Εκατομμύρια οικογένειες βλέπουν το κοινό φάρμακο ως μια ασφαλής θεραπεία αλλά νέα έρευνα δείχνει ότι οι κίνδυνοι από το φθηνό παυσίπονο έχουν υποτιμηθεί σημαντικά. Νέα ανάλυση δείχνει σύνδεση μεταξύ της μακροπρόθεσμης χρήσης του παυσίπονου και του κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική ανεπάρκεια και γαστρεντερική αιμορραγία.
Τα πακέτα παρακεταμόλης, τα οποία πωλούνται τόσο φτηνά, χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια ανθρώπους καθημερινά για την καταπολέμηση πολλών συνθηκών όπως του πονοκέφαλου, του πόνου στην πλάτη και τον ψηλό πυρετό. Επιστήμονες εξέφρασαν την ανησυχία τους για σοβαρές παρενέργειες και ότι πρέπει να υπάρξει συνταγογράφηση εναλλακτικών φαρμάκων.
Ο καθηγητής Φίλιππος Conaghan, του ινστιτούτου των ρευματικών και μυοσκελετικών παθήσεων στο Λίντς, δήλωσε: «Δεν υπάρχει λόγος για πανικό, αλλά οι άνθρωποι πρέπει να είναι προσεκτικοί όταν παίρνετε μακροπρόθεσμα παρακεταμόλη και οι γιατροί θα πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά τι άλλα φάρμακα μπορούν να συστήσουν στους ασθενείς τους».
«Κανένα φάρμακο δεν πρέπει να λαμβάνεται υπερβολικά»
Οι αναλγητικές ιδιότητες της παρακεταμόλης, του πιο ευρέος χρησιμοποιούμενου φαρμάκου στον κόσμο, έχουν αμφισβητηθεί ιδιαίτερα στη διαχείριση της οξείας οσφυαλγίας και της οστεοαρθρίτιδας. Οι ερευνητές έκαναν λεπτομερή ανασκόπηση των μελετών αξιολόγησης για τη συσχέτιση μεταξύ της συχνής χρήσης της παρακεταμόλης και χρόνιων ανεπιθύμητων παρενεργειών σε ενήλικες.
Βρήκαν συσχετισμό μεταξύ του αυξημένου ποσοστού θνησιμότητας και την αύξησης των δόσεων παρακεταμόλης. Επίσης βρέθηκε σύνδεση μεταξύ της χρήσης παρακεταμόλης και τον αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων, ενώ βρέθηκε και υψηλότερο ποσοστό στομαχικών προβλημάτων στους ασθενείς που έλαβαν μεγάλες δόσεις του παυσίπονου. Άλλες τέσσερις μελέτες σχετικά με τα ανεπιθύμητα περιστατικά νεφρικής έδειξαν επίσης μια σύνδεση, ενώ μια άλλη μελέτη αποκάλυψε ότι μπορεί να επηρεάζει αρνητικά και τα νεφρά.
Η έρευνα του καθηγητή Conaghan, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Annals of the Rheumatic Diseases, δήλωσε: «Με βάση τα στοιχεία που παρουσιάζονται παραπάνω πιστεύουμε ότι o κίνδυνος της παρακεταμόλης είναι υψηλότερος από αυτόν που είναι αντιληπτός στην κλινική κοινότητα. Δεδομένης της υψηλής χρήσης και διαθεσιμότητας του παυσίπονου, μια συστηματική ανασκόπηση της αποτελεσματικότητας και της ανεκτικότητας της παρακεταμόλης σε επιμέρους συνθήκες είναι δικαιολογημένη».
Οι ασθενείς συμβουλεύονται να μην υπερβαίνουν τη μέγιστη δόση των 500 mg, δύο δισκίων τέσσερις φορές την ημέρα, αλλά εκατομμύρια άνθρωποι αγνοούν αυτές τις οδηγίες. Ο δρ Ian Campbell είπε: «Υπάρχει μεγάλη ανησυχία γιατί η παρακεταμόλη χρησιμοποιείται τόσο ευρέως και με ιατρική συνταγή. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία στο μυαλό μου ότι η παρακεταμόλη μπορεί να είναι επωφελής για εκατομμύρια ανθρώπους με οξύ ή χρόνιο πόνο».
«Είναι εξαιρετικά καλά ανεκτή και σπανίως προκαλεί ανησυχία, αλλά αν είναι αλήθεια ότι τα ποσοστά θνησιμότητας αυξάνονται έστω και ελάχιστα, είναι μια αιχμηρή υπενθύμιση σε όλους ότι κάθε φάρμακο, όποιος κι αν είναι ο σκοπός, θα πρέπει να λαμβάνεται σπάνια, σε όσο χαμηλή δόση είναι δυνατόν και για το συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα. Θα ήθελα να ενθαρρύνω τους ανθρώπους που βρίσκουν τη παρακεταμόλη αποτελεσματική και κατάλληλη να συνεχίσουν να το κάνουν, αλλά να το συζητήσουν το με το γιατρό τους την επόμενη φορά».
Οι ερευνητές είπαν ότι αν και οι οκτώ μελέτες που αναλύθηκαν μπορεί να είναι να μην είναι αρκετές για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα, τα ευρήματά έδειξαν μια σταθερή σχέση μεταξύ της παρακεταμόλης σε κανονικές δόσεις και συγκεκριμένων ανεπιθύμητων παρενεργειών.
Αυτές περιελάμβαναν την αύξηση της συχνότητας εμφάνισης της θνησιμότητας, των καρδιαγγειακών, των γαστρεντερικών και των νεφρικά προβλημάτων, αν και ο γενικότερος κίνδυνος αυτών των προβλημάτων παραμένει μικρός. Προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει τη συχνή χρήση της παρακεταμόλης με το άσθμα και με τις αναπτυξιακές ανωμαλίες όπως την ελλειμματική προσοχή σε παιδιά, καθώς και δυνητικά θανατηφόρα καρδιακά και νεφρικά προβλήματα σε ενήλικες, ακόμη και βασανιστικές δερματικές αντιδράσεις.
Η δρ Maureen Baker, πρόεδρος του Βασιλικού Κολλεγίου των Παθολόγων, πρόσθεσε: «Η παρακεταμόλη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό φάρμακο στην άμβλυνση του πόνου και στον έλεγχο του πυρετού, αλλά όπως και με όλα τα άλλα φάρμακα, είναι καλύτερα να προσέχουμε κατά τη λήψη του φαρμάκου για μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμη και αν αποδειχθεί ότι κάνουμε λάθος. Βέβαια, η πλειοψηφία των αποδεικτικών στοιχείων υποδηλώνει μέχρι τώρα ότι η παρακεταμόλη είναι ένα ασφαλές φάρμακο για τους περισσότερους ασθενείς».
«Επειδή όμως δημοσιεύονται νέες έρευνες, είναι σημαντικό να τις αξιολογούμε και αυτές και να ενημερώνουμε τις κατευθυντήριες γραμμές για τους επαγγελματίες στον τομέα της υγείας προς το καλύτερο συμφέρον των ασθενών μας», ολοκλήρωσε η ειδικός.
