«Τιμάται το έργο και η προσωπικότητα της Άλκης Ζέη, η οποία κατάφερε να είναι ο ψίθυρος στο αυτί 4-5 γενιών που μεγάλωσαν με τα βιβλία της. Αντικρίζει τα πράγματα με σεβασμό και υπερβαίνει τα στερεότυπα οποιουδήποτε πολιτικού φορέα και οποιασδήποτε ιδεολογίας», τόνισε, μεταξύ άλλων, ο καθηγητής του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Α.Π.Θ., Αντρέας Καρακίτσιος, ο οποίος εκφώνησε και τον έπαινο της τιμώμενης (Laudatio).
Από την πλευρά της, η ίδια η Άλκη Ζέη είπε, μεταξύ άλλων, στην ομιλία της: «Αν δεν ηταν οι δάσκαλοι δεν θα είχα φτάσει εδώ που έφτασα. Γι' αυτό θα τους ευγνωμονώ πάντα. Γι' αυτό είμαι πολύ συγκινημένη και χαρούμενη για τη μεγάλη τιμή που μου κάνετε. Δάσκαλοι είστε και σεις και σας ευχαριστώ με όλη μου την καρδιά».
Ποια είναι η Άλκη Ζέη
Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας της καταγόταν από την Κρήτη και η μητέρα της από τη Σάμο, όπου πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια. Παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη, Γιώργο Σεβαστίκογλου. Η Άλκη Ζέη σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας στο Tμήμα Σεναριογραφίας. Από το 1954 έως το 1964 έζησε ως πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση και κατά την περίοδο της επταετίας στη Γαλλία. Επέστρεψε με το τέλος της δικτατορίας και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.
Από πολύ μικρή η Άλκη Ζέη ασχολήθηκε με το γράψιμο. Στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατόπιν ο ήρωας του κουκλοθέατρου «Μπάρμπα Μυτούσης» που εμπνεύστριά του ήταν η Ελένη Θεοχάρη-Περάκη.
Ως συγγραφέας καθιερώθηκε με το πρώτο της μυθιστόρημα «Το Καπλάνι της Βιτρίνας», το 1963, που μεταφράστηκε σε 20 γλώσσες και βρίσκεται στην 49η έκδοση. Το βιβλίο εμπνέεται από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και αποτελεί σταθμό στην ελληνική παιδική λογοτεχνία, καθώς είναι το πρώτο παιδικό βιβλίο με πολιτικές αναφορές, στη δικτατορία του Ι. Μεταξά. Ακολούθησε «Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου», το 1971, που βρίσκεται στην 61η έκδοση και έχει μεταφραστεί σε 14 γλώσσες.
Τα σημαντικότερα βιβλία της είναι: «Ο Θείος Πλάτων», 1975, «Κοντά στις ράγιες», 1977, «Μια Κυριακή του Απρίλη», 1978, «Τα Παπούτσια του Αννίβα», 1979, «Η Μωβ Ομπρέλα», 1995, «Η Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων», 1997, «Γατοκουβέντες», 2006, «Ο ψεύτης παππούς», 2009, «Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της», 2011, «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο», 2013 και το μυθιστόρημα που δεν είναι για παιδιά, «Η Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα», 1987.
Έχει γράψει δυο θεατρικά έργα για παιδιά, «Ο Κεραμιδοτρέχαλος» και «Ματίας ο πρώτος» και έχει μεταφράσει πολλά βιβλία από τα ιταλικά, γαλλικά και ρωσικά, καθώς, επίσης, έχει συμμετάσχει σε πολλά συλλογικά έργα.
Συνολικά, τα έργα της Άλκης Ζέη έχουν μεταφραστεί σε 20 γλώσσες.
Η Άλκη Ζέη έχει τιμηθεί πλειστάκις για το έργο της. Στο εξωτερικό, με το βραβείο «Mildred L. Batchelder» (Η.Π.Α.) για τα βιβλία της «Το Καπλάνι της Βιτρίνας» (1968), «Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου» (1973), «Κοντά στις ράγες» (1973). Επίσης, έχει βραβευτεί με το βραβείο «Acerbi» (Ιταλία) για το βιβλίο «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» και με το Βραβείο Βιβλιοφάγων (Γαλλία) για το «Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της». Το 2004 η Άλκη Ζέη ήταν υποψήφια για το βραβείο «Χανς Κρίστιαν Άντερσεν» και το βραβείο «Άστριντ Λίντγκρεν-Λογοτεχνίας».
Στην Ελλάδα, το 1993, της απονεμήθηκε το κρατικό βραβείο παιδικού λογοτεχνικού βιβλίου για το «Θέατρο για παιδιά». Το βιβλίο της «Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της» βραβεύθηκε το 2003 με το βραβείο εφηβικού μυθιστορήματος του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (ελληνικό τμήμα της παγκόσμιας οργάνωσης προώθησης βιβλίων για παιδιά και νέους, της IBBY). Επίσης, τιμήθηκε με τα βραβεία του περιοδικού «Διαβάζω» και του Ιδρύματος «Κώστα & Ελένης Ουράνη», ενώ, το 2010, η Ακαδημία Αθηνών την τίμησε για το σύνολο του έργου της.
Το 2012 αναγορεύτηκε Επίτιμη Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κύπρου.
