Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτήρισε την εξάπλωση του κορωνοϊού ως πανδημία. Ήδη γίνεται λόγος για τη «μεγαλύτερη πρόκληση των τελευταίων δεκαετιών, μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο». Για να περιορίσουμε την περαιτέρω εξάπλωση του ιού, οι ειδικοί συμβουλεύουν να μείνουμε σπίτι για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Το Τμήμα Διαιτολογίας-Διατροφολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αντιλαμβανόμενο την κοινωνική ευθύνη που έχει απέναντι σε αυτά τα γεγονότα, προχώρησε στην ανακοίνωση κάποιων βασικών συμβουλών, για τη διατροφή και την υγεία κατά το διάστημα παραμονής στο σπίτι, τις οποίες επιμελήθηκε ομάδα επιστημόνων, αποτελούμενη από τον Αναπληρωτή Καθηγητή Οδυσσέα Ανδρούτσο και τους Δρ. Μαρία Βλαχάβα και Πόπη Γεωργακούλη.

Σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουμε μέχρι σήμερα, αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Τμήματος καθηγητής Αθανάσιος Τζιαμούρτας, δε φαίνεται να υπάρχει κάποιο τρόφιμο ή θρεπτικό συστατικό που να μπορεί να μας προστατεύσει ή να θεραπεύσει από τη νόσο COVID-19. Και εξηγεί:

"Η τήρηση των κανόνων υγιεινής όπως περιγράφονται από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) είναι η καλύτερη ασπίδα πρόληψης. Η πρόσληψη, ωστόσο, των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών (π.χ. βιταμίνη C,βιταμίνη Α, βιταμίνη D, βιταμίνες Β6 & Β12, βιταμίνη Ε, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, πολυφαινόλες, σελήνιο, φυλικό οξύ, σίδηρος, ψευδάργυρος και χαλκός) μέσω της διατροφής αποτελεί θεμέλιο λίθο για την εύρυθμη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού. Εξυπακούεται ότι για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτείται η καθημερινή πρόσληψη των απαραίτητων αυτών θρεπτικών συστατικών βάσει των συστάσεων".

Επιπρόσθετα, στην ίδια ανακοίνωση η ομάδα των επιστημόνων σημειώνει ότι η παραμονή στο σπίτι αποτελεί μία σημαντική πρόκληση, καθώς μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ενεργειακή πρόσληψη. Η αγωνία και το άγχος για την εξέλιξη των γεγονότων, η επακόλουθη ψυχολογική και σωματική καθίζηση που επιτείνεται εξαιτίας της παραμονής στο σπίτι, η διαθεσιμότητα μεγάλων ποσοτήτων τροφής και πολλές άλλες παράμετροι (π.χ. οικογενειακοί, οικονομικοί/εργασιακοί παράγοντες) οδηγούν πολλούς ανθρώπους στην υπερβολική κατανάλωση τροφής και κατ’ επέκταση στην αύξηση του σωματικού τους βάρους.

Μερικές χρήσιμες συμβουλές για την υιοθέτηση μιας πλήρους και ισορροπημένης διατροφής για τον υγιή πληθυσμό είναι οι παρακάτω:

• Καταναλώστε τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων.
• Συμβουλευθείτε τους ειδικούς για την ποσότητα τροφής που πρέπει να καταναλώνετε ημερησίως, ώστε να είναι κατάλληλα προσαρμοσμένη στις δικές σας ανάγκες. Γενικά, μειώστε λίγο την ποσότητα κάθε γεύματος σε σχέση με αυτή που συνηθίζατε να τρώτε, λόγω της μείωσης στη φυσική σας δραστηριότητα.
• Καταναλώστε τροφή χωρίς να βλέπετε τηλεόραση και γενικά χωρίς να αποσπάται η προσοχή σας από το γεύμα.
• Καταναλώστε καθημερινά ένα πλήρες και ισορροπημένο πρωινό.
• Καταναλώστε καθημερινά ελεγχόμενη ποσότητα αμυλούχων υδατανθράκων. Οι αμυλούχοι υδατάνθρακες είναι καλή πηγή ενέργειας και πολλών θρεπτικών συστατικών. Στους αμυλώδεις υδατάνθρακες συμπεριλαμβάνονται τα δημητριακά πρωινού, η βρώμη, τα μακαρόνια, το ψωμί, το ρύζι, το καλαμπόκι και οι πατάτες. Προτιμάτε τα ολικής άλεσης προϊόντα που είναι πλούσια και σε φυτικές ίνες.
• Καταναλώστε καθημερινά φρούτα (ιδίως μεταξύ των κυρίως γευμάτων) και λαχανικά (σε κάθε κύριο γεύμα, συνοδευόμενα από ελεγχόμενη ποσότητα ελαιόλαδου). Προτιμήστε ποικιλία εποχικών φρούτων και λαχανικών, όπως το πορτοκάλι, το ακτινίδιο, το μπρόκολο, τα άγρια μανιτάρια, τα καρότα, η κόκκινη πιπεριά και το λάχανο.
• Καταναλώστε καθημερινά πρωτεΐνες από όσπρια, άπαχο κόκκινο κρέας (μοσχάρι, χοιρινό), κοτόπουλο, ψάρια, θαλασσινά και αυγά. Αποφύγετε το τηγάνισμα.
• Καταναλώστε τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα ψάρι (τουλάχιστον 1 φορά να είναι λιπαρό ψάρι, όπως σαρδέλα, γαύρος, σολομός, σκουμπρί, κολιός).
• Καταναλώστε καθημερινά γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών, ζωικά ή εναλλακτικά φυτικά ροφήματα (π.χ. σόγιας, αμυγδάλου).
• Καταναλώστε καθημερινά μία μικρή ποσότητα (π.χ. μία χούφτα) ξηρούς καρπούς (π.χ. ως ενδιάμεσο γεύμα, στις σαλάτες κλπ).
• Ενυδατωθείτε επαρκώς, καταναλώνοντας νερό και άλλα ροφήματα (χωρίς ζάχαρη).
• Περιορίστε την κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε ενέργεια (π.χ. αναψυκτικά ή χυμούς με ζάχαρη, γλυκά, αλμυρά σνακ, υπερβολική ποσότητα αλκοόλ, κλπ).
• Προσθέστε στη μαγειρική μπαχαρικά, μυρωδικά και βότανα με μεγάλη περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικές και φυτοχημικές ουσίες, όπως το σκόρδο, το κρεμμύδι, η ρίγανη, ο μαϊντανός, το σέλινο, ο άνηθος, ο κουρκουμάς, το τζίντζερ και το γαρύφαλλο.
• Συμβουλευθείτε τον Εθνικό Διατροφικό Οδηγό για τις ειδικές ανά ηλικιακή ομάδα διατροφικές συστάσεις. (www.diatrofikoiodigoi.gr).

Τέλος, ακολουθήστε τις συστάσεις φορέων όπως το European Food Information Council (EUFIC) και γίνετε ένας ευσυνείδητος καταναλωτής, αγοράζοντας μόνο τις ποσότητες τροφίμων που χρειάζεστε.

Για ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού όπως οι διαβητικοί, οι υπερτασικοί και οι καρδιοχειρουργημένοι ασθενείς, συστήνεται η αυστηρή προσκόλληση στις διατροφικές συστάσεις που έχουν λάβει από την ομάδα επιστημόνων υγείας που τους περιθάλπουν. Για τους ηλικιωμένους που διαμένουν στον δήμο Τρικαίων (Τρικάλων) διατίθενται υπηρεσίες τηλεφροντίδας (π.χ. διάθεση τηλεσαχκαρόμετρου για τηλεπαρακολούθηση των τιμών σακχάρου, χωρίς επίσκεψη στον θεράποντα ιατρό), καταλήγουν οι επιστήμονες του Τμήματος Διαιτολογίας-Διατροφολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Ο εγκλεισμός στο σπίτι «βαραίνει» τη ζυγαριά

Τα γεύματα πολλαπλασιάστηκαν και η αναγκαστική, λόγω κορονοϊού, παραμονή στο σπίτι οδηγεί σε περισσότερες «επιδρομές» στο ψυγείο και επιπλέον δρομολόγια στα ντουλάπια της κουζίνας. Η εικόνα με τα πατατάκια μπροστά στην τηλεόραση είναι μια πραγματικότητα που τη βιώνουν πολλοί απ' όσους «μένουν σπίτι» στο πλαίσιο των μέτρων πρόληψης για τη μη εξάπλωση του ιού, με αποτέλεσμα η ζυγαριά να έχει αρχίσει ήδη να «σηκώνει» μεγαλύτερο βάρος.

«Ο εγκλεισμός στο σπίτι ενίσχυσε τη ροπή προς την κακή επιλογή φαγητού. Ο κόσμος, λόγω της πιεστικής κατάστασης που βιώνει, εξαιτίας της πανδημίας, το "έριξε" στο φαγητό, καταναλώνοντας όχι μόνο επιπλέον ποσότητες, αλλά καταφεύγοντας και σε λιχουδιές που μόνο ωφέλιμες δεν είναι για τον οργανισμό», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Θανάσης Τσιούδας, ταμίας στην Ένωση Διαιτολόγων- Διατροφολόγων Ελλάδας (ΕΔΔΕ), από τη Θεσσαλονίκη.

Οι διατροφολόγοι συνιστούν να μπει «φρένο» στη λαιμαργία και δίνουν βασικές οδηγίες, αφενός για την υγεία μας και αφετέρου για να μην σπάσει το προσωπικό ρεκόρ των ...κιλών κανενός! Όπως τονίζουν, θα πρέπει να τρώμε ανά 2,5 ώρες, διότι αυτό θα περιορίσει την επιθυμία για γλυκά. Πίνουμε, επιπλέον, πολλά υγρά, προσθέτουμε σαλάτες με ελαιόλαδο στο μεσημεριανό και βραδινό γεύμα, γιατί υπάρχει ανάγκη για ενίσχυση του οργανισμού με αντιοξειδωτικά, που θα βελτιώσουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Δεν γεμίζουμε το καρότσι του σουπερμάρκετ με γλυκά, τα οποία μπορούν να αντικατασταθούν με σπιτικό ρυζόγαλο και γιαούρτι με μέλι, τονίζουν.

Κατευθύνσεις για υιοθέτηση όσο γίνεται περισσότερο υγιεινών διατροφικών συνηθειών, παρέχει η ΕΔΔΕ, το τελευταίο διάστημα, εντατικά, όπως εξηγεί ο κ. Τσιούδας. Οι διατροφολόγοι, σε αυτό το πλαίσιο, χρησιμοποιούν την τεχνολογία, στέλνοντας ηλεκτρονικά μηνύματα, στα οποία αναγράφονται οι βασικές οδηγίες, προκειμένου οι καταναλωτές να μην αποκτήσουν περιττό βάρος κατά τη διάρκεια του περιορισμού στο σπίτι. Σε ειδικές περιπτώσεις, μάλιστα, που αφορούν νεφροπαθείς, διαβητικούς, υπέρβαρους, αλλά και άτομα που πάσχουν από ανορεξία, γίνονται online συνεδρίες.

Με βασικό γνώμονα, λοιπόν, την καλή υγεία, λαμβάνοντας υπόψη και τα λόγια των εξειδικευμένων επαγγελματιών, γίνεται εύκολα κατανοητό και σαφές πως «μένουμε σπίτι», αλλά δεν τρώμε ό,τι έχει στο σπίτι!