Πολλές φορές ακούμε περιπτώσεις και ανθρώπους που έχουν ταλαιπωρηθεί από την επάρατη νόσο. Σχεδόν στην καθημερινότητα έρχονται στα αυτιά μας φράσεις του στυλ: βασανίστηκε από τον καρκίνο, έκανε χρόνια για να γίνει καλά, ο καρκίνος τον σκότωσε. Έχουμε αναρωτηθεί ποτέ αν ο ίδιος ο καρκίνος αποτελεί την αιτία θανάτου; Η απάντηση είναι όχι. Ο άνθρωπος φεύγει από τις επιπλοκές της νόσου. Ακριβώς το ίδιο πράγμα συμβαίνει και με τη νόσο της κλινικά σοβαρής παχυσαρκίας. Δεν σκοτώνει το επιπλέον βάρος, αλλά τα προβλήματα και τα συνοδά νοσήματα που αυτό δημιουργεί.
Η κλινικά σοβαρή παχυσαρκία αποτελεί πολυσυστηματική νόσο, αναγνωρισμένη διεθνώς από τον ΠΟΥ εδώ και δεκαετίες. Προσβάλλει με την αποθήκευση του περιττού επιπλέον λίπους, όλα σχεδόν τα όργανα του ανθρώπινου οργανισμού, εγκαθιστά, πέρα από το περισσευούμενο βάρος, συστηματική φλεγμονώδη κατάσταση και δημιουργεί ή επιδεινώνει επιπλέον προβλήματα υγείας, όπως αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, δυσλιπιδαιμία, διαταραχές στην αναπνοή, κακοήθειες, και επιπρόσθετα αρνητική επίδραση στην καθημερινότητα, με εκδηλώσεις σε απλές απαιτήσεις, όπως η δυσκολία του ασθενούς να κινηθεί εύκολα, πόσο μάλλον να τρέξει, να βρει θέση στο αεροπλάνο, ή ακόμα να δέσει τα κορδόνια των παπουτσιών του, να κάνει σταυροπόδι κλπ.
Όπως κάθε νόσος, έτσι και η παχυσαρκία έχει τα συμπτώματα της. Η πείνα είναι το χαρακτηριστικότερο αυτής. Και όπως σε κάθε νόσο, η θεραπεία δεν πρέπει να στοχεύει στην αντιμετώπιση του συμπτώματος, αλλά της νόσου αυτής καθεαυτής, ώστε να εξαφανιστεί και το σύμπτωμά της.
Η διάγνωση της νοσογόνου παχυσαρκίας πρέπει να πραγματοποιείται με την λήψη πλήρους ιστορικού, για την ανάδειξη των συνοδών της νοσημάτων, τον υπολογισμό της σχέσης βάρους – ύψους, που αποκαλείται Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), και μία σειρά αιματολογικών, απεικονιστικών, και κλινικών εξετάσεων από πολλές ειδικότητες, με σκοπό να χαρτογραφηθεί το πρόβλημα στο σύνολο του, το οποίο είναι και διαφορετικό ανά ασθενή.
Οι διατροφικές συνήθειες του κάθε ασθενούς, η ύπαρξη ή όχι Μεταβολικού Συνδρόμου, της βαρύτητας αυτού και της πολυπλοκότητας της κλινικής εμφάνισής του, η ύπαρξη ή όχι γαστροοισοφαγικής παλλινδρόμησης, η ηλικία, αποτελούν μερικές από τις βασικές παραμέτρους επιλογής καταλληλότερης επέμβασης της Βαριατρικής, καθώς και Μεταβολικής Χειρουργικής, όπου αυτή απαιτείται. Για να γίνει αντιληπτή η σημασία αυτών των παραγόντων, σημειώνεται ότι το 80% των νοσογόνα παχύσαρκων ασθενών επιβαρύνεται από την ύπαρξη μεταβολικού συνδρόμου και σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να υιοθετείται η Μεταβολική χειρουργική αντιμετώπιση και όχι μία περιοριστικού τύπου επέμβαση.
Συγκεκριμένα, είναι απαραίτητη η εκτίμηση από εξειδικευμένους επιστήμονες: Χειρουργό παχυσαρκίας, Καρδιολόγο, Πνευμονολόγο, Ενδοκρινολόγο, Γαστρεντερολόγο, Ψυχίατρο, Ψυχολόγο, Διατροφολόγο, που έχουν λάβει εκπαίδευση επί της νοσογόνου παχυσαρκίας, και συνεπώς δίνουν αντίστοιχα εξειδικευμένες κατευθύνσεις, βάσει κριτηρίων επιλογής ή αποκλεισμού που τίθενται από Διεθνείς Επιστημονικούς Οργανισμούς.
Η Διεθνής Επιστημονική Εταιρεία Χειρουργικής Νοσογόνου Παχυσαρκίας & Μεταβολικών Διαταραχών (IFSO) με τις κατευθυντήριες οδηγίες της, παγκοσμίως έχει θέσει τα αντίστοιχα κριτήρια.
Αποτελεί ευθύνη της επιστημονικής κοινότητας, να ακολουθεί κατόπιν ενημέρωσης τις οδηγίες αυτές, για την αντιμετώπιση της νόσου, καθώς και ευθύνη ατομική του ενδιαφερόμενου, να ψάξει το θέμα και να απευθυνθεί σε επιστήμονες που αποδεδειγμένα έχουν εξειδικευθεί στην αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας.
Πιστοποιημένοι επιστήμονες και κέντρα αριστείας, είτε από διεθνείς είτε εθνικούς φορείς, είναι η ασφαλής επιλογή του ασθενούς που θέλει να δώσει λύση στο πρόβλημα υγείας του. Μόνο εκεί υλοποιούνται όλες οι απαραίτητες και τυποποιημένες διαδικασίες που εξασφαλίζουν άριστη αντιμετώπιση με μεθόδους επεμβατικές ή μη επεμβατικές, αποδεκτές διεθνώς, αποτελεσματικές και μόνιμες, με γνώση και χωρίς πειραματισμούς. Είναι λυπηρό το φαινόμενο που παρατηρείται και στην χώρα μας, ως προς την επίμονη υιοθέτηση ξεπερασμένων ή και αποδεδειγμένα αναποτελεσματικών μεθόδων από ευτυχώς λίγους.
Η συνεργασία της διεπιστημονικής ομάδας ενός εξειδικευμένου και πιστοποιημένου κέντρου, οδηγεί τον ασθενή μέσα από ένα ασφαλές μονοπάτι στην θεραπεία της νόσου. Αποτελεί απαρέγκλιτη ευθύνη η παροχή υπηρεσιών υγείας με γνώμονα την επιστημονική γνώση, την μικρότερη δυνατή ταλαιπωρία του ασθενούς, τις προβλεπόμενες διαδικασίες και τις ασφαλείς εγκαταστάσεις κλινικών ή νοσοκομείων, ώστε το υπέρτατο αγαθό της υγείας να υπηρετείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Είμαστε ευτυχείς και ταυτόχρονα περήφανοι που λειτουργούμε προς όφελος του νοσογόνα παχύσαρκου ασθενούς, με βάση τους κανόνες, τα πρωτόκολλα και την ευθύνη που απαιτείται.
Του Ηλία Κων. Σδράλη, MD, MSc, PhD, IFSO-EC SOEBMS
- Δντης Χειρουργικής Κλινικής Νοσογόνου Παχυσαρκίας & Μεταβολικών Διαταραχών Ιατρικού Διαβαλκανικού Κέντρου Θεσσαλονίκης
- Βαριατρικός Χειρουργός - Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών
- Πιστοποιημένος Χειρουργός Αριστείας στη Βαριατρική και Μεταβολική Χειρουργική
- Εξειδικευθείς στη Χειρουργική Ογκολογία & καλοήθεις παθήσεις Οισοφάγου - Στομάχου
- Broomfield Hospital NHS Trust, Mid Essex Hospital Services NHS, Ηνωμένο Βασίλειο
