Του Μιχαήλ Λιάπη,
Με την Πορεία Μνήμης, κορυφώθηκαν οι εκδηλώσεις για τα θύματα του Ολοκαυτώματος της Θεσσαλονίκης, υπό τον τίτλο «Ποτέ Ξανά. 81 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπίρκεναου».
Η πορεί ξεκίνησε από την πλατεία Ελευθερίας με τερματισμό τον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, όπου πολίτες και επίσημοι άφησαν λουλούδια στη μνήμη Εβραίων Θεσσαλονικέων που έχασαν τη ζωή τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Στο χαιρετισμό του ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης έστειλε το μήνυμα πως «είμαστε εδώ, για να φωνάξουμε δυνατά πως η κοινωνία μας και γνωρίζει, και θυμάται και αποτίει τον προσήκοντα σεβασμό, τόσο σε αυτούς που δεν επέστρεψαν ποτέ στην πατρώα γη όσο, όμως, και σε εκείνους, τους ελάχιστους, που σώθηκαν από το βέβαιο θάνατο, γύρισαν πίσω στην πόλη».
Παράλληλα τόνισε πως το Πάρκο Μνήμης δημοπρατείται άμεσα, τις επόμενες εβδομάδες,
Αναλυτικά στον χαιρετισμό του ο Στέλιος Αγγελούδης, ανέφερε:
Κυρίες και κύριοι,
Ο δρόμος του μαρτυρίου, ο δρόμος που περπάτησαν οι συμπολίτες μας για να φτάσουν εδώ, στο σιδηροδρομικό σταθμό, με τελικό προορισμό το εργοστάσιο του θανάτου του Άουσβιτς - Μπιρκενάου θα στοιχειώνει για πάντα τη συλλογική μνήμη της πόλης.
Περπατώντας εμείς σήμερα στα βήματά τους, ακολουθήσαμε την ιστορία των Ελλήνων Εβραίων μαρτύρων του Ολοκαυτώματος, αφουγκραστήκαμε τον πόνο και την αγωνία τους, τους συνοδέψαμε νοερά στο χωρίς γυρισμό ταξίδι στην κόλαση των κρεματορίων.
Η Θεσσαλονίκη μετά από δεκαετίες σιωπής, συνομίλησε με γενναιότητα με το παρελθόν της, αναμετρήθηκε με τις προκαταλήψεις και τους φόβους της και αποτίει τον πρέποντα φόρο τιμής στους δεκάδες χιλιάδες απόντες: Στα παιδιά της, στα μέλη μιας ισχυρής, ακμάζουσας κοινότητας, με κορυφαία προσφορά στο κοινωνικό, πολιτιστικό, εμπορικό και εκπαιδευτικό αποτύπωμα της πόλης, μιας κοινότητας που βίωσε με τον πλέον μαρτυρικό τρόπο την εφαρμογή του διεστραμμένου σχεδίου της Τελικής Λύσης. Μιας Κοινότητας, τέλος, που θρήνησε το 96% των μελών της κατά το Ολοκαύτωμα.
Σήμερα, 81 χρόνια μετά την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το Άουσβιτς, εκεί που η Ιστορία έφτασε στα όριά της, όπως σωστά έχει γραφτεί, είμαστε εδώ, για να φωνάξουμε δυνατά πως η κοινωνία μας και γνωρίζει, και θυμάται και αποτίει τον προσήκοντα σεβασμό, τόσο σε αυτούς που δεν επέστρεψαν ποτέ στην πατρώα γη όσο, όμως, και σε εκείνους, τους ελάχιστους, που σώθηκαν από το βέβαιο θάνατο, γύρισαν πίσω στην πόλη.
Μια πόλη, που οφείλουμε να το λέμε, να μην το κρύβουμε, τους έφερε αντιμέτωπους με μια σειρά νέων προκλήσεων και δυσκολιών.
Με εκδηλώσεις όπως η σημερινή δίνουμε απόλυτη προτεραιότητα στην ανάγκη επιβίωσης και ανάδειξης της ιστορικής μνήμης. Και το πράττουμε αυτό, όχι μόνο ως τον ελάχιστο φόρο τιμής στις αθώες ψυχές που χάθηκαν, αλλά και γιατί η Μνήμη είναι το πιο σημαντικό στοιχείο της πρόληψης. Ζούμε σε περίεργους καιρούς.
Καιρούς που επιτάσσουν την εγρήγορση και απαγορεύουν τον εφησυχασμό.
Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο, ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον οι φωνές του αντισημιτισμού, του ρατσισμού και του νεοναζισμού ακούγονται ξανά, είναι εδώ, παρούσες, σε όλη την Ευρώπη, υπενθυμίζουν τη διαχρονική ευθύνη όλων μας να ορθώσουμε στέρεα τείχη κατά του φασισμού και της μισαλλοδοξίας.
Να απαντήσουμε με δράσεις και πολιτικές που εδράζονται στις αρχές του Ανθρωπισμού, την Δημοκρατίας, της Αλληλεγγύης, της κοινωνικής Δικαιοσύνης και της Ελευθερίας.
«Μερικές φορές με ρωτούν αν γνωρίζω την ¨απάντηση στο Άουσβιτς¨», γράφει ο συγγραφέας της «Νύχτας» Ελί Βιζέλ, που σημάδεψε όσο λίγοι τον αγώνα για την ανάδειξη και διεθνοποίηση του Ολοκαυτώματος. «Απαντώ ότι όχι μόνο δεν την ξέρω, αλλά και ότι δεν ξέρω καν αν μια τραγωδία τέτοιας εμβέλειας έχει απάντηση. Εκείνο που γνωρίζω είναι ότι υπάρχει ¨απάντηση¨ στην ευθύνη. Όταν μιλάμε γι’ αυτή την περίοδο του κακού και του σκότους, που είναι τόσο κοντινή και τόσο μακρινή μαζί, η λέξη - κλειδί είναι ¨ευθύν稻.
Το Μουσείο Ολοκαυτώματος και το Πάρκο Μνήμης που δημοπρατείται άμεσα, τις επόμενες εβδομάδες, στη νέα πλατεία Ελευθερίας είναι δύο φωτεινά τοπόσημα μνήμης και ευθύνης που θα υπενθυμίζουν στο διηνεκές πως κανείς και τίποτα δεν ξεχνιέται. Πως δεν θα επιτρέψουμε ποτέ να επαναληφθεί αυτή η φρίκη.
Θα αποτελέσουν το οφειλόμενο χρέος τιμής της πόλης στα θύματα του Ολοκαυτώματος και παράλληλα θα εξυπηρετήσουν το μέγιστο αγαθό της κατάκτησης της γνώσης.
Γιατί η γνώση του παρελθόντος είναι ο καλύτερος οδηγός για ένα καλύτερο, πιο αισιόδοξο, πιο ελπιδοφόρο αύριο.
Όπως σωστά είχε πει παλαιότερα ο Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ, πρέπει με την εκπαίδευση να μπορέσουμε να μεταλαμπαδεύσουμε στα παιδιά μας την ανεκτικότητα για τον Άλλον, ώστε να καταπολεμηθεί ο αντισημιτισμός, η μισαλλοδοξία κι όλα αυτά που τελικά οδηγούν στο έγκλημα. Η νεολαία μας πρέπει να μάθει τι πραγματικά έγινε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, να γνωρίσει την ιστορική αλήθεια.
Κυρίες και κύριοι,
Από την όμορφη αυτή, ανοιχτή, πολύχρωμη και συμπεριληπτική πόλη μας, στέλνουμε σήμερα, όλοι και όλες μαζί, ένα ηχηρό μήνυμα: ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ! Είναι δυο λέξεις που μας ενώνουν, μας εμπνέουν και μας καθοδηγούν. Είναι δυο λέξεις που για να τις κάνουμε πράξη απαιτείται διαρκής αγώνας, επιμονή, κόπος και προσπάθεια. Είναι δυο λέξεις που απαιτούν αφύπνιση συνειδήσεων και καταπολέμηση της ρητορικής του μίσους. Είναι, τέλος, οι δυο λέξεις που θα αποτρέψουν την τέλεση παρόμοιων εγκλημάτων στο μέλλον.
Κλείνω λέγοντας το εξής: Αυτές τις εποχές ακούγεται όλο και πιο έντονα ότι ίσως υπάρχει υπερβολική μνήμη. Κάποιοι το λένε γιατί έχοντας συνηθίσει στη λήθη, η μνήμη τους φαίνεται παράταιρη στη Θεσσαλονίκη. Είμαστε εδώ για να διακηρύξουμε ότι αυτή η πόλη δεν θα ξαναστερέψει από μνήμη!
Σας ευχαριστώ».
Δείτε φωτογραφίες kai video του TyposThes από την Πορεία Μνήμης και την τελετή στον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό:
