Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ | ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ "ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ"
Ξεκίνησε η τουριστική σεζόν στη Χαλκιδική με τα ξενοδοχεία να είναι πλέον όλα ανοιχτά και τις εκτιμήσεις, με βάση τα σημερινά δεδομένα, να κάνουν λόγο για τουριστική κίνηση η οποία θα κινηθεί στα ίδια επίπεδα με το 2024. Ωστόσο πρόκληση παραμένει η έλλειψη εργαζομένων, με τις κενές θέσεις στα ξενοδοχεία στο νομό Χαλκιδικής να εκτιμώνται σε 1.500 με 2.000, κυρίως σε ειδικότητες που έχουν να κάνουν με την καθαριότητα και την κουζίνα ενώ κενά υπάρχουν και στο σέρβις. Οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις έχουν επιπλέον να αντιμετωπίσουν το ζήτημα του αυξημένου λειτουργικού κόστους.
«Άνοιξε» η σεζόν
Η σεζόν στη Χαλκιδική έχει πλέον ανοίξει από 1η Μαΐου με τη μέση πληρότητα Μαΐου κινείται αυτήν την στιγμή στο 55% , όταν τον αντίστοιχο περσυνό μήνα ήταν στο 60%. Η ελαφρά μείωση, οφείλεται σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Ξενοδοχείων Χαλκιδικής και του Τουριστικού Οργανισμού Χαλκιδικής κ. Γρηγόρη Τάσιο, στον έντονο ανταγωνισμό με άλλους προορισμούς εσωτερικού, όπως η Κρήτη, η Ρόδος, η Κως κλπ.
Από εκεί και πέρα, τα μέχρι τώρα στοιχεία για τους υπόλοιπους μήνες, από τον Ιούνιο μέχρι και τον Οκτώβριο, δείχνουν ότι η σεζόν κινείται στα περσινά επίπεδα, επισημαίνει ο ίδιος, μιλώντας στο «ΤyposThes».
Αναφορικά με τις εθνικότητες που δίνουν «ψήφο εμπιστοσύνης» και φέτος στη Χαλκιδική τα στοιχεία από τις αεροπορικές αφίξεις «δείχνουν» Γερμανία, Αγγλία, Κάτω Χώρες, Πολωνία και Ιταλία. Όσον αφορά τους βαλκάνιους οδικούς τουρίστες, από Ρουμανία, Βουλγαρία Σερβία κλπ ο κ. Τάσιος τονίζει ότι έκαναν την εμφάνισή τους έντονα το τριήμερο της Πρωτομαγιάς, ωστόσο τους αναμένουμε ξανά μετά τις 10 Ιουνίου, που θα κλείσουν τα σχολεία στις χώρες τους. Μετά την πλήρη ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στην ζώνη Σένγκεν και την άρση των συνοριακών ελέγχων στα χερσαία μας σύνορα, πλέον ο κόσμος δεν ταλαιπωρείται στον Προμαχώνα. Όμως δεν συμβαίνει το ίδιο στους Ευζώνους, όπου παρατηρήθηκε αναμονή έως και τρεις ώρες για τουρίστες που ήθελαν να έρθουν από Σερβία ή από Σκόπια, σύμφωνα με τον κ. Τάσιο.
Την περίοδο του Πάσχα τα ξενοδοχεία που είχαν ανοίξει είχαν μια μέση πληρότητα 80-85%. Ωστόσο, σημειώνεται ότι φέτος το Πάσχα «έπεφτε» νωρίς, (20 Απριλίου) και έτσι δεν άνοιξαν πολλά ξενοδοχεία στο Νομό, καθώς θα υπήρχε μεγάλο διάστημα κενό σε πληρότητες από 22/4 μέχρι 15/5.
Λειτουργικό κόστος και έλλειψη εργαζομένων
Τα κύρια προβλήματα με τα οποία βρίσκονται αντιμέτωπες οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις έχουν να κάνουν με το λειτουργικό κόστος, το οποίο είναι αυξημένο, κυρίως λόγω της αύξησης του ενεργειακού αλλά και λόγω της πλειοδοσίας που γίνεται στο μισθολογικό κομμάτι για την προσέλκυση κατάλληλων εργαζομένων. Τα παραπάνω συνιστούν μια αύξηση λειτουργικού κόστους, η οποία δεν μειώθηκε σε σύγκριση με πέρυσι.
Το δεύτερο στοιχείο αφορά την έλλειψη εργαζομένων. «Εκτιμούμε ότι είναι περίπου 1500-2000 οι κενές θέσεις στον ξενοδοχειακό κλάδο στο νομό Χαλκιδικής», τονίζει ο κ. Τάσιος, αναφέροντας τα σημαντικά ζητήματα που έχουν να κάνουν με το θέμα. Σημειώνεται ότι τα κενά αφορούν αρχικά σε ειδικότητες χαμηλής εξειδίκευσης, σε κουζίνες, καθαριότητα αλλά κενά υπάρχουν και στο σέρβις.
Πού οφείλονται τα κενά
Μια πρώτη παραδοχή, όπως συνεχίζει, είναι ότι από την στιγμή που η ανεργία είναι κάτω από 10% στη χώρα, είναι δεδομένο ότι δεν υπάρχουν εργαζόμενοι, ιδιαίτερα στην εποχικότητα της 5μηνης και 6μηνης εργασίας. Μετά τον κόβιντ που έφερε αναγκαστικό «πάγωμα» στον τουριστικό κλάδο εργαζόμενοι έφυγαν και πήγαν σε άλλες δουλειές, πιο σχετικές με τις δεξιότητες και τα πτυχία τους, ενώ άλλοι δεν επιθυμούν πλέον να δουλέψουν σε έντονους ρυθμούς εποχικότητας με 6ημερη εργασία.
«Αυτό είναι το ζήτημα αυτήν την στιγμή», τονίζει κ. Τάσιος προσθέτοντας ότι γίνεται μια προσπάθεια κάλυψης μέσω των μετακλήσεων εργαζομένων από τρίτες χώρες ή προσέλκυσης εργαζομένων από δομές φιλοξενίας, για όσους έχουν πολιτικό άσυλο, όμως «ούτε και αυτό αρκεί». Οι λόγοι, κατά τον ίδιο, έχουν να κάνουν με ένα τεχνικό ζήτημα, καθώς όσοι έχουν πολιτικό άσυλο και επιθυμούν να εργαστούν, αν φύγουν από τις δομές δεν είναι βέβαιο ότι θα επιστρέψουν εκεί, μετά το τέλος της σεζόν, αφού εάν έχουμε υψηλές ροές μεταναστών μπορεί να μην υπάρχουν κενά, ενώ, παράλληλα, υπάρχει έλλειψη προσιτής και οικονομικής στέγης στη Θεσσαλονίκη για διαμονή το χειμώνα.
Oι επιχειρηματίες του τουρισμού σημειώνουν εξάλλου τις καθυστερήσεις στις διαδικασίες για μετακλήσεις εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες. «Υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις στις προξενικές αρχές, δεν βγαίνει γρήγορα η βίζα εργασίας για την Ελλάδα». Η καθυστέρηση μπορεί να φτάσει και τους δυο μήνες, οπότε παρόλο που οι διαδικασίες έχουν ξεκινήσει ήδη, η καθυστέρηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε μπει στη σεζόν «και ακόμη τα ξενοδοχεία να περιμένουν εργαζομένους», λέει ο κ. Τάσιος. Σημειώνεται ότι οι μετακλήσεις γίνονται κατά βάση από χώρες όπως Αίγυπτος, Ινδία, Μολδαβία, Φιλιππίνες, Βιετνάμ.
Οι επιχειρηματίες θέλουν οι διαδικασίες να ολοκληρώνονται όσο γίνεται νωρίτερα ώστε να μπορούν και να εκπαιδεύσουν για ένα διάστημα 10-15 ημερών τους εργαζόμενους εντός των ξενοδοχείων.
Όσον αφορά το κομμάτι της διαμονής των εργαζομένων στον τουρισμό, ο κ. Τάσιος αναφέρει ότι δυσκολίες υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα, «οι οποίες προκύπτουν κυρίως από την μη εύρεση κατοικιών με ένα κανονικό κόστος», σημειώνοντας ότι το κόστος αυτό το επιβαρύνεται η επιχείρηση.
Για παράδειγμα, ένα διαμέρισμα για δυο άτομα στη Χαλκιδική μπορεί να κοστίσει από 3.000-5.000 ευρώ για όλη τη σεζόν.
Πάντως, οι επιχειρηματίες του τουρισμού δε θεωρούν ότι πλέον το μισθολογικό αποτελεί πρόσκομμα για την προέλκυση εργαζομένων, καθώς το κράτος μέσω Εργάνη ΙΙ και της Κάρτας Εργασίας εξασφαλίζει τους εργαζόμενους «στο απόλυτο».
Δε διαφωνούμε με την εφαρμογή της Κάρτας Εργασίας, εφαρμόζεται και προσπαθούν όλοι να είναι σύννομοι, επισημαίνει ο κ. Τάσιος, σημειώνοντας ωστόσο και δυσλειτουργίες στην εφαρμογής της που έχουν να κάνουν με την εποχικότητα και τις ιδιαιτερότητες του τουριστικού κλάδου, όπως για παράδειγμα ότι δεν επιτρέπεται το σπαστό ωράριο στις κουζίνες ή η 11ωρη ανάπαυση ανάμεσα στις βάρδιες.
Η συμβολή του τουριστικού κλάδου στην απασχόληση
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την έρευνα του ΙΤΕΠ για το 2024, ο ξενοδοχειακός κλάδος υποστήριξε συνολικά (άμεσα και έμμεσα) πάνω από 340.00 θέσεις απασχόλησης, με το 42% αυτών να συνιστούν έμμεσες θέσεις που δημιουργήθηκαν σε άλλους κλάδους της οικονομίας.
-Για κάθε 1 εκατ. ευρώ αύξησης της ζήτησης για ξενοδοχειακές υπηρεσίες, η συνολική απασχόληση στην ελληνική οικονομία αυξάνεται κατά 30 απασχολούμενους.
-Ο ξενοδοχειακός κλάδος το 2024 υποστήριξε 143.000 έμμεσες θέσεις εργασίας σε άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Μάλιστα, από αυτές οι 27.704 αφορούσαν σε νέες θέσεις εργασίας.
Οι σημαντικότερες δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι ξενοδόχοι το 2024 ήταν η εύρεση προσωπικού, και το κόστος της ενέργειας, ενώ ανησυχία εξακολουθεί να προκαλεί το λειτουργικό κόστος, η μειωμένη πληρότητα εκτός των μηνών αιχμής, η έλλειψη εργαζομένων και ο ανταγωνισμός από τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.
