Επιστήμονες μέτρησαν πρόσωπα σε απλές φωτογραφίες
Νέα μελέτη υποστηρίζει ότι είναι δυνατόν να προβλεφθεί με ακρίβεια η πρώτη εντύπωση ενός ανθρώπου για έναν άλλο, χρησιμοποιώντας μετρήσεις των χαρακτηριστικών του προσώπου σε απλές φωτογραφίες, όπως αυτές που συναντάμε στα διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Όταν κοιτάζουμε την εικόνα ενός προσώπου, σχηματίζουμε γρήγορα κρίσεις σχετικά με το χαρακτήρα του ατόμου. Για παράδειγμα εάν είναι φιλικός, αξιόπιστος ή ικανός. Ακόμα και αν δεν είναι σαφές το πόσο ακριβείς είναι, αυτές οι πρώτες εντυπώσεις μπορούν να επηρεάσουν την μεταγενέστερη συμπεριφορά μας.
Οι εντυπώσεις που προκαλούμε μέσω των φωτογραφιών μας (όπως με τις ιδιαίτερα διαδεδομένες selfies), γίνονται όλο και πιο σημαντικές, σε έναν κόσμο όπου, όλο και περισσότερο, γνωρίζουμε ο ένας τον άλλο μέσω διαδικτύου και όχι αυτοπροσώπως.
Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι πολλές και διαφορετικές κρίσεις που μας δημιουργούνται όταν κοιτάμε μια φωτογραφία, μπορούν να συμπυκνωθούν σε τρεις διακριτές «διαστάσεις»: προσήνεια (θέλουν να με βοηθήσου ή να με βλάψουν;), κυριαρχία (μπορούν να με βοηθήσουν ή να με βλάψουν;) και νεανικότητα-ελκυστικότητα (ίσως δείχνει εάν τους θεωρούμε καλούς για ερωτικούς συντρόφους ή όχι).
Η έρευνα
Προκειμένου να διερευνηθεί η βάση αυτών των κρίσεων, η ερευνητική ομάδα του τμήματος Ψυχολογίας του πανεπιστημίου του York, πήρε συνηθισμένες φωτογραφίες από το διαδίκτυο και ανέλυσε τα φυσικά χαρακτηριστικά των προσώπων, προκειμένου να αναπτύξει ένα μοντέλο το οποίο θα μπορούσε να προβλέψει με ακρίβεια τις πρώτες εντυπώσεις. Καθένα από τα 1000 πρόσωπα περιγράφηκε με όρους 65 διαφορετικών χαρακτηριστικών, όπως «ύψος ματιών», «πλάτος φρυδιών» κ.λπ. Συνδυάζοντας αυτές τις μετρήσεις, το μοντέλο που προκύπτει, θα μπορούσε να εξηγήσει περισσότερο από το ήμισυ της μεταβολής στις κοινωνικές κρίσεις των ανθρώπων για τα ίδια πρόσωπα.
Αντιστρέφοντας τη διαδικασία, οι ερευνητές βρήκαν ότι ήταν επίσης δυνατό να δημιουργήσουν νέα σχέδια προσώπων (σαν καρτούν), τα οποία παρήγαγαν προβλέψιμες «πρώτες εντυπώσεις». Αυτές οι εικόνες δείχνουν επίσης τα χαρακτηριστικά που συνδέονται με συγκεκριμένες κοινωνικές κρίσεις.
Η έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (PNAS), δείχνει πόσο σημαντικά είναι τα πρόσωπα και οι συγκεκριμένες φωτογραφίες προσώπων, στη δημιουργία ευνοϊκών ή δυσμενών πρώτων εντυπώσεων. Η έρευνα παρέχει επιστημονική γνώση γύρω από τις διεργασίες που διέπουν τις συγκεκριμένες κρίσεις.
Επίσης, τα αποτελέσματά της θα μπορούσαν να βοηθήσουν ανθρώπους που ασχολούνται με συγκεκριμένα επαγγέλματα, όπως φωτογράφοι, διευθυντές casting σε ταινίες, υπεύθυνοι φωτογραφιών σε έντυπα ή και οποιονδήποτε επιθυμεί να δημιουργήσει μια στιγμιαία εντύπωση σε ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
«Δείχνοντας ότι ακόμα και υποτιθέμενα αυθαίρετα χαρακτηριστικά σε ένα πρόσωπο μπορούν να επηρεάσουν τις αντιλήψεις των ανθρώπων, υποδηλώνει ότι η προσεκτική επιλογή των φωτογραφιών θα μπορούσε να επηρεάσει (αρητικά ή θετικά) τις πρώτες εντυπώσεις κάποιου για εσάς», δήλωσε ο Ρίτσαρντ Βερνόν, διδακτορικός φοιτητής, ο οποίος συμμετείχε στην ερευνητική ομάδα.
«Είναι συναρπαστικό»
Από την πλευρά της, η επίσης διδακτορική φοιτήτρια, Κλερ Σάδερλαντ, δήλωσε: «Δημιουργούμε τις πρώτες εντυπώσεις για τους άλλους τόσο ενστικτωδώς που η όλη διαδικασία φαίνεται πολύ εύκολη. Νομίζω ότι είναι συναρπαστικό ότι μπορούμε να εντοπίσουμε τη διαδικασία με επιστημονικό μοντέλο».
Σύμφωνα με το Sciencedaily, ο Δρ Τομ Χάρτλευ, που ηγήθηκε της έρευνας, μαζί με τον καθηγητή Αντι Γιανγκ, του τμήματος Ψυχολογίας του πανεπιστημίου Γιορκ, δήλωσε: «Στην καθημερινή ζωή μου, δεν έχω επίγνωση του τρόπου με τον οποίο τα πρόσωπα και οι φωτογραφίες προσώπων επηρεάζουν τον τρόπο που αλληλεπιδρώ με τους ανθρώπους, τόσο ζωντανά όσο και διαδικτυακά. Είναι σαν να μπορώ απλώς να αισθανθώ τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας δείχνουν πόσο πολύ αυτές οι πρώτες εντυπώσεις επηρεάζονται από οπτικά χαρακτηριστικά του προσώπου».
Να σημειωθεί ότι οι ερευνητές εξέτασαν μόνο πρόσωπα της Καυκάσιας φυλής, αν και επί του παρόντος διεξάγουν και διαπολιτισμικές μελέτες για να μάθουν τι αντίκτυπο μπορεί να έχουν στα αποτελέσματα.
