Με τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας «Από τη ζωή των Βλάχων στα 1900» του Ιδρύματος Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα και την πραγματοποίηση της ημερίδας με θέμα «Βλαχόφωνος Ελληνισμός» άνοιξε το πρωί της Κυριακής η αυλαία του 39ου Πανελλήνιου Ανταμώματος Βλάχων, που φέτος φιλοξενείται στο Ωραιόκαστρο και κορυφώνεται με εκδηλώσεις στην περιοχή «Αλώνια» στις 27 και 28 Ιουνίου 2025.
Τον αγιασμό των εγκαινίων της έκθεσης που παρουσιάζεται στην αίθουσα «Νέλλυ Δελή» στο Δημοτικό Κτίριο «Παύλος Μελάς» στο Παλαιόκαστρο τέλεσε ο π. Γεώργιος Μπέτας, ο οποίος μετέφερε τον χαιρετισμό του Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, κ. Βαρνάβα.
«Με μεγάλη χαρά φιλοξενούμε φέτος στο Ωραιόκαστρο το 39ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων. Όταν συζητούσαμε με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων για να γίνει στο Ωραιόκαστρο το Αντάμωμα ανέφερα στον πρόεδρο, Μιχάλη Μαγειρία, ότι ειδικά στο Παλαιόκαστρο έχουμε βλαχόφωνους πληθυσμούς και η συμβολή τους στην ανάπτυξη της περιοχής είναι πολύ σημαντική. Αρκεί να σας πω ότι από το 1990 ως και σήμερα οι κοινοτάρχες ή οι δήμαρχοι που πέρασαν από το Ωραιόκαστρο ήταν βλάχικης καταγωγής», τόνισε ο δήμαρχος Ωραιοκάστρου, Παντελής Τσακίρης, στο πλαίσιο των εγκαινίων της έκθεσης φωτογραφίας.
«Για να στεφθεί με επιτυχία η διοργάνωση συστήσαμε οργανωτική επιτροπή, τα μέλη της οποίας δεν είναι αποκλειστικά βλάχικης καταγωγής. Με τον τρόπο αυτό θελήσαμε να περάσουμε το μήνυμα της σύνθεσης και της συνεννόησης που έχουμε στον τόπο μας και είναι τόσο σημαντική η έννοια της ομοψυχίας γιατί μέσα από τη συνεργασία έρχονται τα όμορφα και επιθυμητά αποτελέσματα», πρόσθεσε ο κ. Τσακίρης.
Στην εκδήλωση χαιρέτισε ο βουλευτής ΝΔ Θεσσαλονίκης, Στράτος Σιμόπουλος, εκπροσωπώντας τον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων. «Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που βρίσκομαι ανάμεσά σας. Η σχέση και η αγάπη μου για τους Βλάχους είναι μεγάλη. Στην περιοχή της Βόλβης, από όπου κατάγεται η μητέρα μου, ζουν Βλαχόφωνοι Έλληνες. Τα παιδικά μου χρόνια τα πέρασα εκεί και ήμασταν μια παρέα. Η σχέση αυτή έγινε πιο έντονη όταν έμαθα από τον πρόεδρο σας, τον κ. Μαγειρία την εξήγηση του τί σημαίνει Βλαχόφωνος ελληνισμός», τόνισε ο κ. Σιμόπουλος και πρότεινε να αξιοποιηθούν τα ψηφιακά εργαλεία, ώστε να δημιουργηθεί ένα ψηφιακό μουσείο για την προσφορά και την πολιτιστική κληρονομιά του Βλαχόφωνου Ελληνισμού.
Ο πρόεδρος της ΠΟΠΣ Βλάχων, Μιχάλης Μαγειρίας, ευχαρίστησε τον δήμαρχο Ωραιοκάστρου, Παντελή Τσακίρη και τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου για την φιλοξενία και αναφέρθηκε στην έκθεση φωτογραφίας, που εγκαινιάστηκε. «Η πρωταρχική ιδέα για την έκθεση φωτογραφίας ήταν να αναδειχθεί ο μακεδονικός ελληνισμός και ο ρόλος του στον αγώνα για την απελευθέρωσή του. Το πρώτο μέρος της έκθεσης, που αφορά στο γεωγραφικό χώρο της Μακεδονίας, είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά από το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη. Όμως το ίδρυμα Εγνατία Ηπείρου είχε την ιδέα η έκθεση να συμπεριλάβει και τους Βλαχόφωνους Έλληνες, τους οικισμούς και τις εγκαταστάσεις τους όπως είχαν διαμορφωθεί κατά τις αρχές του 20ου αιώνα στην ευρύτερη περιοχή. Το Ίδρυμα βοήθησε αποτελεσματικά στην επέκταση της αρχικής έκθεσης και στην διαμόρφωσή της όπως σας την παρουσιάζουμε εδώ στο Ωραιόκαστρο. Την έκθεση επιμελήθηκε ο αείμνηστος Αστέριος Κουκούδης και έχει παρουσιαστεί σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας», ανέφερε ο κ. Μαγειρίας.
«Η έκθεση αντιμετωπίζει τους Βλαχόφωνους πληθυσμούς με σεβασμό στην ιστορία τους και όπως θα διαπιστώσετε αναδεικνύει με μοναδικό τρόπο την ιστορική τους ταυτότητα ως πολύτιμο συστατικό και αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνισμού», πρόσθεσε.
Στην εκδήλωση χαιρέτισε επίσης ο γενικός γραμματέας Εσωτερικών και Οργάνωσης του υπουργείου Εσωτερικών,. Αθανάσιος Μπαλέρμπας. «Όταν υπηρετούσα στη θέση του γ.γ. Ιθαγένειας κάναμε πολλά ως προς την απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας σε Βλαχόφωνους που ζουν σε όλα τα Βαλκάνια. Και αυτό είναι σημαντικό γιατί είναι το μέλλον του Βλαχόφωνου ελληνισμού, το άνοιγμα σε ανθρώπους με ελληνική συνείδηση που ζουν παντού σε όλο τον κόσμο», τόνισε ο κ. Μπαλέρμπας και σημείωσε ότι το ΥΠΕΣ υποστηρίζει την ΠΟΠΣ Βλάχων και το έργο της.
Η έκθεση φωτογραφίας θα λειτουργεί από τις 22 Ιουνίου έως τις 28 Ιουνίου 2025 στο Δημοτικό Κτίριο «Παύλος Μελάς» στο Παλαιόκαστρο.
Ημερίδα για τον Βλαχόφωνο Ελληνισμό
Αμέσως μετά τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας ακολούθησε ημερίδα με θέμα: «Βλαχόφωνος Ελληνισμός». Στην ημερίδα μίλησαν ο Νίκος Παπαϊωάννου, υφ. Παιδείας – π. Πρύτανης ΑΠΘ, η Κωνσταντίνα Δ. Καρακώστα, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών και ο Αναστάσιος Τζήκας, Πρόεδρος ΔΕΘ-HELEXPO.
«Οι Βλαχόφωνοι Έλληνες δεν είναι μόνο μια πληθυσμιακή ομάδα, είναι ψυχή, πνεύμα. Κουβαλούν μια παράδοση αιώνων με ελληνική συνείδηση και το κάθε Αντάμωμα αποτελεί δεν είναι απλώς μια γιορτή είναι ιερό καθήκον μνήμης και πολιτισμικής συνέχειας», τόνισε ο υφυπουργός Παιδείας, Νίκος Παπαϊωάννου.
Η Κωνσταντίνα Δ. Καρακώστα, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών ευχαρίστησε ιδιαίτερα τον δήμαρχο Ωραιοκάστρου, Παντελή Τσακίρη, για την πρόσκληση να συμμετάσχει στην ημερίδα και σημείωσε πως ο Βλαχόφωνος Ελληνισμός αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο της ελληνικής ιστορίας. Η κ. Καρακώστα μίλησε για τον Βλαχόφωνο Ελληνισμό της Διασποράς, τονίζοντας ότι αποτελεί εξαιρετική ερευνητική πρόκληση και συνάμα σπουδαίο εγχείρημα να ιχνηλατεί κάποιος τους ατελείωτους δρόμους και τις διακλαδώσεις των Βλαχόφωνων Ελλήνων στο πλαίσιο της γεωγραφικής καταγραφής.
Ο Αναστάσιος Τζήκας, εξέφρασε τη συγκίνησή του, διότι, όπως είπε, «βρίσκομαι εδώ στο Ωραιόκαστρο, στην πατρίδα μου, όπου μεγάλωσα και έπαιζα τα καλοκαίρια». Ο κ. Τζήκας κατέθεσε βιωματικές εμπειρίες που είχε ως παιδί στο Παλαιόκαστρο και ανέδειξε την προσφορά του Βλαχόφωνου Ελληνισμού στην ανάπτυξη της περιοχής.
Στην εκδήλωση χαιρέτισαν επίσης ο Γιάννης Μπατζοτάσιος, αντιπρόεδρος της ΠΟΠΣ Βλάχων, ο Φώτης Παρπόρης, πρόεδρος του ΕΜΑΣ «Φίλιππος Παλαιοκάστρου» και πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του 39ου Πανελλήνιου Ανταμώματος Βλάχων.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν αντιδήμαρχοι, δημοτικοί και τοπικοί σύμβουλοι του Δήμου Ωραιοκάστρου, η Αθηνά Τοτοκώση, πρόεδρος της Ηπειρωτικής Εστίας Θεσσαλονίκης, ο Φώτης Κιλιπίρης, πρόεδρος του Λαογραφικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, ο γιατρός Μιχάλης Μπόσκος, αντιπροσωπείες των Συλλόγων: Κοκκινοπλιτών Θεσσαλονίκης, Λαογραφικού Συλλόγου Μεγαλολιβαδιωτών Πάικου – Σύλλογος Γυναικών Λιβαδίων Πάικου «Οι Αρμάνες», Συλλόγου Βλάχων Θέρμης Τριαδίου «Άγιος Νικόλαος», Συλλόγου Βλάχων Σιδηροκάστρου και Συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης «Γεωργάκης Ολύμπιος».
Το 39ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων συνδιοργανώνεται από την ΠΟΠΣ Βλάχων και τον Δήμο Ωραιοκάστρου, υπό την αιγίδα της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, και κορυφώνεται στις 27 και 28 Ιουνίου 2025 στην περιοχή «Αλώνια» στο Ωραιόκαστρο.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων έχει ως εξής:
Παρασκευή 27 Ιουνίου 2025
20.00: Εκκίνηση χορευτικών ομάδων από το Δημαρχείο Ωραιοκάστρου προς τη Λ. Δημοκρατίας - «Ανοιχτό Κέντρο Εμπορίου - Open Mall»
20.30: Παρουσίαση λαϊκών δρώμενων, ηθών και εθίμων από την πλούσια πολιτιστική παράδοση του Βλαχόφωνου Ελληνισμού στην είσοδο του «Open Mall»
Με τη συμμετοχή των συλλόγων:
• Λαογραφικός Σύλλογος Μεγαλολιβαδιωτών Πάικου
• Σύλλογος Γυναικών Λιβαδίων Πάικου «Οι Αρμάνες»
• Σύλλογος Βλάχων Προσοτσάνης «Οι Γραμμουστιάνοι»
• Σύλλογος Βλάχων Φιέρι
Σάββατο 28 Ιουνίου 2025
19.00: Συγκέντρωση χορευτικών ομάδων στο Δημαρχείο Ωραιοκάστρου και έναρξη πατινάδας σε ζευγάρια
19.30: Παρουσίαση σε ομάδες των χορευτικών τμημάτων της Ομοσπονδίας μας, με βάση την κοινή καταγωγής τους - Κεντρική Εκδήλωση Ανταμώματος στην περιοχή «Αλώνια».
