Ομάδα επιστημόνων διερεύνησε τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι βιταμίνες στον αγώνα κατά της νόσου COVID-19.
Η σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Angewandte Chemie της Γερμανικής Εταιρείας Χημικών, αποκάλυψε ότι κάποιες βιταμίνες και άλλα αντιικά φάρμακα μπορεί να λειτουργήσουν καλά κατά του κορωνοϊού.
Η έρευνα δείχνει ότι αυτά τα συμπληρώματα διατροφής και χημικές ενώσεις θα μπορούσαν να συνδεθούν με την ιική πρωτεϊνική ακίδα στην επιφάνεια του μορίου του ιού SARS-CoV-2 και να συμβάλλουν στην μείωση της λοίμωξης.
Οι ερευνητές εξέτασαν εγκεκριμένα φάρμακα και βιταμίνες για να εντοπίσουν εκείνα που ενδέχεται να έχουν επίδραση στην εν λόγω ακίδα του ιού, καθιστώντας τον λιγότερο μολυσματικό.
Βιταμίνες Α, D και Κ στην “φαρέτρα” των γιατρών κατά της COVID-19
Τα ευρήματα της μελέτης αποκάλυψαν επίσης ότι η δεξαμεθαζόνη -μια αποτελεσματική θεραπεία αλλά όχι “πανάκεια” ενάντια στην COVID-19, μπορεί επίσης να βοηθήσει στην μείωση της μολυσματικότητας του ιού, εκτός από τις επιπτώσεις της στο ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα.
Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδηλώνουν ότι αρκετά υποψήφια φάρμακα έχουν τη δυνατότητα να δεσμεύονται με την πρωτεϊνική ακίδα του κορωνοϊού, εμποδίζοντάς τον έτσι να συνδεθεί και να εισέλθει σε υγιή κύτταρα.
Οι προσομοιώσεις των επιστημόνων προέβλεψαν επίσης ότι οι λιποδιαλυτές βιταμίνες D, K και A συνδέονται με τις ακίδες στην επιφάνεια του ιού και αποδυναμώνουν την ικανότητά του να μολύνει τα κύτταρα.
«Τα ευρήματα αυτά μας βοηθούν να εξηγήσουμε το πώς ορισμένες βιταμίνες μπορούν να διαδραματίσουν πιο άμεσο ρόλο στην καταπολέμηση της COVID-19, πέρα από τη συμβατική τους υποστήριξη στο ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα», είπε η δρ. Deborah Shoemark, εκ των επικεφαλής της έρευνας.
«Η παχυσαρκία είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για σοβαρή COVID-19. Η βιταμίνη D είναι λιποδιαλυτή και τείνει να συσσωρεύεται στον λιπώδη ιστό. Αυτό μπορεί να μειώσει την ποσότητα βιταμίνης D στα παχύσαρκα άτομα. Χώρες στις οποίες καταγράφονται ανεπάρκειες σε ορισμένες από αυτές τις βιταμίνες, καταγράφουν επίσης και πιο άσχημα νούμερα κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Η έρευνά μας υποδηλώνει ότι ορισμένες βασικές βιταμίνες και λιπαρά οξέα, συμπεριλαμβανομένου του λινελαϊκού οξέος, μπορούν να παρεμποδίσουν την λειτουργία των πρωτεϊνικών ακίδων (ACE2) του κορωνοϊού. Η ανεπάρκεια σε οποιοδήποτε από αυτά μπορεί να διευκολύνει την βλαβερή πορεία του ιού», εξήγησε η δρ. Shoemark.
Βιταμίνη D: Οι 8 τροφές που βρίσκεται
Η θεραπεία με βιταμίνη D έχει φανεί ότι μπορεί να μειώνει την πιθανότητα ιογενών λοιμώξεων του αναπνευστικού, ιδιαίτερα σε ασθενείς με ανεπάρκεια βιταμίνης D. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Ντάνασης, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα από την πρόσφατη μελέτη από τους D.O. Meltzer και συνεργάτες «Association of Vitamin D Status and Other Clinical Characteristics With COVID-19 Test Results» στο περιοδικό JAMA Network Open. 2020;3(9):e2019722. Οι συγγραφείς διερεύνησαν τη συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων βιταμίνης D στο αίμα και την πιθανότητα ανεύρεσης θετικής δοκιμασίας PCR για το νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2.
Πρόκειται για αναδρομική μελέτη κοορτής που συμπεριέλαβε ασθενείς που είχαν διαθέσιμες μετρήσεις επιπέδων 25-υδροξυχοληκαλσιφερόλης ή 1,25-δι-υδροξυχοληκαλσιφερόλης κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους από τη στιγμή της δειγματοληψίας για έλεγχο λοίμωξης COVID-19.
Στη μελέτη συμπεριελήφθησαν 489 ασθενείς με μέση ηλικία τα 49.2 έτη, ενώ το 75% ήταν γυναίκες και το 32% ανήκαν στη λευκή φυλή. Οι συμμετέχοντες κατατάχθηκαν σε κατηγορίες ανάλογα με τα επίπεδα βιταμίνης D κατά το τελευταίο έτος ως ακολούθως: 124 (25%) εμφάνιζαν πιθανότατα ανεπάρκεια, 287 (59%) είχαν πιθανότατα επάρκεια και για 78 (16%) ασθενείς δεν ήταν δυνατό να προσδιοριστεί η κατάσταση επάρκειας βιταμίνης D. Συνολικά, 71 ασθενείς (15%) είχαν θετική δοκιμασία PCR για το νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2. Στην πολυπαραγοντική ανάλυση, μεγαλύτερη πιθανότητα για θετική δοκιμασία είχαν όσοι ασθενείς είχαν ηλικία πάνω από 50 έτη, δεν ανήκαν στη λευκή φυλή και εμφάνιζαν πιθανότατα έλλειψη βιταμίνης D. Πιο συγκεκριμένα, μεταξύ των ασθενών με ανεπάρκεια βιταμίνης D το ποσοστό των θετικών COVID-19 κρουσμάτων ήταν 21.6%, συγκριτικά με 12.2% μεταξύ των ασθενών με επάρκεια βιταμίνης D.
Συμπερασματικά, οι ερευνητές καταλήγουν ότι η αναδρομική μελέτη κοορτής που διεξήγαγαν έδειξαν ότι η έλλειψη βιταμίνης D πιθανώς σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο COVID-19 λοίμωξης. Τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες είναι απαραίτητες για να διαλευκανθεί η πιθανή συσχέτιση καθώς και το πιθανό όφελος από χορήγηση βιταμίνης D σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες.
Που τη βρίσκουμε
Περίπου το 90% της βιταμίνης D που χρειαζόμαστε το παίρνουμε από τον ήλιο.
Η υπεριώδης ακτινοβολία διασπά τη χοληστερίνη που βρίσκεται στο δέρμα και έτσι συντίθεται η βιταμίνη D. Μάλιστα έχει υπολογιστεί ότι 15 λεπτά καθημερινής έκθεσης στον ήλιο (των χεριών και του προσώπου) είναι αρκετά για να πάρουμε την ποσότητα που χρειαζόμαστε. Το υπόλοιπο 10% της βιταμίνης D που έχουμε ανάγκη το προσλαμβάνουμε μέσω της διατροφής.
Ποιες είναι οι καλύτερες τροφές για τη βιταμίνη D;
Ακολουθούν 8 υγιεινές τροφές, πλούσιες σε βιταμίνη D.
1. Σολομός
Ο άγριος σολομός περιέχει περίπου 988 IU βιταμίνης D ανά μερίδα, ενώ ο σολομός εκτροφής περιέχει 250 IU κατά μέσο όρο. Αυτό είναι το 165% και το 42% της ημερήσιας πρόσληψης, αντίστοιχα.
2. Ρέγγες και σαρδέλες
Η ρέγγα περιέχει 1.628 IU βιταμίνης D ανά μερίδα 100 γραμμαρίων. Οι ρέγγες, οι σαρδέλες και άλλα λιπαρά ψάρια, όπως το σκουμπρί, είναι επίσης καλές πηγές.
3. Τόνος σε κονσέρβα
Ο κονσερβοποιημένος τόνος περιέχει 236 IU βιταμίνης D ανά μερίδα. Επιλέξτε ελαφρύ τόνο και καταναλώστε 170 γραμμάρια ή λιγότερο την εβδομάδα για να αποφύγετε τη συσσώρευση μεθυλ-υδραργύρου.
4. Στρείδια
Τα στρείδια είναι γεμάτα από θρεπτικά συστατικά και παρέχουν το 53% της ημερήσιας πρόσληψης για τη βιταμίνη D. Περιέχουν επίσης περισσότερη βιταμίνη Β12, χαλκό και ψευδάργυρο από ό,τι μια πολυβιταμίνη.
5. Γαρίδες
Οι γαρίδες παρέχουν 152 IU βιταμίνης D ανά μερίδα και είναι επίσης πολύ χαμηλές σε λιπαρά. Περιέχουν χοληστερόλη, αλλά αυτό δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας.
6. Κρόκοι αυγών
Τα αυγά από κότες εκτροφής περιέχουν μόνο περίπου 30 IU βιταμίνης D ανά κρόκο. Ωστόσο, τα αυγά από όρνιθες που εκτρέφονται έξω ή ταΐζονται με τροφή εμπλουτισμένη με βιταμίνη D, περιέχουν πολύ περισσότερη.
7. Μανιτάρια
Τα μανιτάρια μπορούν να συνθέσουν τη βιταμίνη D2 όταν εκτίθενται σε υπεριώδες φως. Μόνο τα άγρια μανιτάρια ή μανιτάρια που έχουν υποβληθεί σε επεξεργασία με υπεριώδες φως είναι καλές πηγές βιταμίνης D.
8. Ενισχυμένες τροφές
Οι φυσικές πηγές βιταμίνης D είναι περιορισμένες, ειδικά εάν είστε χορτοφάγοι ή δε σας αρέσουν τα ψάρια.
Ευτυχώς, ορισμένα τρόφιμα που δεν περιέχουν φυσικά βιταμίνη D, εμπλουτίζονται με αυτό το θρεπτικό συστατικό.
Τέτοιες τροφές είναι το αγελαδινό γάλα, το γάλα σόγιας, ο χυμός πορτοκαλιού, τα δημητριακά και το πλιγούρι βρώμης, τα οποία ενίοτε ενισχύονται με βιταμίνη D. Αυτά περιέχουν 55-130 IU ανά μερίδα.
Βιταμίνη Α: Οι τροφές πού βρίσκεται
Η βιταμίνη Α, γνωστή και ως ρετινόλη, είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη και αποτελεί απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για τον άνθρωπο.
Προσλαμβάνεται αμιγώς ως βιταμίνη Α από τρόφιμα ζωικής προέλευσης αλλά και ως προβιταμίνη Α (β-καροτένιο ή άλλα καροτενοειδή) από φυτικής προελεύσεως τρόφιμα.
Η βιταμίνη Α εκφράζεται σε ισοδύναμα ρετινόλης (RΕ):
1 ισοδύναμο ρετινόλης (RE) αντιστοιχεί σε 1μg ρετινόλης ή 6μg β-καροτένιου ή 12μg άλλων καροτενοειδών
Η βιταμίνη Α παίζει πρωτεύοντα ρόλο στη διατήρηση υγιούς όρασης αλλά και στην ανάπτυξη-ακεραιότητα των κυττάρων στους διάφορους ιστούς του σώματος.
Πηγές
Σημαντικές πηγές βιταμίνης Α είναι το συκώτι, το μουρουνέλαιο, ο κρόκος του αυγού, το βούτυρο, η εμπλουτισμένη μαργαρίνη, τα λιπαρά ψάρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Σημαντικές πηγές β-καροτένιου είναι φρούτα και λαχανικά όπως οι γλυκοπατάτες, τα καρότα, η κολοκύθα, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, η γλυκιά κόκκινη πιπεριά, το μάνγκο και το πεπόνι.
Συστάσεις
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), οι τιμές αναφοράς πρόσληψης του πληθυσμού σχετικά με τη βιταμίνη Α διαφοροποιούνται ανάλογα με την ομάδα πληθυσμού ως εξής:
- Βρέφη (7-11 μηνών) και παιδιά: 250-750 μg RE ανά ημέρα
- Ενήλικες: 750 μg RE ανά ημέρα για τους άνδρες και 650 μg RE ανά ημέρα για τις γυναίκες
- Έγκυοι & θηλάζουσες: 700 και 1300 μg RE ανά ημέρα αντίστοιχα
Ενδεικτικά, μία ολόκληρη γλυκοπατάτα παρέχει 1.403 μg RE, μερίδα 90 γρ. μοσχαρίσιο συκώτι 6.582 μg RE, μισό φλιτζάνι σπανάκι 573 μg RE και μισό φλιτζάνι καρότα 459 μg RE.
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Κ
Υπάρχουν δύο είδη βιταμίνης Κ, η Κ-1 και η Κ-2. Η βιταμίνη Κ-1 είναι παρούσα σε έναν μεγάλο αριθμό τροφών και βρίσκεται άφθονη στα πράσινα λαχανικά και στα έλαια ορισμένων φυτών. Η βιταμίνη Κ-2 βρίσκεται μόνο σε ορισμένες ζωικές πηγές και σε ορισμένα λαχανικά που έχουν υποστεί ζύμωση. Παρακάτω αναφέρονται επακριβώς οι τροφές σε μερίδες 100 γραμμαρίων. Ωστόσο, είναι απίθανο σε ορισμένες περιπτώσεις κάποιος να καταναλώσει μια τέτοια ποσότητα σε μια μερίδα, όπως για παράδειγμα τα βότανα, ο βασιλικός και το θυμάρι.
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Κ-1
Τα 100 γραμμάρια των ακόλουθων τροφών περιέχουν υψηλά επίπεδα βιταμίνης Κ-1:
– Σπανάκι
– Κάλε
– Κράμβη
– Φύλλα παντζαριού
– Λάχανο
– Ωμά σέσκουλα
– Πικραλίδα
– Μαγειρεμένο λάχανο
– Μπρόκολο
– Ρόκα
– Αποξηραμένος βασιλικός
– Αποξηραμένος φασκόμηλο
– Αποξηραμένο θυμάρι
– Αποξηραμένη μαντζουράνα
– Αποξηραμένη ρίγανη
– Αποξηραμένος μαϊντανός
– Αποξηραμένα φύλλα κόλιαντρου
– Αντίδια
– Σχοινόπρασο
– Ωμό κάρδαμο
– Μαγειρεμένα λαχανάκια Βρυξελλών
– Φύλλα κόκκινου μαρουλιού
– Φύλλα πράσινου μαρουλιού
– Λάδι σόγιας
– Μαγιονέζα
– Μαργαρίνη
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Κ-2
Τα 100 γραμμάρια των ακόλουθων τροφών περιέχουν υψηλά επίπεδα βιταμίνης Κ-2:
– Νατό
– Συκώτι πάπιας
– Συκώτι μοσχαριού
– Λουκάνικο γαλοπούλας
– Κοτόπουλο
– Σαλάμι
– Πεπερόνι
– Μαλακό τυρί
– Μπλε τυρί
– Σκληρό τυρί
– Γάλα πλήρες
– Μπέικον
Πηγές: iatropedia.gr, enallaktikidrasi.com, onmed.gr
