Της Νάντιας Κοκκίνου, Ψυχολόγου
Μπορεί οι κακές καιρικές συνθήκες να είναι κακές για τον εγκέφαλό σας; Οι εποχές αλλάζουν και μπορεί να έχουν πολύ σοβαρές συνέπειες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οδηγούν ακόμα και σε «Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή» (ΕΣΔ). Η ΕΣΔ είναι εποχιακά επαναλαμβανόμενα επεισόδια κατάθλιψης, που πιστεύεται ότι συνδέονται με την περιορισμένη έκθεση στον ήλιο κατά τους χειμερινούς μήνες. Ενώ η ΕΣΔ είναι μια σοβαρή κλινική κατάσταση, είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με τα αρνητικά συναισθήματα που συνοδεύουν τις μεγάλες μέρες του χειμώνα και η έρευνα δείχνει ότι περίπου οι μισοί από τους μη καταθλιπτικούς ανθρώπους έχουν σε κάποιο βαθμό συμπτώματα της ΕΣΔ κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Για τα τελευταία 20 χρόνια, οι ερευνητές γνωρίζουν ότι οι καιρικές συνθήκες, ιδίως οι εποχιακές μεταβολές των καιρικών φαινομένων που σχετίζονται με έκθεση στο ηλιακό φως, μπορεί να επηρεάσουν δραματικά τις διαθέσεις και τα συναισθήματα των λαών. Αλλά ξέρατε ότι οι εποχές μπορεί να επηρεάσουν επίσης τη μνήμη σας, την ταχύτητα και άλλες γνωστικές διαδικασίες;
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Psychological Science (Berman, M.G., et. al., 2008), οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν μελέτησαν τις επιδράσεις της μεταβολής του καιρού, στη διάθεση των μαθητών και τις γνωστικές ικανότητες τους. Η μελέτη διαπίστωσε, ότι οι αξιολογήσεις σχετικά με την διάθεση των μαθητών και την απόδοση της μνήμης τους βελτιώθηκε όταν ο καιρός ήταν καλύτερος, ειδικά τις ημέρες με περισσότερο φως του ήλιου.
Αρκετές μελέτες για την συσχέτιση μεταξύ καιρικών συνθηκών και ψυχολογικών αλλαγών απέφεραν ανάμεικτα αποτελέσματα. Εν μέρει, αυτή η ασυνέπεια μπορεί να προκύπτει επειδή οι ψυχολογικές επιπτώσεις του καιρού καθορίζονται από δύο σημαντικούς παράγοντες: την εποχή και τον χρόνο που βρισκόμαστε έξω. Σε δύο μελέτες συσχέτισης και ένα πείραμα (Keller M.C. et. al., 2005) ο ευχάριστος καιρός (υψηλότερη θερμοκρασία ή βαρομετρική πίεση) συσχετίστηκε με καλύτερη διάθεση, καλύτερη μνήμη, και καλύτερη γνωστική λειτουργία κατά τη διάρκεια της άνοιξης, καθώς ο χρόνος που τα άτομα βρίσκονταν έξω από το σπίτι είχε αυξηθεί.
Οι ίδιες σχέσεις μεταξύ της διάθεσης και των καιρικών συνθηκών δεν παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια άλλων εποχών του χρόνου και ο θερμότερος καιρός συσχετίστηκε με χαμηλότερη διάθεση το καλοκαίρι. Τα αποτελέσματα αυτά συμφωνούν με τα πορίσματα για την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή και δείχνουν ότι οι ευχάριστες καιρικές συνθήκες βελτιώνουν τη διάθεση και διευρύνουν τη γνωστική λειτουργία την άνοιξη, διότι οι άνθρωποι έχουν στερηθεί τέτοιο καιρό κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
