«Η παραπληροφόρηση στο χώρο υγείας ευδοκιμεί, συμπεριλαμβανομένου του νέου κορωνοϊού COVID-19. Είναι σημαντικό να βασίζεστε μόνο σε έγκυρες πηγές για να λαμβάνετε ενημερωμένες πληροφορίες σχετικά με το ξέσπασμα του ιού» τονίζει η Επιτροπή, και η ίδια η πρόεδρός της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η Κομισιόν επισημαίνει ότι η ΕΕ τηρεί τα υψηλότερα καταναλωτικά πρότυπα στον κόσμο. «Είναι ο λόγος που μπορούμε να μπαίνουμε σε ένα κατάστημα και να αισθανόμαστε σίγουροι για τα προϊόντα που αγοράζουμε. Για το 5G ειδικά αναφέρεται αυτά τα εξαιρετικά υψηλά πρότυπα τηρούνται. Στην πραγματικότητα, τα πρότυπα μας είναι πολύ υψηλότερα από αυτά που υποδεικνύονται από διεθνή επιστημονικά στοιχεία – γιατί στην ΕΕ, οι άνθρωποι έρχονται πρώτοι» τονίζεται.
Όπως ξεκαθαρίζεται, δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ 5G και COVID-19 και ο ιός δεν μπορεί να μεταδοθεί μέσω δικτύων κινητής τηλεφωνίας.
«Η παραπληροφόρηση για τον κορωνοϊό διαδίδεται με ταχύτητες 5G. Πολύ γρήγορα. Μερικές “πηγές” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνέδεσαν ακόμα και το 5G με την πανδημία, εκμεταλλευόμενα την τρέχουσα κρίση για να διαδώσουν σύγχυση και φόβο» αναφέρεται χαρακτηριστικά σε σχετικό βίντεο της Κομισιόν.
Με αφορμή την ανακοίνωση της Κομισιόν δείτε τους επτά επικίνδυνους μύθους που έχουν διαδοθεί για τον κορωνοϊό. Τις απαντήσεις δίνει ο Καθηγητής Επιδημιολογίας. Θεοκλής Ζαούτης, MD, MSCE, PhD.
ΜΥΘΟΣ: Η επιδημία του κορονοϊού σχετίζεται με συγκεκριμένες τεχνολογίες
ΑΛΗΘΕΙΑ: Το τελευταίο διάστημα αναπαράγονται κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θεωρίες που συνδέουν την πανδημία του κορονοϊού με την ανάπτυξη των δικτύων κινητής τηλεφωνίας 5ης γενιάς (5G). Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει επισημάνει πως «καμία αρνητική επίδραση στην υγεία δεν συνδέεται αιτιωδώς με την έκθεση σε ασύρματες τεχνολογίες» όπως είναι η τεχνολογία 5G.
Οι πολίτες πρέπει να δίνουμε αυξημένη προσοχή σε δημοσιεύσεις που κυκλοφορούν στα κοινωνικά δίκτυα και δεν πρέπει να θεωρούμε ως δεδομένη την αξιοπιστία κάθε ανάρτησης. Υιοθετούμε υπεύθυνη συμπεριφορά στο διαδίκτυο. Συμβουλευόμαστε τις οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας για την αντιμετώπιση του κορονοϊού και δεν αναπαράγουμε πληροφορίες και υλικό που στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης. Η ενημέρωση για επιστημονικά θέματα που αφορούν στη λειτουργία τεχνολογικών υποδομών στην Ελλάδα παρέχεται από τους θεσμοθετημένους φορείς της Πολιτείας, οι οποίοι διαθέτουν εμπειρία, τεχνογνωσία και καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό. Οι φορείς αυτοί είναι οι μόνοι που είναι σε θέση να δώσουν ακριβή και επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση για θέματα όπως η λειτουργία των τηλεπικοινωνιακών δικτύων στη χώρα μας.
ΜΥΘΟΣ: Ο ιός μεταδίδεται με τα τσιμπήματα εντόμων (π.χ. κουνουπιών)
ΑΛΗΘΕΙΑ: Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο νέος κορονοϊός μεταδίδεται από οποιοδήποτε έντομο, συμπεριλαμβανομένων των κουνουπιών. Όπως εξηγεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, «o νέος κορονοϊός είναι ένας ιός της αναπνευστικής οδού, που εξαπλώνεται κυρίως μέσω των σταγονιδίων που δημιουργούνται όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φτερνίζεται, ή μέσω σταγονιδίων σάλιου ή εκροής από τη μύτη. Για να προστατεύσετε τον εαυτό σας, καθαρίστε συχνά τα χέρια σας με απολυμαντικό με βάση το οινόπνευμα ή πλύνετε με σαπούνι και νερό. Επίσης, αποφύγετε στενή επαφή με καθέναν που βήχει και φτερνίζεται».
Ωστόσο, έντομα όπως τα κουνούπια είναι πιθανό να μεταφέρουν άλλες μολυσματικές νόσους στην Ελλάδα (όπως ο Ιός του Δυτικού Νείλου, ελονοσία, Δάγκειο, Chikungunya κ.ά.).
ΜΥΘΟΣ: Ο ιός θα εξαφανιστεί το καλοκαίρι με τη ζέστη
ΑΛΗΘΕΙΑ: Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα ξεκάθαρη εικόνα για την επίδραση της θερμότητας στον νέο κορονοϊό. Αν και γνωρίζουμε ότι ο ιός της γρίπης δεν επιβιώνει καλά έξω από το σώμα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι αυτό ισχύει και για τον COVID-19. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια πανδημιών οι ιοί συχνά δεν ακολουθούν τα ίδια μοτίβα όπως κατά τις εποχικές εξάρσεις. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της πανδημίας γρίπης του 1918 τα κρούσματα αυξήθηκαν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, που ανέλυσαν την εξάπλωση του νέου κορονοϊού στην Κίνα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αύξηση των θερμοκρασιών κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είναι απίθανο να οδηγήσει σε μείωση των κρουσμάτων. Ο Δρ. Miguel Araújo, από το Εθνικό Μουσείο Φυσικών Επιστημών στη Μαδρίτη, ο οποίος μελετά τις επιπτώσεις των περιβαλλοντικών αλλαγών στη βιοποικιλότητα, εξηγεί: «Δεν πρόκειται για εξίσωση μιας μεταβλητής. Ο ιός εξαπλώνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Όσο περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται σε κάθε τόπο και όσο περισσότερο έρχονται σε επαφή μεταξύ τους, τόσο περισσότερες μολύνσεις θα υπάρξουν. Η συμπεριφορά τους είναι το κλειδί για την κατανόηση της διάδοσης του ιού». Γι’ αυτό ακριβώς τα προληπτικά μέτρα ατομικής υγιεινής θα πρέπει να λαμβάνονται πάντα και να μην εφησυχάζουμε.
ΜΥΘΟΣ: Τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά για την πρόληψη και τη θεραπεία του νέου κορονοϊού
ΑΛΗΘΕΙΑ: Η διεθνής βιβλιογραφία για τη χρήση αντιιϊκών κατά του νέου ιού είναι περιορισμένη και προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από την Κίνα. In vitro και in vivo μελέτες υποδεικνύουν ενδεχόμενη θεραπευτική δραστικότητα ορισμένων φαρμακευτικών ουσιών έναντι κορωνοϊών που μοιάζουν με τον COVID-19. Ωστόσο προς το παρόν, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία από τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες σε ανθρώπους με χρήση ομάδας ελέγχου, που να υποστηρίζουν τη χορήγηση οποιουδήποτε φαρμάκου σε ασθενείς με ύποπτη ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη από τον COVID-19. Σύμφωνα με την 6η έκδοση των Κατευθυντήριων Οδηγιών της Εθνικής Επιτροπής Υγείας της Κίνας, για την εμπειρική θεραπεία του COVID-19 συστήνονται τα εξής αντιιϊκά: ιντερφερόνη α (IFN-α) υπό μορφή εισπνοών, lopinavir/ritonavir, φωσφορική χλωροκίνη, ριμπαβιρίνη και arbidol (ευρέως φάσματος αντιικό).
Σε καμία περίπτωση, πάντως, δεν συνιστάται η προσωπική χρήση αντιϊκών και αντιβιοτικών χωρίς συνταγογράφηση γιατρού. Η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών συμβάλλει στη δημιουργία μικροβιακής αντοχής, που είναι μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις για την υγεία σε ολόκληρο τον πλανήτη και ιδιαιτέρως στην Ελλάδα. Επίσης, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως κάθε χρήση φαρμάκων έχει τον κίνδυνο παρενεργειών, άρα η ορθολογική χρήση τους είναι σημαντική.
ΜΥΘΟΣ: H κατανάλωση αλκοόλ προσφέρει προστασία από λοιμώξεις
ΑΛΗΘΕΙΑ: Πρόκειται για έναν επικίνδυνο ισχυρισμό. Η κατανάλωση αλκοόλ όχι μόνο δεν προστατεύει από τον COVID-19 αλλά εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα και μειώνει την αντίσταση σας έναντι πιθανής λοίμωξης. Άλλωστε, η ικανότητα του ιού να εισέλθει και να διαδοθεί μέσω του αναπνευστικού συστήματος δεν επηρεάζεται από το αλκοόλ και την εισχώρησή του στο πεπτικό σύστημα. Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών δεν αντιστοιχεί σε χρήση αλκοολούχων αντισηπτικών για την απολύμανση. Επίσης, η κατάποση εργοστασιακού οινοπνεύματος είναι πολύ επικίνδυνη και προκαλεί δηλητηρίαση.
ΜΥΘΟΣ: Επαλείφοντας το σώμα μου με οινόπνευμα ή χλωρίνη θανατώνω τον νέο κορονοϊό
ΑΛΗΘΕΙΑ: Η επάλειψη με οινόπνευμα ή χλωρίνη δεν έχει καμία επίδραση στους ιούς που έχουν ήδη εισέλθει στο σώμα σας μέσω της αναπνευστικής οδού και επιπλέον μπορεί να καταστεί πολύ επιβλαβής για το δέρμα και συνολικά για την υγεία σας. Όταν χρησιμοποιούνται με τον κατάλληλο τρόπο, το οινόπνευμα και η χλωρίνη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την απολύμανση των επιφανειών. Το αλκοολούχο απολυμαντικό χεριών συνιστάται για τον καθαρισμό των χεριών σας, αν και το σαπούνι και το νερό είναι καλύτερα. Πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας σχολαστικά και μετά να αγγίζουμε φαγητό, κλειδαριές, διακόπτες, τηλεχειριστήριο, κινητό τηλέφωνο, ρολόγια, υπολογιστές, τραπέζια, τηλεόραση κ.λπ. Η κάλυψη του σώματός σας με οινόπνευμα ή χλωρίνη δεν είναι ασφαλής και δεν αποτελεί αποτελεσματικό τρόπο αποφυγής του COVID-19.
ΜΥΘΟΣ: Μόνο οι μεγαλύτεροι σε ηλικία κινδυνεύουν να κολλήσουν τον νέο κορονοϊό
ΑΛΗΘΕΙΑ: Παρόλο που οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ενήλικες και τα άτομα με υποκείμενα νοσήματα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης, υγιείς άνθρωποι όλων των ηλικιών βρίσκονται σε κίνδυνο και έχουν νοσήσει ή ακόμα και καταλήξει από το νέο κορονοϊό. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) ανέλυσε πρόσφατα τις περιπτώσεις COVID-19 στις Ηνωμένες Πολιτείες και διαπίστωσε ότι ενώ οι ενήλικες ηλικίας 65 ετών και άνω είχαν τον υψηλότερο κίνδυνο θανάτου, σχεδόν το 40% των ατόμων που χρειάστηκαν νοσηλεία ήταν ηλικίας 20-54 ετών. Το CDC εκτιμά ότι μεταξύ 14% και 21% των ενηλίκων ηλικίας 20-44 ετών μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία για τον COVID-19. Στην πόλη της Νέας Υόρκης, περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς που νοσηλεύονται με COVID-19 είναι ηλικίας κάτω των 65 ετών και έχουν πεθάνει 42 άτομα ηλικίας κάτω των 44 ετών. Επιπλέον, στις 29 Μαρτίου ένα βρέφος τεσσάρων εβδομάδων πέθανε από τον κορονοϊό στο Ιλινόις των ΗΠΑ.
Όλα αυτά δείχνουν ότι κανείς δεν είναι άτρωτος έναντι του COVID-19. Όλες οι ηλικίες μπορεί να κολλήσουν τον νέο κορονοϊό, ωστόσο οι μεγαλύτεροι και τα άτομα με συνυπάρχουσες νοσηρότητες (ευπαθείς ομάδες, καρδιοπαθείς, διαβητικοί, υπερτασικοί, σε ανοσοκαταστολή) διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αρρωστήσουν σοβαρά αν προσβληθούν από τον ιό.