεσσαλία, στα ορεινά του Νομού Τρικάλων και του Νομού Λαρίσης, προς τα Γρεβενά, αλλά υπάρχουν συμπτώματα θέασης αγριόχοιρων και προς τη Θράκη, την Αιτωλοακαρνανία και την Πελοπόννησο.
«Τα ίδια προβλήματα εμφανίζονται και σε άλλες ημιορεινές περιοχές όπου υπάρχει κοντά αστικός ιστός και συνεπώς μέρη με έντονες μυρωδιές. Οι αγριόχοιροι έχουν οξύτατη όσφρηση και παρουσιάζουν χωροκτητικά χαρακτηριστικά. Επειδή, λοιπόν, βρίσκονται μέσα σ΄ ένα ασφαλές περιβάλλον όπου δεν θα τα “πειράξουν”, καθώς ο απλός πολίτης δεν θα τους επιτεθεί, αλλά παράλληλα θα τους προσφερθεί άφθονη τροφή (εύκολη πρόσβαση σε κάδους απορριμμάτων, αποφάγια κτλ), είναι φυσικό επακόλουθο η αύξηση του πληθυσμού όχι μόνο των αγριόχοιρων αλλά οποιουδήποτε άγριου ζώου. Γι’ αυτό δημιουργούνται πυρήνες ανάπτυξης και στη Θεσσαλονίκη, καθώς έχουμε τις συνθήκες που περιγράφουμε» επισημαίνει ο καθηγητής κ. Βατζιάς.
Πόσο επικίνδυνοι είναι και τι κάνουμε αν βρεθούν κοντά μας
Αναφορικά με το ποσοστό επικινδυνότητας ως προς τον άνθρωπο, τονίζει ότι αυτό έχει να κάνει με την αμεσότητα της επαφής που θα έχει με το ζώο. «Απαγορεύεται αυστηρώς και θα έπρεπε μάλιστα δια ποινής, να ταΐζουμε αυτά τα ζώα. Ο αρσενικός αγριόχοιρος (κάπρος) μπορεί να γίνει επιθετικός σε περίοδο συζεύξεων ή αντίστοιχα η χοιρομητέρα με τα νεογνά της. Σε οποιαδήποτε θέαση, χτυπάμε παλαμάκια, σφυρίζουμε, φωνάζουμε. Αν είναι βράδυ και φέρουμε φακό μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε, έτσι ώστε να προειδοποιήσουμε το ζώο ότι είναι ανεπιθύμητο στο σημείο που βρίσκεται. Ειδάλλως δεν το πλησιάζουμε για κανένα λόγο. Αντιστοίχως και η αλεπού μπορεί να προσαρμοστεί μέσα στον αστικό ιστό πολύ εύκολα και γι’ αυτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Η άγρια πανίδα και γενικά τα σαρκοβόρα θηλαστικά είναι φορείς λύσσας. Μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα λύσσας όπως παραβατική/επιθετική συμπεριφορά, σιελόρροια και κινητικά προβλήματα, μπορεί όμως να μολυνθεί κανείς ακόμα και αν το ζώο είναι φορέας. Εκεί χρήζει άμεσης ιατρικής φροντίδας».
Γιατί το κυνήγι αποτελεί την αμεσότερη λύση στο πρόβλημα
Για το πρόβλημα του υπερπληθυσμού των αγριόχοιρων και τη χρόνια έλλειψη λήψης μέτρων πρόληψης και πρόνοιας ο κ. Βατζιάς δηλώνει πως «από τη στιγμή που δεν έχουν ληφθεί προληπτικά μέτρα με την ύπαρξη φυσικού θηρευτή, δηλαδή του λύκου, να είναι πολύ περιορισμένη, είναι αδήριτη ανάγκη να καταλάβει ο απλός πολίτης και οι φιλοζωικές οργανώσεις ότι δεν υπάρχει άλλο μέτρο μείωσης και ελέγχου αυτού του πληθυσμού, εκτός από το κυνήγι. Γνωρίζω η πρακτική αυτή ίσως εγείρει ερωτήματα ή ακόμα μπορεί να δημιουργήσει θύελλα αντιδράσεων αλλά ένας ανεξέλεγκτος άγριος πληθυσμός μπορεί να δημιουργήσει πολύ σοβαρότερα προβλήματα».
Σ’ αυτό το πλαίσιο ο πρόεδρος του Κυνηγετικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, κ. Δημήτριος Παντελάκης επιβεβαιώνει πως «από το 2016 υπάρχουν συζητήσεις ότι ο πληθυσμός των αγριόχοιρων αυξάνεται όλο και περισσότερο χρόνο με το χρόνο, χωρίς όμως να γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό. Τόσα χρόνια δεν έχει πραγματοποιηθεί κάποια μελέτη που να περιλαμβάνει την καταμέτρηση των ζώων και την υπόδειξη από τους αρμόδιους φορείς για τους τρόπους διαχείρισης του προβλήματος. Ως σύλλογος απασχολούμε περισσότερους από 1000 κυνηγούς αγριόχοιρων, θεωρώντας ότι ένας από τους αποτελεσματικότερους, από πλευράς ασφάλειας και οικονομίας, τρόπους μείωσης του πληθυσμού των αγριόχοιρων αποτελεί το κυνήγι με ελεγχόμενα μέσα».
Αξίζει να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με το ΦΕΚ Τεύχος B’ 5076/16.08.2023, η φετινή κυνηγετική περίοδος για τον αγριόχοιρο ορίζεται από τις 15 Σεπτεμβρίου έως και τις 29 Φεβρουαρίου με επιτρεπόμενες ημέρες την Τετάρτη, το Σάββατο και την Κυριακή χωρίς περιορισμό των θηρευμένων ατόμων ανά κυνηγετική έξοδο, στις κυνηγητικές ζώνες όπου επιτρέπεται η διέλευση και από τις οποίες εξαιρούνται ο Χορτιάτης και η περιοχή των λιμνών στο Λαγκαδά καθώς αποτελούν καταφύγια άγριας ζωής.
