Επί χρόνια οι επιστήμονες πίστευαν ότι ο καρκίνος είναι μία νόσος. Καθώς όμως αποκτούσαν περισσότερες γνώσεις γι’ αυτόν, διαπίστωναν πως ήταν πολύ πιο πολύπλοκος απ’ όσο νόμιζαν.
Τώρα πια γνωρίζουν ότι υπάρχουν εκατοντάδες τύποι καρκίνου, καθένας εκ των οποίων διαφέρει ως προς τη βιολογία, τα γονίδια που τον προκαλούν και τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν υποβάλλονται όλοι οι ασθενείς στην ίδια θεραπεία, αλλά και η αιτία που τα ποσοστά ιάσεως έχουν τόσο μεγάλη διακύμανση από καρκίνο σε καρκίνο.
Για να περιπλέξει ακόμα περισσότερο τα πράγματα, η επιστήμη ανακαλύπτει σιγά σιγά ότι κάθε τύπος καρκίνου μπορεί να διαιρεθεί σε χαρακτηριστικές υποκατηγορίες, καθεμία από τις οποίες έχει το δικό της μοριακό αποτύπωμα και μοναδικά αδύναμα σημεία. Μια μελέτη που ονομάζεται METABRIC, λ.χ., έδειξε πριν από λίγα χρόνια ότι ο καρκίνος του μαστού είναι στην πραγματικότητα 10 ξεχωριστά νοσήματα που χαρακτηρίζονται από διαφορετικά γενετικά σφάλματα και αντιδρούν διαφορετικά στις θεραπείες.
Αυτού του είδους η γνώση μακροπρόθεσμα μπορεί να κάνει τη διαφορά, διότι οι επιστήμονες προσπαθούν να επινοήσουν νέες θεραπείες που θα στοχεύουν κάθε υποτύπο ξεχωριστά – και είναι βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα τα καταφέρουν. Τώρα, μία νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «EBioMedicine» αποκαλύπτει ότι το ίδιο συμβαίνει και με τον καρκίνο του προστάτη, ο οποίος ως φαίνεται είναι πέντε διαφορετικές νόσοι.
Η έρευνα
Τη σχετική μελέτη πραγματοποίησε ομάδα επιστημόνων υπό τον δόκτορα Αλαστερ Λαμπ, από το Τμήμα Χειρουργικής Ογκολογίας και την Ακαδημαϊκή Ομάδα Ουρολογίας του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ. Η επιστημονική ομάδα απέδειξε για πρώτη φορά ότι ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να χωρισθεί σε πέντε χαρακτηριστικούς υποτύπους, καθένας εκ των οποίων έχει μοναδικά μοριακά χαρακτηριστικά που «προδικάζουν» πόσο καλή ή κακή θα είναι η πρόγνωση του ασθενούς μετά τη χειρουργική αφαίρεση του όγκου του.
Η όλη έρευνα άρχισε σε 156 ασθενείς του Κέιμπριτζ. Οι ερευνητές ανέλυσαν το γενετικό προφίλ των καρκινικών κυττάρων τους και εντόπισαν διαφορές σε 100 συγκεκριμένα γονίδια, με βάση τα οποία τους χώρισαν στις πέντε κατηγορίες. Στη συνέχεια επαλήθευσαν τα ευρήματά τους κάνοντας την ίδια ανάλυση σε άλλους 103 ασθενείς, από τη Σουηδία αυτή τη φορά. Και πάλι, εντόπισαν τις ίδιες διαφορές σε αυτά τα 100 γονίδια και έτσι τους χώρισαν στις ίδιες πέντε κατηγορίες.
Αυτό, όμως, δεν ήταν αρκετό για να λεχθεί ότι έπασχαν από πέντε διαφορετικούς υποτύπους της νόσου και έτσι τους παρακολούθησαν για να καταγράψουν τυχόν διαφορές στην πορεία της υγείας τους.
Οπως διαπίστωσαν, τόσο στους άνδρες του Κέιμπριτζ όσο και στους σουηδούς ασθενείς, ο αριθμός των διαφοροποιήσεων στα συγκεκριμένα γονίδια επηρέαζε αρνητικά ή θετικά τις πιθανότητες υποτροπής. Με άλλα λόγια, ανάλογα με το πόσες και τι είδους διαφοροποιήσεις υπήρχαν στα συγκεκριμένα 100 γονίδια είχαν επιθετικό ή ήπιο καρκίνο του προστάτη.
Στην πραγματικότητα, οι δύο από τους υποτύπους του καρκίνου είχαν τη χειρότερη πρόγνωση, άλλοι δύο είχαν την καλύτερη και ο πέμπτος βρισκόταν ανάμεσα στα δύο αυτά άκρα σε σοβαρότητα.
«Τα ευρήματα αυτά είναι συναρπαστικά, διότι θα μπορούσε στο μέλλον να βοηθούν τους γιατρούς να αποφασίζουν ποια είναι η πιο ενδεδειγμένη θεραπεία για κάθε ασθενή ξεχωριστά, με βάση τα ευρήματα της γενετικής ανάλυσης του όγκου του» δήλωσε ο δρ Λαμπ. «Θα πρέπει όμως πρώτα να επαληθεύσουμε αυτά τα ευρήματα σε μεγαλύτερο πληθυσμό ασθενών».