Εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να σωθούν από παθήσεις των ματιών που οδηγούν στην τύφλωση
Η ανακάλυψη θα μπορούσε να σταματήσει μια σειρά από παθήσεις των ματιών, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, η κύρια αιτία τύφλωσης που επηρεάζει ένα στα πέντε άτομα από την ηλικία των 75 μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στην Ελλάδα, από τα περίπου 3,5 εκατομμύρια ελλήνων που είναι άνω των 50 ετών, το 80% έχει προβλήματα χαμηλής όρασης, εκ των οποίων το ένα εκατομμύριο αρκετά σοβαρά. Κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 5.000 νέα περιστατικά ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.
Η συγκεκριμένη πάθηση αρχικά προκαλεί θολή ή παραμορφωμένη όραση, αλλά χειροτερεύει και με την πάροδο του χρόνου να προκαλέσει ολική τύφλωση. Τώρα, οι ερευνητές στο πανεπιστήμιο του Southampton έχουν ανακαλύψει ότι μια περιοχή στην μπροστινή επιφάνεια του ματιού «εκκολάπτει» ειδικά βλαστικά κύτταρα.
Αυτά τα μυστικά βλαστικά κύτταρα μπορούν να επεξεργαστούν για να έχουν τις ίδιες λειτουργίες με τα κύτταρα φωτουποδοχέων. Η απώλεια αυτών των συγκεκριμένων κυττάρων προκαλεί τη μη αναστρέψιμη τύφλωση και οι ερευνητές ελπίζουν ότι η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες θεραπείες.
Προς καινούργιες θεραπείες
Ο καθηγητής Andrew Lotery, οφθαλμίατρος στο Γενικό Νοσοκομείο του Σαουθάμπτον, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης, δήλωσε: «Αυτή είναι μια συναρπαστική ανακάλυψη που θα μπορούσε να φέρει πιο αποτελεσματικές θεραπείες για τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις των ματιών πιο κοντά. Αυτά τα κύτταρα είναι εύκολα προσβάσιμα και έχουν εκπληκτική πλαστικότητα, τα οποία τα καθιστά μια ελκυστική πηγή κυττάρων για μελλοντικές θεραπείες».
«Αυτό θα βοηθήσει να αποφευχθούν επιπλοκές με απόρριψη ή μόλυνση επειδή τα κύτταρα που λαμβάνονται από το μάτι θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν στον ίδιο ασθενή. Αυτό θα κάνει τις θεραπείες ομαλότερες για τους ασθενείς, με λιγότερες επισκέψεις στον γιατρό. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να αναπτυχθεί αυτή η προσέγγιση πριν αυτά τα κύτταρα χρησιμοποιούνται σε ασθενείς», ολοκλήρωσε ο ειδικός.
Τα βλαστικά κύτταρα βρέθηκαν στο τμήμα του ματιού που ονομάζεται σκληροκερατοειδικό όριο. Αυτό είναι ένα στενό διάκενο που βρίσκεται μεταξύ του διαφανούς κερατοειδούς και του λευκού σκληρού χιτώνα.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLoS One, έδειξαν ότι τα βλαστικά κύτταρα μπορούν να καλλιεργηθούν από την στεφάνη του κερατοειδούς. Και κάτω από τις σωστές συνθήκες, τα κύτταρα αυτά θα μπορούσαν να συμπεριφέρονται σαν τους φωτοϋποδοχείς. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι ακόμα πιο σημαντικό, αυτά τα βλαστικά κύτταρα υπάρχουν και σε μεγαλύτερα ανθρώπινα μάτια, και μπορεί να καλλιεργηθεί ακόμα και από το μάτια 97χρονων. Αυτό ανοίγει το δρόμο για νέες θεραπείες, ακόμη και για τις παλαιότερες γενιές που έχουν πληγεί από την απώλεια όρασης.
Η Clara Eaglen, διευθύντρια εκστρατεία για την υγεία των ματιών διευθυντής δήλωσε: «Στο RNIB μιλάμε με ανθρώπους καθημερινά για το τεράστιο αντίκτυπο της κακής όρασης στην καθημερινή ζωή και πιστεύουμε ότι αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα. Η μελέτη δείχνει ότι υπάρχουν βλαστικά κύτταρα που μπορούν να λειτουργήσουν ως κύτταρα απαραίτητα για την όραση. Αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός για να βοηθήσουμε ασθενείς με παθήσεις όπως η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, όπου έχουν πάθει ζημιά στα συγκεκριμένα κύτταρα».
«Αυτά τα κύτταρα μπορούν στη συνέχεια να ληφθούν από έναν ασθενή - μειώνοντας τον κίνδυνο απόρριψης- μια νέα εξέλιξη που είναι συναρπαστική. Είμαστε αισιόδοξοι ότι η νέα τεχνολογία των βλαστικών κυττάρων θα αλλάξει σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα με απώλεια όρασης θα θεραπεύονται την επόμενη δεκαετία».
Η εκφύλιση στην ωχρά κηλίδα
Η πάθηση προκαλείται όταν ο ιστός στο πίσω μέρος του οφθαλμού φράζει με φυσικά απόβλητα τα οποία μπλοκάρουν ζωτικής σημασίας θρεπτικές ουσίες από διέλευση μέσα στον αμφιβληστροειδή.
Αυτό οδηγεί στο θάνατο των κυττάρων του αμφιβληστροειδούς και σε ενδεχόμενη τύφλωση στο ένα ή και στα δύο μάτια. Στα «νεανικά» μάτια, τα ένζυμα καθαρίζουν αυτά τα απόβλητα, αλλά στους γηραιότερους, αυτός ο καθαρισμός γίνεται πολύ πιο δύσκολο. Μερικοί άνθρωποι κινδυνεύουν περισσότερο από άλλους λόγω της ηλικίας και το οικογενειακό ιστορικό τους, με τις γυναίκες και τους καπνιστές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
