*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Δίχως ψησταριές και λούνα παρκ θα είναι το φετινό πανηγύρι του Αγίου Μάμα που άνοιξε σήμερα Πέμπτη τις πύλες του.
Δύο μέρες πριν την έναρξή του οι ιδιοκτήτες των ψησταριών είχαν ενημερωθεί για την ανατροπή που τους αφορά.
Όπως δήλωσε ο δήμαρχος Νέας Προποντίδας και πρόεδρος της ΕΠΟΚΑΜ κ. Εμμανουήλ Καρράς στο «ΤyposThes»: «Δεν θα λειτουργήσουν οι ψησταριές, όπως γίνονταν στα προηγούμενα χρόνια. Δεν προβλέπεται από το νέο νόμο πλανόδιου εμπορίου. Οι ιδιοκτήτες τους θα έπρεπε να μπορούσαν να πιστοποιήσουν την επιχείρησή τους ως “καντίνα” για να λειτουργήσουν».
Οι διαχειριστές της σελίδας Άγιος Μάμας στο facebook σε ανακοίνωσή τους αναφέρουν: «Με πολύ μεγάλη απογοήτευση και λύπη σας ανακοινώνουμε ότι φέτος οι ψησταριές του πανηγυριού μας θα είναι εκτός λειτουργίας.
Οι κρατικοί μηχανισμοί βάζουν τις βάσεις για τον πλήρη αφανισμό του πασίγνωστου πανηγυριού μας, ένα γεγονός που συνέβαλε στην αναγνωρισιμότητα τόσο του Αγίου Μάμα όσο και του χωριού μας, με διάρκεια πάνω από 100 χρόνια». Παράλληλα σχολιάζουν πως οι ιδιοκτήτες των ψησταριών ενημερώθηκαν «2 μέρες πριν την έναρξη της εμποροπανήγυρης, ότι δεν υπάρχει άδεια που να τους επιτρέπει να λειτουργήσουν τις ψησταριές τους».
Χωρίς παιχνίδια λούνα παρκ
Εν τω μεταξύ, μετά και τα πρόσφατα γεγονότα με το θανατηφόρο δυστύχημα του 19χρονου σε λούνα παρκ στο Πευκοχώρι, έχουν ενταθεί ανά την επικράτεια της χώρας και οι έλεγχοι για τα συγκεκριμένα παιχνίδια.
Τελικά το πρωί έγινε γνωστό πως το λούνα παρκ στον Άγιο Μάμα δεν λειτουργήσει. «Καλέσαμε τον ιδιώτη μηχανολόγο μηχανικό να κάνει ελέγχους και δήλωσε αδυναμία προσέλευσης, οπότε προχωρήσαμε στην απόφαση να μην έχουμε φέτος τέτοια παιχνίδια», ανέφερε στον «Τύπο Θεσσαλονίκης» ο κ. Καρράς, κληθείς να σχολιάσει την εξέλιξη αυτή.
550 εκθέτες μέχρι τις 4 Σεπτεμβρίου
Στο πανηγύρι, που θα διαρκέσει μέχρι και τις 4 Σεπτεμβρίου, θα συμμετάσχουν 550 εκθέτες δίνοντας την δυνατότητα στους επισκέπτες να αγοράσουν ρούχα, υποδήματα, διακοσμητικά αντικείμενα, οικιακά σκεύη και τρόφιμα.
Με την ελπίδα πως ο καιρός θα είναι σύμμαχος, οι διοργανωτές περιμένουν τους επισκέπτες, έστω και με τις ανατροπές των τελευταίων ημερών. Πάντως πριν λίγη ώρα ο δήμαρχος Νέας Προποντίδας με ανάρτησή του γνωστοποίησε την ακύρωση δύο συναυλιών που θα γίνονταν στο πλαίσιο του πανηγυριού: με τον Δημήτρη Χρυσοχοιδη (31/8) και με τον Χρήστο Χολίδη (2/9).
Το μεγαλύτερο πανηγύρι της Βόρειας Ελλάδας
Το πανηγύρι του Αγίου Μάμα είναι το μεγαλύτερο πανηγύρι της Βόρειας Ελλάδας.
Ο αρχικός χώρος τέλεσής του ήταν κάτω και δεξιά από την εκκλησία, προς το τσαΐρι και τη λίμνη. Στο σημείο εκείνο υπήρχε ένα πέτρινο πηγάδι, σκεπαστό, που ονομαζόταν «Μπεζεστένι» και έδινε το όνομα του σε όλη τη γύρω περιοχή. Η λέξη «Μπεζεστένι» είναι τουρκική και σημαίνει την αγορά, σκεπαστή ή υπαίθρια, περιοχή όπου διεξάγεται εμπόριο, παζάρι (bezesten, με την περσική ρίζα bez=ύφασμα). Το πηγάδι αυτό σφραγίστηκε, όταν τη δεκαετία του 1950 η κοινότητα του Αγίου Μάμαντα άνοιξε βρύση με αρτεσιανό νερό. Η περιοχή «Μπεζεστένι», αν και γειτνίαζε με το μετόχι, ανήκε στο τσιφλίκι του Βέη, ο οποίος εισέπραττε και τα ενοίκια από το χώρο της πανήγυρης.
Αρχικά στην πανήγυρη υπήρχε μόνο αγοραπωλησία ζωών, ήταν δηλαδή ζωοπανήγυρη και στη συνέχεια εξελίχτηκε σε εμποροπανήγυρη. Ο παλαιός χώρος στο «Μπεζεστένι» χρησιμοποιούνταν μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του 1960 για αγοραπωλησία ζωών. Ο χώρος προσφερόταν για αγοραπωλησία ζώων επειδή διέθετε νερό και ήταν ανοικτός και προσβάσιμος για ζώα και ανθρώπους.
Ο χρόνος διεξαγωγής του στην αρχή του Σεπτέμβρη ιδανικός, μετά το τέλος της σποράς και των άλλων καλοκαιρινών γεωργικών ασχολιών, ενώ ταυτόχρονα άρχιζε η προετοιμασία για τη νέα γεωργική χρονιά, της σποράς αλλά και για το χειμώνα, χρόνος κατάλληλος για να αγορασθούν και να πουληθούν ζώα. Η γειτνίαση του με το μετόχι στον Άγιο Μάμαντα, η ανάμειξη των μοναχών στο θρύλο για την εύρεση της εικόνας του Αγίου και κυρίως τα βόδια που ως θεία φερέφωνα δηλώνουν τη θέληση του Αγίου, εκτιμάται ότι αποδεικνύουν, μέσω του θρύλου, πως το μέρος αυτό σχετίζεται με αγορά ζώων υπό την αιγίδα μάλιστα ενός Αγίου που συνδέεται στενά με την προστασία των ζώων.
Η πανήγυρη του Αγίου Μάμαντος αποτέλεσε ένα έθιμο που έγινε θεσμός, ξεκίνησε δηλαδή ως μια τοπική αγορά στην αρχή του Φθινοπώρου ήδη από την βυζαντινή εποχή για να μετατραπεί με το πέρασμα των αιώνων στην πανήγυρη των 19ου και 20ου αιώνων. Η πανήγυρη του Αγίου Μάμαντος ξεκινούσε την παραμονή της γιορτής του Αγίου, με εσπερινό και ακολουθούσε περιφορά της εικόνας του Αγίου και διαρκούσε άλλες 3 ημέρες. Στις μέρες μας άτυπα ξεκινά 2-3 μέρες νωρίτερα και τελειώνει μία περίπου μέρα αργότερα στις 5 του μηνός.
Αναλυτικά το πρόγραμμα για τον Άγιο Μάμα έχει ως εξής:
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Κυριακή 01.09
19.00 Περιφορά Ιεράς Εικόνας Αγίου Μάμαντος και Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός στον χώρο της Εμποροπανήγυρης.
21.00 «Άγιος Μάμας – Τόπος – Ιστορία – Λατρεία».
Παρουσίαση πρακτικών συνεδρίου Αγιομαμιτών 2023.
21.30 Παραδοσιακοί χοροί από τους:
Πολιτιστικό Σύλλογο Αγίου Μάμαντος: Τμήμα νηπίων (χοροί Ζακύνθου).
Πολιτιστικό Σύλλογο Νέων Μουδανιών «Ο Φάρος»: 3ο παιδικό τμήμα
(χοροί από Μεταξάδες Νομού Έβρου).
Πολιτιστικό Σύλλογο Αγίου Μάμαντος: Παιδικό τμήμα (χοροί Σερρών).
Πολιτιστικό Σύλλογο Αγίου Μάμαντος: Τμήμα Ενηλίκων (χοροί Δυτικής Μακεδονίας).
Δευτέρα 02.09
08.00 Πανηγυρική Θεία λειτουργία στον Ιερό Ναό Αγίου Μάμαντος (Χώρος εμποροπανήγυρης).
10.20 Πέρας προσέλευσης επισήμων.
11.00 Καλωσόρισμα προσκυνητών – επισκεπτών στην αίθουσα του ΕΠΟΚΑΜ.
11.30 Παρουσίαση του βιβλίου “Επανάσταση της Χαλκιδικής του 1821”,
σε εικονογραφημένη μορφή, του συγγραφέα Στυλιανού Κυρίμη, αντιστράτηγου (ε.α).
