Στη σημερινή συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, ο δημοτικός σύμβουλος της παράταξης «Θεσσαλονίκης για Όλους», Μιχάλης Τρεμόπουλος, παρουσίασε την πρόταση για τη δημιουργία ενός δικτύου σύγχρονου τραμ στη Θεσσαλονίκη και ζήτησε να τοποθετηθεί η διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης, όπως και για τη δημιουργία Μουσείου τραμ και την αποκατάσταση των δύο βαγονιών τραμ που βρίσκονται απαξιωμένα στα χέρια του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Με βάση την κοινή διαπίστωση του κυκλοφοριακού αδιεξόδου που βιώνουν οι Θεσσαλονικείς λόγω των πρόδρομων εργασιών του fly over και του αποκλεισμού μεγάλου μέρους του κέντρου επί τρεις τουλάχιστον δεκαετίες λόγω των έργων του μετρό, η πόλη και ο κεντρικός Δήμος θα πρέπει να βάλει επί τάπητος το ζήτημα της δημιουργίας ενός δικτύου τραμ. Ιδιαίτερα τώρα που φαίνεται πως από το φθινόπωρο θα λειτουργήσει επιτέλους το μετρό, θα πρέπει να αποθαρρύνουμε τη μέσω ΙΧ οδική κυκλοφορία, προσθέτοντας ένα Μέσο Σταθερής Τροχιάς, επιφανειακό και μεγάλης χωρητικότητας, που να προσφέρει υψηλής ποιότητας και υψηλής χωρητικότητας εναλλακτική πρόταση μετακίνησης.
Τα σύγχρονα οχήματα τραμ / ελαφρού μετρό μεγάλης χωρητικότητας (επταπλά αρθρωτά βαγόνια), μπορούν να μεταφέρουν 400 επιβάτες όρθιους και καθήμενους συνολικά: 400Χ15 διελεύσεις ανά ώρα (δηλ. με συχνότητα ανά 4 λεπτά) =6000 επιβάτες ανά ώρα και κατεύθυνση. Για σύγκριση, ο συρμός του μετρό θα χωράει 450 επιβάτες ενώ και το κόστος του υπέργειου τραμ είναι στο 1/3 του υπόγειου μετρό.
Παρόλα αυτά, η πόλη εγκλωβίστηκε στην επιλογή του υπόγειου μετρό μετά την εκλογή Κούβελα το 1986, που θα το κατασκεύαζε με χρηματοδότηση του FM 100. Οι επόμενες κυβερνήσεις, από διάδοχοι μετατράπηκαν σε συνένοχους της υπόθεσης του μετρό. Ο ΣΑΣΘ κατέθεσε μια πρόταση το 2014 για 3 γραμμές τραμ, που θα λειτουργούσαν συμπληρωματικά και τροφοδοτικά του μετρό. Με την απαραίτητη προσαρμογή του σχεδίου αυτού, μπορούμε να δώσουμε εξαιρετικές προοπτικές στη μετακίνηση των πολιτών.
Ο άξονας τραμ πρώτης προτεραιότητας που θα καλύψει περιοχές με υψηλή πληθυσμιακή πυκνότητα και κεντρικές επιτελικές και εμπορικές χρήσεις που έλκουν βαριές μετακινήσεις σε μια ζώνη που δεν θα εξυπηρετείται από το μετρό, είναι ο άξονας ΚΤΕΛ Μακεδονία -Παλιός Σταθμός (μέσω της σιδηροδρομικής γραμμής) -Κόμβος Δικαστηρίων -οδός Πολυτεχνείου -οδός Τσιμισκή -ΧΑΝΘ -Λ. Βασιλίσσης Όλγας / Μεγ. Αλεξάνδρου-Γ. Παπανδρέου -Μίκρα (στον χάρτη του ΣΑΣΘ είναι ο πράσινος άξονας στο τμήμα Δικαστήρια-ΧΑΝΘ και σε συνέχεια ο μπλε από ΧΑΝΘ μέχρι Μίκρα).
Στο τμήμα ΚΤΕΛ Μακεδονία -Δικαστήρια μπορεί να χρησιμοποιήσει τον σιδηροδρομικό διάδρομο του ΟΣΕ που οδηγεί στον Παλιό Σταθμό και που έχει προταθεί ως ο ένας εκ των 2 αξόνων του Δυτικού Προαστιακού Σιδηροδρόμου. Με αυτόν τον άξονα τραμ συμπληρώνεται το δίκτυο μετρό κατά τον καλύτερο τρόπο. Ο άξονας αυτός μπορεί να συνδυαστεί με τον Δυτικό Προαστιακό Θεσσαλονίκης (City Train) από τον Παλιό Σταθμό προς Κορδελιό (Διαλογή) -Διαβατά (Ιωνία/Νέα Μαγνησία) -Αγχίαλο -Γέφυρα (μελλοντικά Ν. Χαλκηδόνα) ως ενιαίος άξονας Tram-Train επιπλέον του αστικού τραμ.
Το Tram-Train, μια διεθνής πρακτική, είναι ένα υβριδικό τραμ, που μπορεί να κινηθεί και σε αστική γραμμή τραμ (πχ άξονας Δικαστήρια -Πολυτεχνείου -Τσιμισκή -Βασ. Όλγας κλπ) και σε σιδηροδρομική γραμμή του Εθνικού Σιδηροδρομικού Δικτύου (πχ Παλιός Σταθμός-ΚΤΕΛ Μακεδονία -Διαλογή -Διαβατά -Γέφυρα, εν προκειμένω).
Δηλ. θα μπορεί να εξυπηρετείται με 2 τύπους δρομολογίων:
(1) με την αστική γραμμή τραμ ΚΤΕΛ Μακεδονία -Μουσείο Ολοκαυτώματος -Δικαστήρια - Πολυτεχνείου / Τσιμισκη / Βασ. Όλγας (Μεγ. Αλεξάνδρου - Γ. Παπανδρέου / Φοίνικα - Μίκρα και
(2) με την αστική-προαστιακή γραμμή Tram-Train Γέφυρα -Αγχίαλος -Διαβατά (Ιωνία) -Κορδελιό -ΚΤΕΛ Μακεδονία -Μουσείο Ολοκαυτώματος -Δικαστήρια (όλο το τμήμα αυτό πάνω στη γραμμή του ΟΣΕ) - Πολυτεχνείου / Τσιμισκη / Βασ. Όλγας (Μεγ. Αλεξάνδρου - Γ. Παπανδρέου / Φοίνικα - Μίκρα.
Βεβαίως, για την περιοχή Τούμπας και Χαριλάου η Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό Θεσσαλονίκης (ΜΑΜ-Θ) προτείνει κλάδο μετρό που θα συνεχίζει μέσω του ιστορικού κέντρου Θεσσαλονίκης (άξονας Τσιμισκή / Δωδεκανήσου) και μέσω Νέου Επιβατικού Σταθμού ΟΣΕ θα συνεχίζει στην προβλεπόμενη νοτιοδυτική επέκταση του μετρό από Νέο Σταθμό προς Αμπελόκηπους -ΚΤΕΛ Μακεδονία -Εύοσμο -Άνω Κορδελιό. Με λίγα λόγια η ΜΑΜ-Θ προβλέπει 2 γραμμές μετρό στη Θεσσαλονίκη, που η κάθε μια θα καταλήγει σε 2 κλάδους. Η μια γραμμή θα είναι από Νοσοκομείο Παπαγεωργίου -Σταυρούπολη -Νεάπολη (άξονας οδού Λαγκαδά περίπου) -Βαρδάρη -Εγνατία (βασική γραμμή μετρό)-Σιντριβάνι -Πανεπιστήμιο -Δελφών με ένα κλάδο προς Νέα Ελβετία και δεύτερο κλάδο προς Μίκρα / Αεροδρόμιο. Η άλλη γραμμή θα ξεκινάει από Αγία Κυριακή -Χαριλάου -Κάτω Τούμπα -Πανεπιστήμιο -ΧΑΝΘ -Τσιμισκή (με σταθμό στην πλατεία Αριστοτέλους) -Βαρδάρη -Νέο Σταθμό -Αμπελόκηπους -ΚΤΕΛ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ -Εύοσμος -Άνω Κορδελιό.
Το τμήμα Βαρδάρη -Τσιμισκή -ΧΑΝΘ στο ιστορικό κέντρο θα πρέπει να αποφευχθεί να γίνει υπόγειο μετρό για λόγους σοβαρών προβλημάτων που θα προκύψουν, όπως οι αρχαιότητες και αποφυγής μιας νέας πολύχρονης αναστάτωσης του Κέντρου.
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης αλλά και οι Δήμοι όλου του ΠΣΘ θα πρέπει να ασχοληθούν σοβαρά, πριν δημιουργηθούν τετελεσμένα. Στην Αθήνα υπήρχε την περίοδο 1995-2000 επιτροπή παρακολούθησης όπου συμμετείχαν όλοι οι φορείς, όπως το ΥΠΕΝ μέσω Οργανισμού Ρυθμιστικού Αθήνας, ο ΟΑΣΑ, ο ΟΣΕ, η ΓΓ Δημ. Έργων. Αντίθετα, στη Θεσσαλονίκη δεν συμμετείχαν στη ΜΑΜ-Θ ούτε ο ΟΣΕΘ, ούτε ο Δήμος, ούτε η Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας ή ο ΟΣΕ. Και θα πρέπει να διεκδικήσουν ρόλο.
Η γραμμή τραμ που προτείνουμε, θα εξυπηρετήσει και την ταχέως αναπτυσσόμενη περιοχή του Παραλιακού Μετώπου Θεσσαλονίκης και το νέο Μουσείο Ολοκαυτώματος, κουμπώνει όμως και με τον Δυτικό Προαστιακό Σιδηρόδρομο Θεσσαλονίκης και μπορεί να συλλειτουργήσει μαζί του ως ενιαίος άξονας Tram-Train. Ο άξονας αυτός θα μπορεί να εξυπηρετείται από 2 υπηρεσίες, μια δρομολογιακή υπηρεσία αστικού τραμ και μια αραιότερη υπηρεσία προαστιακού -αστικού Tram-Train, που θα ενώσει τη βιομηχανική Δυτική Θεσσαλονίκη με όλο το κέντρο και την παραλιακή ζώνη μέχρι Μίκρα.
Συμπερασματικά, θα πρέπει να υιοθετηθεί ένα κοινά αποδεκτό σχέδιο, στο οποίο θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται:
(1) Δυτικός Προαστιακός Σιδηρόδρομος: (City Train):
(α) Σίνδος (και Πανεπιστήμιο Μεσογείου) -Κορδελιό (Διαλογή) -Νέος Επιβατικός Σταθμός ΟΣΕ (ανταπόκριση με μετρό)
(β) Γέφυρα (μελλοντικά Νέα Χαλκηδόνα) -Αγχίαλος -Διαβατά (Ιωνία) -Κορδελιό (Διαλογή) -ΚΤΕΛ Μακεδονία -Μουσείο Ολοκαυτώματος -Παλιός Σταθμός / Δικαστήρια (και συνέχιση του μέσω του προαναφερθέντος άξονα τραμ Τσιμισκή / Βασ. Όλγας μέσα στην πόλη ως Tram-Train).
(2) Τραμ: άξονας ΚΤΕΛ Μακεδονία -Μουσείο Ολοκαυτώματος -Δικαστήρια (μέσω γραμμής ΟΣΕ) -οδοί Πολυτεχνείου / Τσιμισκή -Λ. Βασιλίσσης Όλγας - Εθνικής Αντιστάσεως / Μεγ. Αλεξάνδρου -Γ. Παπανδρέου / Φοίνικας -Μίκρα. Στον άξονα αυτόν θα μπορεί να κινείται και το Tram-Train που θα εξυπηρετεί τον πρώτο άξονα του Δυτικού Προαστιακού Θεσσαλονίκης από Γέφυρα / Διαβατά / Κορδελιό (Διαλογή / ΚΤΕΛ Μακεδονία.
