*Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Την υψηλού επιπέδου επιστημονική έρευνα, σε αποκεντρωμένο, ‘glocal’, περιφερειακό επίπεδο προωθεί η Επιθεώρηση Εύξεινου Πόντου και Ανατολικής Μεσογείου’ / ‘Black Sea And Eastern Mediterranean Review (‘BSEMR’). Το αγγλόφωνο επιστημονικό περιοδικό 'BSEMR', που παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου στην ΕΣΗΕΜ-Θ, εστιάζει σε καίρια ζητήματα των χωρών και περιοχών των δύο συγκοινωνούντων θαλάσσιων περιοχών: του Εύξεινου Πόντου και της Ανατολικής Μεσογείου. Περιοχές οι οποίες συγκυριακά διανύουν εξόχως τεταμμένες, επιρρεπείς συνθήκες και πολεμικές συγκρούσεις.
«Υπάρχει τεράστιος εντοπισμένος πλούτος γνώσεων, όπως και πηγές παραγωγής νέας γνώσης, περιφερειακά, που οφείλουμε να αξιοποιήσουμε και να αναδείξουμε. Στοχεύουμε στη δημοκρατία, τον εκδημοκρατισμό της γνώσης και την ειρήνη στις περιοχές μας. Η υλοποίηση των στόχων αυτών περνάει αποκλειστικά μέσα από την έγκυρη γνώση, ανεξαρτήτως συγκυριών και τάσεων», ανέφερε στο «ΤyposThes» η ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ Σοφία Καϊτατζή-Γουίτλοκ που μαζί με τον καθηγητή Διεθνών Σχέσεων Μιχάλη Κοντό (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας) είναι αρχισυντάκτες του περιοδικού.
Η ίδια εξήγησε πώς γεννήθηκε η ιδέα για το επιστημονικό περιοδικό ενώ υπογράμμισε και την σημασία της εμπεριστατωμένης ενημέρωσης. «Κινδυνεύουμε όλοι, μηδεμιάς και μηδενός εξαιρουμένου να πέφτουμε θύματα παραπληροφόρησης από αμέλεια ή αφέλεια», σχολίασε. Ως προς το αναγνωστικό τους κοινό; Απευθύνονται στο εγχώριο κοινό, στους επιστήμονες και εκπροσώπους του Τύπου, όπως ασφαλώς και στους αγγλόφωνους διεθνείς ομολόγους τους πανεπιστημιακούς και τα ενδιαφερόμενα τμήματα κοινών.
Η ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ Σοφία Καϊτατζή-Γουίτλοκ
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το επιστημονικό αυτό περιοδικό;
-Η ιδέα για την επιστημονική έκδοση ‘Επιθεώρηση Εύξεινου Πόντου και Ανατολικής Μεσογείου’ / ‘Black Sea And Eastern Mediterranean Review (‘BSEMR’) ανέκυψε μέσα από τις διεργασίες και το πλαίσιο του διεπιστημονικού εργαστηρίου ΔΕΠΑΝΕΜ της Σχολής Οκονομικών και κοινωνικών Επιστημών (πρώην ΟΠΕ και σήμερα ΟΚΕ), του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του ήδη από το ακαδημαϊκό έτος 2017-2018. Το ΔΕΠΑΝΕΜ προσέλκυσε σύντομα πλειάδα μελών και οδήγησε σε σύμπραξη πανεπιστημιακών τμημάτων από όλες τις περιοχές αναφοράς του, με διαρκείς ανταλλαγές ή επί τούτου συνεργασίες όπως συνέδρια και ερευνητικά προγράμματα. Η κοινή πρωτοβουλία της έκδοσης του ‘BSEMR’ ανήκει συγκεκριμένα σε δύο από τα μέλη του ΔΕΠΑΝΕΜ. Τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και τη Σχολή ΟΚΕ του ΑΠΘ. Η απόφαση διαρκούς επί τούτου συνεργασίας ελήφθη το 2022, ανάμεσα στους εκπροσώπους των δύο ιδρυμάτων. Ακολούθησε έκτοτε συνεχής και συνεπής διαδικτυακή κυρίως, αλλά και δια ζώσης ενίοτε συνεργασία μεταξύ όλων όσων συμμετέχουμε στο παραγωγικό, εκδοτικό αυτό εγχείρημα.
-Ποιοι οι στόχοι για το νέο εγχείρημα;
-Στοχεύουμε στη μεταξύ μας γνωριμία, την επιστημονική συνεργασία επιστημόνων ομόλογων κλάδων στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα των όμορων χωρών και περιοχών με τις οποίες γειτνιάζουμε γεωπολιτικά, ιστορικά ή πολιτισμικά. Επιδιώκουμε τη διεπιστημονική ερευνητική προσέγγιση με στόχο την ερευνητικά έγκυρη διάγνωση και κατόπτευση των ζωτικών ζητημάτων που μας αφορούν και σίγουρα μας καθορίζουν, συγχρονικά, διαχρονικά και μελλοντικά.
Στο εγχείρημά μας προτάσσουμε την υψηλού επιπέδου επιστημονική έρευνα, σε αποκεντρωμένο, ‘glocal’, περιφερειακό επίπεδο. Διότι εμείς οι εντόπιοι επιστήμονες είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε καλύτερα τα του ‘κοινού οίκου’ μας, χωρίς βέβαια, να αποκλείουμε συναδέλφους άλλων περιοχών. Με τον τρόπο αυτό, αυτοκαθοριζόμαστε επιστημονικά. Υποστηρίζουμε πως όλα τα επιστημονικά επιτεύγματα δεν γίνεται να περνούν μέσα από τα παγκοσμίως κυρίαρχα αγγλοσαξονικά ακαδημαϊκά ινστιτούτα. Τουναντίον, υπάρχει τεράστιος εντοπισμένος πλούτος γνώσεων, όπως και πηγές παραγωγής νέας γνώσης, περιφερειακά, που οφείλουμε να αξιοποιήσουμε και να αναδείξουμε. Στοχεύουμε στη δημοκρατία, τον εκδημοκρατισμό της γνώσης και την ειρήνη στις περιοχές μας. Η υλοποίηση των στόχων αυτών περνάει αποκλειστικά μέσα από την έγκυρη γνώση, ανεξαρτήτως συγκυριών και τάσεων. Προϋποθέτει την σε βάθος αναλυτική υποστήριξη και τη γνωστική στερέωση. Και σε αυτό ακριβώς επιδιώκουμε να συμβάλουμε.
-Ποια η σημασία της ενημέρωσης και πιο εμπεριστατωμένων γνώσεων στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας;
-Η σημασία της ενημέρωσης των πολιτών, των πολιτειών και των κυβερνώντων βάσει εμπεριστατωμένων και τεκμηριωμένων ερευνητικών ευρημάτων και γνώσεων είναι κρίσιμη και καίρια. Ήταν πάντα και συνεχίζει να είναι κορυφαίας σημασίας. Ωστόσο, στην εποχή μας, γίνεται κρισιμότατη. Γιατί; Διότι μαίνεται η πολυεπίπεδη διασπορά ψευδών ειδήσεων και διευκόλυνση των επίβουλων προπαγανδιστικών διαδόσεων, από και προς κάθε κατεύθυνση. Κινδυνεύουμε όλοι, μηδεμιάς και μηδενός εξαιρουμένου να πέφτουμε θύματα παραπληροφόρησης από αμέλεια ή αφέλεια.
-Πρόκειται για μια προσπάθεια στην οποία συμμετέχουν διαφορετικοί φορείς. Πώς συνεργαστήκατε;
-Η συνεργασία μας για την παραγωγή του περιοδικού είναι διαδικτυακή και διαρκής. Η συλλογική διαβουλευτική αλληλόδρασή μας υλοποιείται κυρίως μέσω ΖΟΟΜ. Ειδικότερα, για το σχεδιασμό, τις αποφάσεις θεματικών, την προκήρυξη και την πρόσκληση υποβολής άρθρων, την κρίση προεπιλογής τους, την ανάθεσή τους σε έγκριτους ανώνυμους κριτές (blind reviewing) μέχρι την ολοκλήρωση και την ανάρτηση της τελικής έκδοσης στο διαδίκτυο, όλα γίνονται διαδικτυακά, μέσα από τις αντίστοιχες υποδομές και εφαρμογές των πανεπιστημίων μας.
-Το υλικό είναι ανοιχτό για το κοινό. Οι open source πηγές πόσο βοηθούν την δημοσιογραφία αλλά και τον απλό πολίτη;
-Ασφαλώς, οι ανοιχτές, προσιτές πηγές βοηθούν τα μέγιστα, κυρίως, μέσω των δυνατοτήτων που παρέχουν για πολλαπλές άμεσες διασταυρώσεις των πληροφοριών και άρα της τεκμηρίωσης των δεδομένων μας. Του τι ισχύει και του τι είναι κατασκευασμένο ή fake, ή ακόμη χειρότερα κακόβουλο και προπαγανδιστικό. Εξυπακούεται επομένως πως τα υλικά των ανοιχτών πηγών συνδράμουν εποικοδομητικά τόσο την ίδια τη δημοσιογραφία, όσο και το σύνολο των πολιτών – χρηστών.
*Κάθε ενδιαφερόμενη ή ενδιαφερόμενος μπορεί να ανοίξει ελεύθερα το πρώτο τεύχος του 'BSEMR' στον ακόλουθο ιστότοπο https://lawjournals.unic.ac.cy/index.php/bsemr .
