Επιστήμονες βρήκαν τον τρόπο να νικήσουν πολύ σπάνια ασθένεια και να κάνουν ένα βήμα που ίσως ανοίξει το δρόμο για μεγαλύτερες ανακαλύψεις
Τέσσερις έφηβες κοπέλες δέχτηκαν κόλπους φτιαγμένους στο εργαστήριο από τα δικά τους κύτταρα. Πλέον έχουν μια φυσιολογική σεξουαλική ζωή και μερικές μπορούν να κάνουν και παιδί. Οι γυναίκες είχαν σπάνιο γενετικό νόσημα, το σύνδρομο Μάγιερ-Ροκιτάνσκι-Κύστερ-Χάουζερ (MRKH), πάθηση που εμποδίζει εντελώς ή εν μέρει την ανάπτυξη του κόλπου ή και της μήτρας.
Οι πρωτοποριακές μεταμοσχεύσεις πραγματοποιήθηκαν μεταξύ του 2005 και του 2008, όταν οι ασθενείς ήταν 13 έως 18 ετών. Οι εξετάσεις που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια έδειξαν ότι οι νέοι κόλποι δεν διαφέρουν από τους κανονικούς, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση The Lancet. Και οι τέσσερις γυναίκες έχουν πλέον φυσιολογική σεξουαλική ζωή, χωρίς ενοχλήσεις, και οι δύο έχουν και φυσιολογική περίοδο.
Αυτό το βήμα σημαίνει πάρα πολλά για το πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής. Το συγκεκριμένο τεχνητό όργανο είναι ο πρώτος λειτουργικός κόλπος φτιαγμένος στο εργαστήριο. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι αποδείχτηκε ότι τα όργανα εργαστηρίου μπορούν να «καλλιεργηθούν» μέσα στο ανθρώπινο σώμα, εύρημα που μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερες ανακαλύψεις. Όπως εγχειρήσεις σε γυναίκες οι οποίες είχαν σοβαρά ατυχήματα ή ακόμη και σε ανθρώπους που θέλουν να κάνουν εγχείρηση αλλαγής φύλου.
Η πρωτοπόρα επέμβαση
Ο ιστός καλλιεργήθηκε από ερευνητές στις ΗΠΑ και το Μεξικό με επικεφαλής τον καθηγητή Άντονι Ατάλα του Ιατρικού Κέντρου του Γουέικ Φόρεστ στη Βόρειο Καρολάινα, ο οποίος ήταν ο πρώτος που δημιούργησε καλλιεργημένα όργανα και έχει στο ενεργητικό του ουροδόχους κύστεις, ουρήθρες ή ακόμα και πέη εργαστηρίου (ο Ατάλα έχει μάλιστα παραχωρήσει συνεντεύξεις στο Βήμα, η πρώτη με τίτλο «Τα όργανα εργαστηρίου περνούν στην... παραγωγή»και η δεύτερη με τίτλο «Ξαναχτίζοντας το σώμα»).
Όπως ανέφερε ο Ατάλα στο Reuters, οι ασθενείς με σύνδρομο MRKH «δεν έχουν έμμηνο ρύση, ειδικά αν το πρόβλημα είναι σοβαρό και δεν υπάρχει άνοιγμα», οπότε το αίμα συσσωρεύεται στην κοιλιακή χώρα. Μέχρι σήμερα η πάθηση αντιμετωπίζεται χειρουργικά με μεταμόσχευση ιστού από το έντερο ή το δέρμα. Η νέα προσέγγιση δίνει πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Σε πρώτη φάση οι ερευνητές συνέλεξαν ένα μικρό δείγμα ιστού από την περιοχή του αιδοίου και καλλιέργησαν από αυτό δύο σειρές κυττάρων, μυϊκά κύτταρα και επιθηλιακά κύτταρα.
Στρώματα των δύο αυτών ιστών αποτέθηκαν πάνω σε μια κυλινδρική, βιοδιασπώμενη «σκαλωσιά» από κολλαγόνο, κομμένη και ραμμένη στην ανατομία κάθε ασθενούς. Όταν τα κύτταρα είχαν πια αναπτυχθεί αρκετά, το νέο όργανο συνδέθηκε σε μια οπή που δημιούργησαν οι χειρουργοί, οπότε άρχισαν να αναπτύσσονται νέα νεύρα και αιμοφόρα αγγεία.
Έξι μήνες μετά την επέμβαση «δεν μπορούσες να διακρίνεις τη διαφορά του καλλιεργημένου οργάνου από ένα φυσιολογικό» σχολίασε ο Ατάλα. Στο ίδιο τεύχος του Lancet δημοσιεύεται συνοδευτικό άρθρο σχολιασμού, στο οποίο ο καθηγητής Μάρτιν Μπίρτσαλ του University College London επισημαίνει ότι τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν να απαντούν σε κάποια κρίσιμα ερωτήματα της αναγεννητικής ιατρικής, όπως το κατά πόσο τα καλλιεργημένα όργανα αναπτύσσουν αγγεία και νεύρα στην τελική τους θέση. Δύο από τις ασθενείς της μελέτης δεν αποκλείεται να μπορέσουν να συλλάβουν κανονικά καθώς οι ωοθήκες τους λειτουργούν και ο νέος κόλπος συνδέθηκε στη μήτρα.
