Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Πόσοι από εμάς γνωρίζουν άραγε ότι ο πρώτος ραδιοσταθμός της Ελλάδας και των Βαλκανίων ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη και εξέπεμψε από το χώρο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης με μόλις δυο ακροατές; Και πόσοι γνωρίζουν ότι στο σημερινό διεθνές εκθεσιακό κέντρο λειτουργεί Μουσείο Ραδιοφωνίας αφιερωμένο στη μνήμη του πρώτου «ραδιοφωνατζή», Χρίστου Τσιγγιρίδη, το οποίο διηγείται την ιστορία του ραδιοφώνου και του ήχου μέσα από συλλεκτικά μηχανήματα;
Το Μουσείο Ραδιοφωνίας Θεσσαλονίκης στεγάζεται στη νότια πύλη της ΔΕΘ, απέναντι από τη ΧΑΝΘ και διαχειρίζεται από την μη κερδοσκοπική εταιρία Μακεδονική Φωνοθήκη Φωνομουσείο, που ιδρύθηκε από έναν λάτρη του ραδιοφώνου, τον Παναγιώτη Κίσκιλα. Από τον Δεκέμβριο του 2000 το μουσείο λειτουργεί σε κτίσμα που παραχωρήθηκε από την SIEMENS , με την υποστήριξη της ΔΕΘ και έχει δεχθεί μέχρι στιγμής περίπου 50.000 επισκέπτες.
Η συλλογή
Ξεκίνησε με συλλογή του ίδιου του Κίσκιλα που είχε στην κατοχή του 120 κομμάτια μεταξύ των οποίων το γραφείο, το ραδιόφωνο και την καμπάνα που χρησιμοποιούσε ο Χρ. Τσιγγιρίδης. Εμπλουτίστηκε άμεσα με άλλα μηχανήματα και παλαιό ραδιοφωνικό υλικό του Ραδιοφωνικού Σταθμού Μακεδονίας της ΕΡΤ (ΕΙΡ-ΥΕΝΕΔ), μηχανήματα του Στρατού, καθώς και μηχανήματα του θρυλικού ερασιτεχνικού σταθμού ΡΑΔΙΟ ΝΕΣΤΩΡ. Σήμερα το μουσείο έχει 1.700 διαφορετικά εκθέματα, από κονσόλες (βάσεως και φορητές), μικρόφωνα, δέκτες, όργανα ελέγχου, λάμπες μέχρι περιοδικά, βιβλία και ραδιοτηλεοράσεις και γενικά ό,τι έχει σχέση με το ραδιόφωνο και τον ήχο.
Τα προβλήματα
Στα χρόνια λειτουργίας του έχει δεχθεί και δωρεές, ενώ όπως δηλώνει στον Τ.Θ. ο Στέλιος Χατζηγιαννάκης ηλεκτρονικός Τ.Ε. συνταξιούχος της ΕΡΤ3 και Ταμίας του αστικού μη κερδοσκοπικού φορέα, ο κόσμος που επισκέπτεται το μουσείο και έχει στις αποθήκες του παλιά ραδιόφωνα προθυμοποιείται να τα δωρίσει στο μουσείο. Οι δωρεές είναι καλοδεχούμενες, ωστόσο είναι εμφανές ότι το μουσείο αντιμετωπίζει πρόβλημα έλλειψης χώρου. «Κάθε χρόνο τα εκθέματα αυξάνονται και δεν υπάρχει χώρος», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηγιαννάκης καλώντας το κράτος να μεριμνήσει και «να γίνει κάτι». Σημειώνεται ότι το μουσείο δεν διαθέτει πόρους ( η είσοδος είναι δωρεάν) , παρά μόνον τις εισφορές των μελών και τις πάσης φύσεως χορηγίες. Η έλλειψη πόρων δημιουργεί προβλήματα στη λειτουργία του (έλλειψη προθηκών για τη σωστή ανάδειξη των εκθεμάτων, χρημάτων για μισθοδοσία υπαλλήλου, επιγραφές, έντυπο υλικό κ.ά.), ενώ βάζει «φρένο» και στις σκέψεις να μαζευτούν εκθέματα από ερασιτέχνες συλλέκτες της πόλης ώστε να εμπλουτιστεί η συλλογή.
Η ιστορία του πρωτοπόρου του ραδιοφώνου
Ο Χ. Τσιγγιρίδης στο κέντρο
Την ενδιαφέρουσα ιστορία του πρωτοπόρου του ραδιοφώνου Χρίστου Τσιγγιρίδη διαβάζουμε στον δικτυακό τόπο του μουσείου (www. radiomuseum.gr). Hλεκτρολόγος-μηχανικός σπουδαγμένος στη Γερμανία, εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη και ίδρυσε τον πρώτο ραδιοσταθμό των Βαλκανίων, εκπέμποντας από το χώρο της Διεθνούς Έκθεσης.
Το 1926 γίνεται η πρώτη Διεθνής Έκθεση στον χώρο μπροστά από το 3ο Σώμα Στρατού. Το σπίτι του Τσιγγιρίδη βρίσκεται σχεδόν απέναντι, στην σημερινή Βασιλίσσης Όλγας, τότε Δημοκρατίας . Ο Χρίστος Τσιγγιρίδης αρχικά πουλάει μεγάφωνα και ενισχυτές στην πρώτη Διεθνή Έκθεση ως αντιπρόσωπος της Γερμανικής εταιρίας SIEMENS_ HALSKE.
To 1926, μέσα στον χώρο της ΔΕΘ, o Χρίστος Τσιγγιρίδης στήνει τον πομπό του, ισχύος 400 Watt περίπου. Τον λειτουργεί μόνον κατά την διάρκεια της ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο.
Η πρώτη εκπομπή έγινε την 25η Μαρτίου του 1928. Είχε μόλις… δύο ακροατές. Ο ένας ήταν στην περιοχή της πλατείας Ιπποδρομίου και ο άλλος σε ένα αγγλικό καράβι στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Ένας ραδιοφωνικός δέκτης την εποχή εκείνη κόστιζε όσο μια μικρή περιουσία! Πολύ σύντομα όμως οι δέκτες χιλιαπλασιάστηκαν.
Από τον Σταθμό του Τσιγγιρίδη πέρασαν ουκ ολίγοι καλλιτέχνες. Στο μουσείο υπάρχει χαρακτηριστική φωτογραφία με τον Βασίλη Τσιτσάνη και την Μαρίκα Νίνου.
Δείτε φωτογραφίες από το Μουσείο
Άποψη του μουσείου
Το γραφείο του Χ. Τσιγγιρίδη. Διακρίνεται η φωτογραφία του αλλά και μια καμπάνα δεξιά, η οποία χτυπούσε για να σημάνει την έναρξη και το τέλος των ειδήσεων.
Μια τεράστια λυχνία από πομπό
Ραδιόφωνα ελληνικής κατασκευής με ελληνικά γράμματα στο καντράν
Πένσα σφράγισης. Όσοι δεν πλήρωναν την συνδρομή τους οι εισπράκτορες πήγαιναν στο σπίτι τους και τους σφράγιζαν το ραδιόφωνο! Μάλιστα, στο μουσείο υπάρχουν καρτέλες συνδρομητών της ΕΙΡ.
Κονσόλα
Σημείωση: Το μουσείο είναι ανοιχτό τις ημέρες και ώρες λειτουργίας της ΔΕΘ. Το υπόλοιπο διάστημα είναι επισκέψιμο για ιδιώτες, ομάδες ή σχολεία κατόπιν ραντεβού, λόγω έλλειψης προσωπικού. Η είσοδος είναι ελεύθερη. Τηλ. Επικοινωνίας για ραντεβού: 6973300103.
