Με βάση πρόσφατα δεδομένα από το Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, η Ελλάδα είναι μία από τις 2-3 χώρες που φαίνεται πως θα πάει καλύτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη στην προσπάθεια αντιμετώπισης του κορονοϊού, κάτι που αποδίδεται στην έγκαιρη λήψη μέτρων. Αυτό επεσήμανε ο Ηλίας Μόσιαλος, καθηγητής Πολιτικής Υγείας στο LSE, σε συνέντευξή του στο ρ/σ Σκάι.
Αναλυτικά, ο Ηλ. Μόσιαλος ανέφερε ότι στα δεδομένα από το Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, στο οποίο κάνουν προβλέψεις, η Ελλάδα είναι από τις χώρες που φαίνεται πως θα πάει καλύτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη. Στις 2-3 καλύτερες χώρες, είπε χαρακτηριστικά, με βάση τα μαθηματικά μοντέλα πάνω στα οποία δουλεύουν (για αυτό και με την αντίστοιχη επιφύλαξη).
«Επίδοση» πάντως που αποδίδεται στο ότι στην Ελλάδα πήραμε μέτρα νωρίς, υπογράμμισε ο καθηγητής. Και μπορεί να είμαστε η 5η ή 6η χώρα, που παίρνει αυστηρούς περιορισμούς, όμως είχαμε πάρει νωρίτερα άλλα μέτρα, π.χ. σε σχολεία, επιχειρήσεις κλπ. Η Ισπανία δεν είχε κάνει κάτι και πήγε κατευθείαν στα δρακόντεια μέτρα, όπως επίσης και η Δανία.
Απαραίτητα μέτρα και μέσα στο σπίτι!
Ένα εξόχως σημαντικό κεφάλαιο είναι η ζωή, τώρα, με τα περιοριστικά μέτρα: πρέπει να ακολουθούμε οδηγίες συνύπαρξης, είπε χαρακτηριστικά και συνέστησε μικρή απόσταση και μέσα στο σπίτι, ει δυνατόν τις επόμενες δυο εβδομάδες. Ακόμη και το ζευγάρι ας κρατήσει μια απόσταση, πρότεινε θυμίζοντας ότι στην Γουχάν η μεγάλη διασπορά έγινε μέσα στα σπίτια.
Ειδικά αν κάποιος διαγνωσθεί με κορονοϊό, επέμεινε, αυτός πρέπει να μείνει σε δικό του δωμάτιο και με δική του τουαλέτα, αν υπάρχει τέτοια δυνατότητα, αλλιώς πρέπει να γίνεται συστηματικός καθαρισμός της τουαλέτας μετά από τον πάσχοντα. Σε καμία περίπτωση κοινά σκεύη, συνύπαρξη στην κουζίνα ή οπουδήποτε αλλού. Καλύτερα να του αφήνουν το φαγητό στην πόρτα, πρότεινε εξάλλου.
Όσο πιο πολύ φροντίσουμε αυτήν την απόσταση όταν υπάρχει κρούσμα, τόσο περισσότερο θα μειώσουμε τη διασπορά, ήταν η φράση - κλειδί του καθηγητή, που μίλησε με θάρρος και για την προσωπική, οικογενειακή του ζωή: ως ζευγάρι κράτησαν αποστάσεις, πήραν περισσότερες προφυλάξεις -και αυτό γιατί η σύζυγός του έχει κάνει μεταμόσχευση.
Άλλες πρακτικές οδηγίες: βγάζουμε τα ρούχα στην είσοδο του σπιτιού, επίσης καθαρίζουμε με αντισηπτικό τα τρόφιμα ιδίως αν υπάρχει άτομο ευπαθούς ομάδας στην οικογένειά μας. Πάντως για να μην φοβηθούν οι πολίτες, είναι πολύ δύσκολο να μεταδοθεί ο ιός από τρόφιμα και σακούλες, γιατί στην περίπτωση αυτή θα είχαμε εκατομμύρια κρούσματα, διευκρίνισε. Πειραματικές μελέτες έχουν καταλήξει στο ότι ο ιός επιβιώνει στο χαρτόνι για μία ημέρα και στο πλαστικό για τρεις- τέσσερις, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι επαρκής ποσότητα για να κολλήσουμε.
Ξανακολλάει το ίδιο άτομο;
Το ίδιο άτομο κολλάει; είναι το επόμενο απολύτως εύλογο ερώτημα και ο καθηγητής απάντησε: Δεν ξέρουμε αν αυτός ο ιός κάνει πλήρη ανοσία και για πόσο χρονικό διάστημα, ή αν κάνει μερική ανοσία, οπότε αυτό σημαίνει ότι τη δεύτερη φορά θα το περάσει κανείς με λιγότερα προβλήματα και ένταση ή αν δεν κάνει ανοσία.
Αυτό θα το ξέρουμε σε λίγες εβδομάδες, ανέφερε εκφράζοντας την ελπίδα του να γίνεται πλήρης ανοσία, συνεπώς δεν θα το μεταδίδουν μετά, δεν θα υπάρχει αγωνία στις οικογένειές τους και άρα θα μπορούν να επιστρέψουν στην εργασία τους. Αν αντιθέτως δεν πάμε στο αισιόδοξο σενάριο (εποχική γρίπη) και συνεχίζει να χτυπάει ο ιός, τότε θα μπουν πολλά ηθικά, κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά διλήμματα στις χώρες, προειδοποίησε. Δεν μπορεί κανείς να βάλει το χέρι του στη φωτιά και να πει ότι θα είναι εποχικός ο ιός, άρα θα υποχωρήσει το καλοκαίρι, θα έχουμε ενδείξεις, το Μάιο, συμπλήρωσε.
Πότε θα είναι η κορύφωση του κορωνοϊού στην Ελλάδα
Δεν ξέρουμε πότε θα γίνει η έξαρση αυτής της πανδημίας, υπάρχουν χώρες σε διαφορετικές φάσεις π.χ. στην Αγγλία, όπου ζει, περιμένουν στα μέσα Απριλίου. Για την Ελλάδα παρέπεμψε στην ειδική επιτροπή εμπειρογνωμόνων, που έχουν τα δεδομένα. Αν είχαμε περισσότερα τεστ, θα ξέραμε με μεγαλύτερη ακρίβεια πότε θα μας έλθει το μεγαλύτερο κύμα, δήλωσε ο κ. Μόσιαλος, πάντως εξέφρασε την εκτίμηση ότι μάλλον προς τον Απρίλιο θα είναι η κορύφωση στην Ελλάδα.
Δύο προτάσεις για το ΕΣΥ
Με την ελπίδα ότι θα δικαιωθούν οι αισιόδοξες προβλέψεις, εξέφρασε την ελπίδα να μην δούμε μεγάλη πίεση στο σύστημα υγείας, για αυτό και κατέθεσε δύο προτάσεις υπέρ των εργαζομένων σε αυτό.
Η πρώτη, μεγάλης προτεραιότητας σύμφωνα με τον Ηλ. Μόσιαλο, είναι η προστασία του ιατρικού, νοσηλευτικού εν γένει υγειονομικού προσωπικού. Παρέπεμψε δε, στα στοιχεία από τη Γουχάν, εκεί όπου πάνω από το 10% του ιατρικού προσωπικού στις πρώτες 3 βδομάδες είχε προσβληθεί από τον ιό, κάτι που δεν θες να σου συμβεί, όπως είπε.
Επιπρόσθετος παράγοντας, όσοι δουλεύουν στα νοσοκομεία, έρχονται σε επαφή με πολλούς ασθενείς με κορονοϊό και για αυτό το λόγο δεν ξέρουμε ακόμη αν το ιικό φορτίο είναι μεγαλύτερο από εκείνο στον άνθρωπο που θα έλθει σε επαφή με ένα κρούσμα. Στην περίπτωση αυτή, τότε μπορεί να περάσουν τη νόσο πιο βαριά, με πιο μεγάλες επιπλοκές. Αν αυτό είναι σωστό, τότε επιβάλλεται πολύ περισσότερο να υπερασπιστούμε αυτούς που είναι στην πρώτη γραμμή, τόνισε.
Ευτυχώς Μέρκελ και Μακρόν επέτρεψαν τώρα την εξαγωγή ιατρικού υλικού και άρα εκφράζεται η ελπίδα ότι θα επωφεληθεί και η Ελλάδα. Τους χρειαζόμαστε όλους τους υγειονομικούς, είπε με έμφαση.
Η δεύτερη πρόταση αφορά σε ειδική τηλεφωνική γραμμή όπου θα μπορεί κάποιος γιατρός, νοσηλευτής, να μιλήσει με τον ΕΟΔΥ μόνο μέσα από το νοσοκομείο ή το κέντρο υγείας -το να περιμένει ένας γιατρός και ένας νοσηλευτής μία-δύο ώρες για να βγάλει γραμμή στον ΕΟΔΥ, δεν είναι και ό,τι καλύτερο, συμπλήρωσε.
Για τα φάρμακα, ο Π.Ο.Υ. κάνει τώρα μια κλινική δοκιμή για τα φάρμακα (συνδυασμούς), και ο Ηλ. Μόσιαλος εξέφρασε την πεποίθηση ότι το επόμενο διάστημα και πριν μας πάρει καλοκαίρι, θα έχουμε ασφαλή συμπεράσματα για το ποιος συνδυασμός φαρμάκων θα μπορεί να βοηθήσει ποιους ασθενείς, και όχι στα τυφλά όπως γίνεται τώρα η αγωγή. Το πρόβλημα πάντως θα το λύσει το εμβόλιο, ξεκαθάρισε.
Ρομπότ στην αντιμετώπιση του ιού
Η συνέντευξη του Ηλ. Μόσιαλου ξεκίνησε από εκεί που ήταν και η αφετηρία του κορονοϊού, την Κίνα, εκεί όπου σήμερα χρησιμοποιούνται ήδη ρομπότ -και είναι πολύ κοντά στην τελειοποίησή τους στο Κέντρο Τεχνητής Νοημοσύνης και Ρομποτικής στη Σαγκάη- με σκοπό να μπορούν να βοηθούν τους γιατρούς και τους νοσηλευτές στο έργο τους. Δεν θα υποκαθιστούν τον άνθρωπο, έχουν όμως το πλεονέκτημα ότι δεν κολλάνε τον ιό.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Πολιτικής Υγείας ο νέος ιός έπιασε τη διεθνή κοινότητα κάπως απροετοίμαστη, διερωτήθηκε δε, αν από τα τέλη Δεκεμβρίου που έγινε και η σχετική πρώτη ανακοίνωση, είδαμε να γίνεται κάποια τηλεδιάσκεψη των G-7 ή των G-20...
Παράλληλα μίλησε και για τους λαούς της Ασίας, τους Ιάπωνες σε μικρότερο βαθμό, τους Κορεάτες, τους Σιγκαπουριανούς που το ήλεγξαν αμέσως, ίσως επειδή είναι κοντά στην Κίνα και τρόμαξαν. Έκαναν πολλά περισσότερα αλλά έχουν και τη διαθεσιμότητα να τα κάνουν π.χ. εγχώριες βιομηχανίες, παρατήρησε ο Ηλ. Μόσιαλος, ενώ εμείς, στην Ελλάδα εν πολλοίς εξαρτόμαστε από τη διεθνή αγορά για να βρούμε υλικά.
Οι οδηγίες που πρέπει να ακολουθήσει όποιος θεωρεί πως μπορεί να έχει κολλήσει κορωνοϊό
Την ώρα που ο κορωνοϊός χαρακτηρίζεται πλέον επίσημα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως «πανδημία», οι επιστήμονες τονίζουν ξανά και ξανά πως οι πολίτες πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες τους ώστε να περιορίσουμε την διασπορά στην κοινότητα. Το εξαιρετικά σημαντικό που πρέπει να αντιληφθούν όλοι οι πολίτες είναι πως για να θωρακίσετε τον εαυτό σας και τους γύρω σας, οφείλετε σε περίπτωση που έχει συμπτώματα και έχετε έρθει σε επαφή με κρούσματα ή έχετε ταξιδέψει σε χώρα ενδημική περιοχή του ιού να ακολουθήσετε τα παρακάτω απλά βήματα.
Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) αλλά και την ειδική επιτροπή του υπουργείου Υγείας, οι πολίτες θα πρέπει να αναζητούν πληροφορίες σχετικά με τον ιό από υπεύθυνες πηγές πληροφόρησης, δηλαδή τον ΕΟΔΥ και τον θεράποντα ιατρό τους. Οι τηλεφωνικοί αριθμοί 1135 και 210-5212054 του ΕΟΔΥ είναι στη διάθεση όλων για οδηγίες αλλά και επίλυση αποριών σχετικά με την προστασία από τον κορωνοϊό.
Αν έχετε ταξιδέψει πρόσφατα σε ενδημική περιοχή (Κίνα, Χονγκ-Κονγκ, Ιράν, Ιταλία, Ιαπωνία, Σιγκαπούρη, Νότια Κορέα, Ισραήλ, Αίγυπτος, κ.ά.) ή έχετε έρθει σε στενή επαφή με άτομο που είναι διαγνωσμένο κρούσμα ή έχετε συμπτωματολογία που παραπέμπει σε λοίμωξη από κορωνοϊό (ρινική καταρροή, ξηρό βήχα, πυρετό, δυσκολία στην αναπνοή) τότε πρέπει να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα:
α) τηλεφωνείτε στον ΕΟΔΥ (1135 και 210-5212054) και αναφέρετε λεπτομερώς τυχόν συμπτωματολογία, ταξιδιωτικό ιστορικό ή ιστορικό επαφών,
β) εναλλακτικά του πρώτου βήματος μπορείτε πρώτα να καλέσετε τον θεράποντα ιατρό σας και να αναφέρετε τα παραπάνω κι εκείνος να σας παραπέμψει στον ΕΟΔΥ,
γ) εφόσον ο ΕΟΔΥ αποφανθεί ότι πρέπει να υποβληθείτε σε αξιολόγηση ως ύποπτο κρούσμα, τότε σας παραπέμπει σε ένα από τα 15 νοσοκομεία αναφοράς ανά την ελληνική επικράτεια,
δ) η ειδική ομάδα του νοσοκομείου αναφοράς αξιολογεί τη συμπτωματολογία σας και αφού έχει αποκλείσει άλλες παθήσεις με παρόμοια συμπτωματολογία με τον κορωνοϊό SARS-CoV-2, λαμβάνει γενετικό υλικό το οποίο αποστέλλεται στα εργαστήρια αναφοράς (ΑΠΘ, ΕΚΠΑ, Ινστιτούτο Παστέρ). Τα δείγματα λαμβάνονται μόνον στα νοσοκομεία αναφοράς και ο έλεγχος τους γίνεται μόνον στα ειδικά εργαστήρια που έχει ορίσει το υπουργείο Υγείας. Συνεπώς, δεν πρέπει να σπεύδετε σε μικροβιολογικά εργαστήρια ή άλλες δομές υγείας ζητώντας να υποβληθείτε σε εξέταση για κορωνοϊό,
ε) ανάλογα με το αποτέλεσμα του εργαστηρίου και την κλινική εικόνα σας η ιατρική ομάδα του νοσοκομείου αποφαίνεται για τα περαιτέρω (εισαγωγή για νοσηλεία, κατ' οίκον περιορισμό κ.λπ.).
Οδηγίες για απομόνωση επαφών στο σπίτι
Η ταχέως εξελισσόμενη επιδημία λοιμώξεων COVID-19, επιβάλλει τη λήψη πρόσθετων μέτρων σε συλλογικό επίπεδο, αλλά και την αυστηρή τήρηση σε ατομικό επίπεδο κανόνων υγιεινής. Με το παραμικρό σύμπτωμα μένουμε σπίτι, τονίζουν οι επιστήμονες, προκειμένου να περιοριστεί η διάδοση του νέου κοροναϊού στην κοινότητα.
Προσοχή συνιστούν οι επιστήμονες και δίνουν οδηγίες για απομόνωση ατόμων που ήρθαν σε επαφή με ύποπτο υπό διερεύνηση ή επιβεβαιωμένο κρούσμα λοίμωξης με το νέο κοροναϊό (π.χ. μέλη οικογένειας, φίλοι, συνάδελφοι, επαγγελματίες υγείας). Ως «επαφή» κρούσματος λοίμωξης COVID-19 ορίζεται άτομο που δεν εμφανίζει συμπτώματα και είχε ή ενδέχεται να είχε ιστορικό επαφής με κρούσμα λοίμωξης COVID-19.
Οδηγίες
Παρακολουθούν την υγεία τους, θερμομέτρηση δύο φορές την ημέρα, από την ημέρα της τελευταίας επαφής με το κρούσμα και για 14 ημέρες. Σκόπιμο είναι η τακτική (καθημερινή) επικοινωνία με επαγγελματία υγείας για όλη τη διάρκεια της παρακολούθησης.
Για όλο το διάστημα της παρακολούθησης (14 ημέρες) πρέπει να εφαρμόζονται τα παρακάτω:
- Διαμονή σε καλά αεριζόμενο δωμάτιο που χρησιμοποιείται μόνο από το άτομο αυτό.
- Περιορισμός όσων φροντίζουν το άτομο, ιδανικά ένα άτομο που δεν ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου (δηλαδή δεν είναι μεγάλης ηλικίας και δεν έχει χρόνιο νόσημα).
- Δεν επιτρέπονται επισκέψεις.
- Διαμονή των υπόλοιπων μελών της οικογένειας σε διαφορετικό δωμάτιο και εάν αυτό δεν είναι εφικτό, τήρηση απόστασης τουλάχιστο 2μ. από το άτομο.
- Περιορισμός των μετακινήσεων του ατόμου στο σπίτι, όσο είναι δυνατό.
- Καλός αερισμός των κοινόχρηστων χώρων.
- Καλό πλύσιμο των χεριών πριν και μετά από κάθε επαφή με το άτομο ή το περιβάλλον του (δωμάτιο, αντικείμενα), πριν και μετά την προετοιμασία φαγητού, πριν το φαγητό και μετά τη χρήση της τουαλέτας (πλύσιμο με νερό και σαπούνι ή χρήση αλκοολούχου αντισηπτικού ανάλογα εάν τα χέρια είναι εμφανώς λερωμένα ή όχι).
- Πάντα κάλυψη στόματος και της μύτης κατά τη διάρκεια βήχα ή φταρνίσματος.
- Προσεκτική απόρριψη των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν για κάλυψη της μύτης και του στόματος, σχολαστικό πλύσιμο στην περίπτωση που αυτά δεν είναι μιας χρήσης.
- Αποφυγή άμεσης επαφής με σωματικά υγρά, ιδιαίτερα σάλιο, πτύελα ή άλλες αναπνευστικές εκκρίσεις και κόπρανα με γυμνά χέρια και εφαρμογή γαντιών μιας χρήσης. Ακολουθεί υγιεινή των χεριών.
- Αποφυγή επαφής με δυνητικά μολυσμένα αντικείμενα του ατόμου όπως πιάτα, ποτήρια, μαχαιροπήρουνα, πετσέτες, σεντόνια τα οποία μετά από σχολαστικό πλύσιμο επαναχρησιμοποιούνται.
- Καθαρισμός και απολύμανση επιφανειών και αντικειμένων στο δωμάτιο του ατόμου καθημερινά με κοινό απορρυπαντικό ή σαπούνι, ξέπλυμα και στη συνέχεια απολύμανση με διάλυμα οικιακής χλωρίνης σε αναλογία 1:10
- Καθαρισμός της τουαλέτας καθημερινά με τον ίδιο τρόπο.
Στην περίπτωση που το άτομο εμφανίσει συμπτώματα αναπνευστικής λοίμωξης (π.χ. πυρετό, βήχα, πονόλαιμο, δυσκολία στην αναπνοή) καλεί άμεσα τον ιατρό του ή τον ΕΟΔΥ στο 1135, το οποίο λειτουργεί σε 24ωρη βάση για να λάβει οδηγίες.
