Ένας ρομποτικός κόσμος: Πόσο καιρό να μας πάρουν τις δουλειές;
Έχουν γίνει άσοι στο πόκερ, βοηθούν να γραφτεί ένα βιβλίο μαγειρικής και μπορούν να κάνουν μια βασική συζήτηση. Η απόφαση μιας ιαπωνικής τράπεζας να βάλει ρομπότ στο μπροστινό γραφείο, είναι απλώς η τελευταία σε μια σειρά ρομποτικών εξελίξεων. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι στο μέλλον όλοι μας θα αντικατασταθούμε, επαγγελματικά και κοινωνικά, από αυτοματισμούς.
Ο Ray Kurzweil, διευθυντής μηχανολογίας στο Google, έχει υπολογίσει ότι τα ρομπότ θα φθάσουν τα ανθρώπινα επίπεδα της νοημοσύνης μέχρι το 2029. Έτσι έχουμε περίπου 14 χρόνια για να κάνουμε ό,τι θέλουμε! Όμως, πόσο ακριβώς έχει εξελιχθεί η τεχνητή νοημοσύνη;
Επόμενο βήμα: Ο σαρκασμός!
Η αύξηση στη χρήση των υπολογιστών κατά την τελευταία δεκαετία έχει εξελίξει την ποικιλία των καθηκόντων, τα οποία μπορούν να αναλάβουν ανεξάρτητα οι υπολογιστές. Ο υπολογιστής Watson της IBM, ο οποίος κέρδισε το αμερικάνικο κουίζ Jeopardy! το 2011, χρησιμοποιείται με επιτυχία στην ιατρική διάγνωση.
Οι υπολογιστές μπορούν εύκολα και γρήγορα να ψάξουν όλες τις επιστημονικές μελέτες που είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο, αλλά και να κάνουν την ανάλυση διαγνωστικών εικόνων, πολύ πιο γρήγορα από τους γιατρούς σε ορισμένες εργασίες. Πιο πρόσφατα, το ίδιο μηχάνημα μεταμορφώθηκε σε μια «τεχνητή δικηγόρο», η οποία μπορεί να αναζητήσει νομικές βάσεις δεδομένων και να αλληλογραφήσει πιθανώς σχετικές πληροφορίες.
Πριν λυπηθούμε ή χαρούμε για την επικείμενη διάλυση του συνόλου των νομικών και των άλλων επαγγελμάτων, αξίζει να σημειωθεί ότι αυτές οι μηχανές μπορούν να ανταποκριθούν καλά μόνο σε ορισμένα προβλέψιμα ερωτήματα. Όπως στο iPhone Siri, αν ρωτήσετε τα σωστά πράγματα, ακούγονται αρκετά ικανό να συζητήσει, αλλά πολλές από τις απαντήσεις είναι απλά ανόητες.
Το επόμενο βήμα, άπιαστο μέχρι σήμερα, είναι η ανάπτυξη ενός προγράμματος που καταλαβαίνει πραγματικά το νόημα των λέξεων και των φράσεων. Οι επιστήμονες υπολογιστών γενικά παραδέχονται ότι τα αστεία και ο σαρκασμός είναι ακόμα εντελώς πέρα από τους υπολογιστές.
Αναπτύσσονται και οι φυσικές ιδιότητες των ρομπότ
Πέρα από τα καθαρά πνευματικά καθήκοντα, η φυσική ικανότητα του ρομπότ επίσης προχωρεί με ταχείς ρυθμούς. Βελτιώνεται η ανάλυση των οπτικών πληροφοριών, κάτι που σημαίνει ότι τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό δεν είναι μακριά, ενώ αν κοιτάξουμε τις τεχνολογίες της Boston Dynamics, ειδικά τα τεθωρακισμένα, τότε συμπεραίνουμε ότι η εισαγωγή ρομποτικής τεχνολογίας στο στρατό δεν είναι μακριά.
Αλλά ακόμη και η καλύτερη τεχνολογία και σήμερα εξακολουθεί να εκτελεί πολύ χειρότερα δεξιότητες όπως η επιδεξιότητα και η ισορροπία - χαρακτηριστικά που έρχονται φυσικά στον άνθρωπο. Οι μηχανικοί μπορούν απλά να οικοδομήσουν ένα ρομπότ για να λειτουργήσει το πλυντήριο πιάτων ή να πάρει έξω τον κάδο ανακύκλωσης, για παράδειγμα, αλλά κάτι τέτοιο κοστίζει αστρονομικά ποσά, κάνοντας τέτοιες μηχανές μια πολύ μακρινή προοπτική για το σπίτι.
Υπάρχει επίσης το ζήτημα του πως θέλουμε να μοιάζουν τα ρομπότ. Ενώ στις ταινίες, από το Terminator μέχρι το Ex Machina, τα ρομπότ τείνουν να απεικονίζουν ουσιαστικά τους ανθρώπους, στην πραγματικότητα μπορεί να νιώθουμε πιο άνετα με τις οντότητες που μοιάζουν λιγότερο με εμάς. Πολλοί άνθρωποι βρίσκουν τα ρομπότ ανατριχιαστικά όταν τα χαρακτηριστικά τους φαίνονται και κινούνται σχεδόν, αλλά όχι ακριβώς, όπως των ανθρώπων.
Ίσως με αυτό κατά νου, όταν Ιάπωνες επιστήμονες ανέπτυξαν ένα ρομπότ για να παρέχει συναισθηματική υποστήριξη στους αρρώστους και τους ηλικιωμένους, επέλεξαν να το δώσουν σχήμα φώκιας! Ομοίως, οι επιστήμονες του πανεπιστήμιο του Λίνκολν έφτιαξαν απλά λευκά πλαστικά χαρακτηριστικά κατά το σχεδιασμό μιας «εκτυπώσιμη συντρόφου», η οποία φτιάχνεται από 3D-τυπωμένα στοιχεία. Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν άμεσα με τα φρύδια και ένα χαμόγελο, οπότε οι αισθητικές απαιτήσεις μας μπορεί να είναι οι πιο εύκολες να ικανοποιηθούν!
Τι θα γίνει το 2025; «Πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα που χρησιμεύουν οι άνθρωποι»
Το 2025 τα έξυπνα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό μπορεί να έχουν επικρατήσει στους δρόμους της Δύσης, με τους κατοίκους των βιομηχανικών κρατών να διαθέτουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο και τα καταναλωτικά αγαθά να είναι πια προσιτά σε όλους.
Η απαισιόδοξη εκδοχή, όμως, θέλει τον πλανήτη μας να μαστίζεται από χρόνια ανεργία, το μισθολογικό χάσμα να έχει διευρυνθεί περαιτέρω και τους εύπορους συμπολίτες μας να ζουν αποκλεισμένοι σε φυλασσόμενες κοινότητες, με ρομπότ να εκτελούν τις διαταγές τους.
Νέα σφυγμομέτρηση που δημοσίευσε αυτή την εβδομάδα το έγκριτο ινστιτούτο Pew Research σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιλον έδειξε ότι, ερωτώμενοι για τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στην απασχόληση, 1.900 ειδικοί και άλλοι εμφανίζονται διχασμένοι στις προβλέψεις τους για το τι θα συμβεί σε 11 χρόνια από σήμερα.
48% από αυτούς ανέφεραν ότι τα ρομπότ θα οδηγήσουν στην κατάργηση περισσότερων θέσεων εργασίας απ’ όσες θα δημιουργήσουν, ενώ 52% εμφανίζεται να πιστεύει στην ικανότητα της τεχνολογίας να δημιουργεί θέσεις απασχόλησης.
Οι απόψεις των ερωτηθέντων υπήρξαν επίσης μοιρασμένες στο θέμα των εργασιακών ευκαιριών της ερχόμενης δεκαετίας. Κάποιοι από αυτούς πιστεύουν ότι τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό θα είναι κοινά, καταργώντας τη ζήτηση για οδηγούς ταξί και φορτηγών. Αλλοι προβλέπουν την επέκταση της χρήσης ρομπότ από τις εύπορες τάξεις. Οι πιο συντηρητικοί θεωρούν ότι όλες οι παραπάνω προβλέψεις είναι υπερβολικά αισιόδοξες και ξεπερνούν το εφευρετικό ταλέντο του ίδιου του ανθρώπου.
«Είναι σύνηθες να υποτιμούμε την ευφυΐα και την πολύπλοκη φύση του ανθρώπου», λέει ο Τζόναθαν Γκρούντιν, επικεφαλής έρευνας της Microsoft, που θυμάται την εποχή πριν από 40 χρόνια, όταν πολλοί στον χώρο των υπολογιστών προέβλεπαν ότι η πρόοδος του προγραμματισμού θα σκότωνε τις θέσεις εργασίας προγραμματιστών.
Παρότι η τεχνολογία όντως κατήργησε θέσεις εργασίας, όπως των τηλεφωνητών και των γραμματέων, δημιούργησε νέες, όπως αυτές των διαδικτυακών πωλήσεων, σε λίγο περισσότερο από μία δεκαετία.
Οι ερωτηθέντες στην έρευνα του Pew συμφωνούν ότι τα σύγχρονο δυτικό εκπαιδευτικό πρότυπο δεν προσφέρει στους μαθητές τα αναγκαία εφόδια για το μέλλον. Ο επικεφαλής της μελέτης Ααρον Σμιθ αναφέρει ότι πολλοί ερωτηθέντες εξέφρασαν την πεποίθηση για ανάκαμψη των παραδοσιακών τεχνών, με στόχο τη δημιουργία χειροποίητων προϊόντων, ανεξάρτητα από τη διείσδυση που θα έχουν επιτύχει οι συσκευές τεχνητής νοημοσύνης.
Ακόμη, όμως, και όσοι υιοθετούν το αισιόδοξο σενάριο που θέλει την ανεργία να εξαφανίζεται, θέτουν ένα κρίσιμο ερώτημα: «Μόλις λύσουμε το θεμελιώδεις αυτό ζήτημα, θα πρέπει να απαντήσουμε στο εξής: Σε τι χρησιμεύουν πραγματικά οι άνθρωποι;».
Ρομπότ μιμούνται τα βίντεο και μαθαίνουν να μαγειρεύουν!
Τα ρομπότ μπορούν να «μαθαίνουν» να αναγνωρίζουν αντικείμενα και μοτίβα δραστηριότητας αρκετά καλά βάσει της σύγχρονης τεχνολογίας, ωστόσο η ερμηνεία (και κατ’επέκταση η δράση) βάσει οπτικών δεδομένων είναι δύσκολο «άθλημα».
Ερευνητές του University of Maryland, με χρηματοδότηση στο πλαίσιο του προγράμματος MSEE (Mathematics of Sensing, Exploitation and Execution) της DARPA του αμερικανικού Πενταγώνου, ανέπτυξαν ένα σύστημα το οποίο επιτρέπει σε ρομπότ να επεξεργαστούν οπτικά δεδομένα από μια σειρά βίντεο «how to» στο YouTube, τα οποία περιέχουν οδηγίες μαγειρικής.
Βάσει αυτών που είδαν στα βίντεο, τα ρομπότ ήταν σε θέση να αναγνωρίζουν, να πιάνουν και να χειρίζονται τα απαιτούμενα εργαλεία ή αντικείμενα και να φέρνουν σε πέρας την εργασία τους με υψηλή ακρίβεια, χωρίς περαιτέρω ανθρώπινη επέμβαση ή προγραμματισμό.
«Το πρόγραμμα MSEE αρχικά επικεντρωνόταν στην αίσθηση, η οποία περιλαμβάνει την αντίληψη και την κατανόηση του τι συμβαίνει σε μια οπτική σκηνή, όχι απλά να αναγνωρίζει και να ταυτοποιεί αντικείμενα» αναφέρει ο Ρεζά Γκαναντάν, υπεύθυνος προγράμματος στα Defense Sciences Offices της DARPA. «Πλέον κάναμε το επόμενο βήμα στην εκτέλεση, όπου ένα ρομπότ επεξεργάζεται οπτικά ερεθίσματα…και τα ‘μεταφράζει’ σε ενέργειες/ πράξεις».
Μαζεύουν γνώσεις
Άλλο ένα σημαντικό στοιχείο το οποίο προκύπτει από την έρευνα είναι η δυνατότητα των ρομπότ να συλλέγουν γνώση και να τη διαμοιράζονται. Τα σημερινά συστήματα αισθητήρων συνήθως βλέπουν τον κόσμο εκ νέου κάθε στιγμή, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα αξιοποίησης προηγούμενης γνώσης.
«Το σύστημα αυτό επιτρέπει σε ρομπότ να εξελίσσουν συνεχόμενα την προηγούμενη γνώση- όπως τα είδη αντικειμένων και λαβών που σχετίζονται με αυτά- κάτι που θα μπορούσε να έχει τεράστια επίδραση στην διδασκαλία και την εκπαίδευση» τονίζει ο Γκαναντάν.
«Αντί για τη μακρά και δαπανηρή διαδικασία του προγραμματισμού κώδικα για την εκπαίδευση ρομπότ στο να φέρνουν σε πέρας εργασίες, η έρευνα αυτή ανοίγει τον δρόμο για να μπορούν τα ρομπότ να μαθαίνουν πολύ γρηγορότερα, με πολύ χαμηλότερο κόστος και, στο βαθμό που τους επιτρέπεται, να μοιράζονται αυτές τις πληροφορίες με άλλα ρομπότ.
Αυτή η προσέγγιση, βασιζόμενη στην εκμάθηση, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ανάπτυξη τεχνολογιών που θα μπορούσαν να έχουν οφέλη σε τομείς όπως οι στρατιωτικές επισκευές και η λογιστική υποστήριξη».
