*της Κωνσταντίνας Καδέρη
Σε “πυρετό” συζητήσεων για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος λόγω των εργασιών για την κατασκευή του FlyOver ή αλλιώς της «Υπερυψωμένης Ταχείας Λεωφόρου στην Ανατολική Εσωτερική Περιφερειακή Οδό Θεσσαλονίκης» βρίσκεται τις τελευταίες μέρες η πόλη. Μια ευρεία σύσκεψη αρμόδιων υπουργών και μια ειδική συνεδρίαση στο δημοτικό συμβούλιο έλαβαν χλωρα αυτήν την εβδομάδα, θέτοντας αναπόφευκτα στο προσκήνιο επιμέρους ζητήματα που απασχολούν την τοπική κοινωνία, όπως αυτό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Σε παρόμοιο πνεύμα, λίγες εβδομάδες νωρίτερα, μια συγκριτική αξιολόγηση των τιμών των αέριων ρύπων για το δίμηνο Δεκέμβριος 2023 – Ιανουάριος 2024, όπως αυτές καταγράφηκαν στους Σταθμούς Μέτρησης του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη, ήρθε να υπερτονίσει την αναγκαιότητα άμεσων παρεμβάσεων που θα λαμβάνουν υπόψη τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που φέρουν τα εν λόγω έργα.
Συγκεκριμένα, όπως διαπιστώθηκε, οι τιμές που καταγράφηκαν είναι πολύ πιο υψηλές από τις υπερβάσεις του θεσμοθετημένου ορίου για τα αιωρούμενα σωματίδια που καταγραφόταν το αντίστοιχο δίμηνο Δεκέμβριος 2022 – Ιανουάριος 2023 αρκετές φορές ακόμα και διπλάσιες (100 μg/m3, με όριο τα 50 μg/m3 σε 24ωρη βάση). Εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι οι αυξημένες αυτές τιμές στα αιωρούμενα σωματίδια, καταγράφονται με μεγαλύτερη συχνότητα τώρα, από ό, τι στο παρελθόν.
«Το περιβαλλοντικό εξαρτάται άμεσα με το κυκλοφοριακό. Ο λόγος που έχουμε τις υπερβάσεις των τιμών είναι ο επιβαρυμένος κυκλοφοριακός φόρτος στους δρόμους, ειδικά φέτος που ο χειμώνας δεν είναι πολύ κρύος και δεν έχουμε μεγάλη απαίτηση για θερμικό φορτίο και άρα η επιβάρυνση από την κεντρική θέρμανση (σ.σ. καύση ξύλων) είναι χαμηλότερη» εξηγεί ο καθηγητής περιβαλλοντικής μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης μιλώντας στον Τύπο Θεσσαλονίκης.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως από πλευράς του, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση για τη «δραματική αύξηση των αιωρούμενων σωματιδίων που καταγράφεται σε περιοχές της Θεσσαλονίκης» που κατέθεσε στη Βουλή ο βουλευτής και τομεάρχης Ανάπτυξης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Χρήστος Γιαννούλης, επιχείρησε να αποσυνδέσει το ζήτημα της ρύπανσης με το κυκλοφοριακό υποστηρίζοντας ότι «κατά κύριο λόγο το 70% των συγκεντρώσεων ΑΣ10 συνδέονται με τις εκπομπές από τη θέρμανση. Αυτή είναι η πραγματικότητα χωρίς να υποτιμούμε και την συνεισφορά των εκπομπών και από άλλες πηγές».
Όπως επισημαίνει ο κ. Σαρηγιάννης η ατμοσφαιρική ρύπανση της Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα χρόνιο φαινόμενο που απασχολεί την επιστημονική – και όχι μόνο- κοινότητα και αφορά κυρίως περιοχές τις Δυτικής Θεσσαλονίκης. Ωστόσο, σύμφωνα με μελέτες, αρκετά επιβαρυμένη φαίνεται να είναι πια και η Ανατολική Θεσσαλονίκη, όπου και εκτελούνται τα έργα του FlyOver, με τις υπερβάσεις των τιμών που καταγράφονται να αφορούν εκτός από τα αιωρούμενα σωματίδια και τα οξείδια του αζώτου και το μονοξείδιο του άνθρακα «κλασικοί ρύποι που συνδέονται με την κυκλοφορία και αυξάνονται ραγδαία όταν υπάρχει μεγαλύτερη επιφόρτιση του κυκλοφοριακού φόρτου».
«Το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι ένα βασικό πρόβλημα που θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία και η μακρόχρονη έκθεση σε υψηλές τιμές τόσο σωματιδίων όσο και αέριων ρύπων, όπως είναι το οξείδιο του αζώτου και το μονοξείδιο του άνθρακα, δημιουργούν επιπρόσθετα προβλήματα στην ικανότητα του ανοσοποιητικού να ανταποκριθεί σε άλλου είδους απειλές»
Όπως σημειώνει ο κ. Σαρηγιάννης αναφερόμαστε σε προβλήματα που επέφερε η Covid -19 αλλά και σε άλλα προβλήματα που αφορούν το καρδιαγγειακό σύστημα ή το αναπνευστικό σύστημα ειδικά σε ανθρώπους που έχουν διαγνωσθεί με άσθμα ή αναπνευστική αλλεργία ή οξεία πνευμονοπάθεια στους οποίους «δημιουργούνται περεταίρω προβλήματα από μια ενδεχόμενη μακρόχρονη έκθεση»
Προ ημερών, με απόφαση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών η ολοκλήρωση του οδικού άξονα πήρε παράταση με το χρονοδιάγραμμα των έργων να μεταθέτει κατά 5 μήνες αργότερα την παράδοση του, από τις 18 Δεκεμβρίου 2026 στις 14 Μαΐου 2027 με τον συνολικό χρόνο κατασκευής να παραμένει στους 42 μήνες.
Με το χρόνο να τρέχει και τις υπερβάσεις στις τιμές των αέριων ρύπων να αυξάνονται ραγδαία, μόλις στην αρχή της εβδομάδας, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας ανακοίνωσε 6 παρεμβάσεις για την μείωση του κυκλοφοριακού προβλήματος.
«Χρειάζεται να κάνουμε περισσότερα βήματα. Πρέπει να είμαστε περισσότερο αποφασιστικοί “περιβαλλοντικά” ώστε να μειωθούν άμεσα οι τιμές. Το σωστό είναι να δράσουμε τώρα. Κάνοντας τις κατάλληλες παρεμβάσεις μπορούμε να είμαστε εγκαίρως αποτελεσματικοί. Αν δράσουμε μετά από δύο χρόνια το πρόβλημα θα είναι πολύ πιο οξύ. Αν δράσουμε νωρίς θεωρώ ότι στα επόμενα χρόνια θα μπορούμε να έχουμε πολύ πιο λελογισμένα επίπεδα τιμών. Δεν θα είναι πολύ χαμηλά αλλά δεν θα είναι και υπερβολικά υψηλά» προσθέτει ο κ. Σαρηγιάννης.
Οφείλουμε να υπενθυμίσουμε πως ήδη από το Δεκέμβριο ο κ. Σαρηγιάννης είχε αναφερθεί στην τηλεργασία της τάξεως του 15% στο τομέα των υπηρεσιών, ως άμεσου μέτρου μείωσης της περιβαλλοντικής ρύπανσης λέγοντας χαρακτηριστικά πως «είναι θέμα μιας απόφασης», η οποία τώρα «εξετάζεται» όπως δήλωσε πρόσφατα ο υφυπουργός Εσωτερικών Μακεδονίας – Θράκης, Στάθης Κωνσταντινίδης.
«Ο βαθμός και η ταχύτητα με την οποία θα καταφέρουμε να μειώσουμε την αύξηση του κυκλοφορικού φόρτου με στοχευμένες παρεμβάσεις σε ό,τι αφορά τις εργασίες για το Flyover, έχει άμεση εξάρτηση με την αντίστοιχη μείωση στις τιμές των σωματιδίων και των λοιπών αέριων ρύπων και άρα ελαφρύτερη επιβάρυνση στη δημόσια υγεία» συμπληρώνει.
