Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Εμπνευσμένο από τη ζωή και τη δράση του Μιλτιάδη Χούμα, γνωστότερου ως Καπετάν Χούμα (Χώρα Σάμου 1913 - Πειραιάς 1989), αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, που με το καΐκι του φυγάδευσε πολλούς Έλληνες και Άγγλους στη Μέση Ανατολή, είναι το βιβλίο της Τέσυς Μπάιλα με τίτλο «Άγριες Θάλασσες» (εκδ. Ψυχογιός).
Η ίδια γνώρισε ένα από τα παιδιά του Καπετάν Χούμα, τον Γιάννη, που της παραχώρησε το προσωπικό αρχείο της οικογένειας. Και κάπως έτσι ξεκίνησε ένα ταξίδι βαθιά μέσα στο χρόνο.
«Βρέθηκα μπροστά σε μια σελίδα της Ιστορίας που κινδύνευε να χαθεί για πάντα αν κάποιος δεν της έδινε μια ευκαιρία και αυτή την ευκαιρία προσπάθησα να της δώσω», μάς δήλωσε η συγγραφέας λίγο πριν την παρουσίαση του βιβλίου στην πόλη μας.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο;
-Η ιδέα γεννήθηκε όταν πριν από τρία περίπου χρόνια επισκέφτηκα μια έκθεση με τα προσωπικά ενθυμήματα του Μιλτιάδη Χούμα στην Πινακοθήκη του Δήμου Πειραιά και πραγματικά εντυπωσιάστηκα από το μέγεθος της αυτοπροσφοράς αυτού του ανθρώπου. Έχω την τιμή να γνωρίζω την οικογένεια του Μιλτιάδη Χούμα, έτσι είχα τότε την ευκαιρία να συνομιλήσω με τα παιδιά του και κυρίως με τον μικρότερο γιο του, τον Γιάννη, και να μυηθώ στην προσωπική ιστορία του καπετάνιου. Η απόφαση να γραφτεί αυτό το μυθιστόρημα πάρθηκε εκείνη τη στιγμή. Ο Γιάννης δεσμεύτηκε να μου παραχωρήσει το προσωπικό αρχείο της οικογένειας, ένα αρχείο αποτελούμενο από στοιχεία και βιβλιογραφία που με προσωπικό κόστος, επί 27 χρόνια, συνέλεξε και διατηρεί ο ίδιος και κάπως έτσι άρχισε η δική μου συγγραφική περιπέτεια.
-Γιατί επιλέξατε να γράψετε ένα μυθιστόρημα εμπνευσμένο από τη ζωή και τη δράση του Μιλτιάδη Χούμα;
-Οι «Άγριες θάλασσες» είναι ένα βιβλίο στηριγμένο σε μια ογκώδη βιβλιογραφία που μου παραχωρήθηκε από την οικογένεια του Μιλτιάδη Χούμα και σε απόρρητα έγγραφα και μαρτυρίες της εποχής που παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Πρόκειται για μια μυθιστορηματική μαρτυρία για την πορεία ενός ανθρώπου του καπετάνιου Μιλτιάδη Χούμα και τη δράση του κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την εποχή που την Ιστορία την έγραφαν απλοί, καθημερινοί άνθρωποι, μέσα από παράτολμες πράξεις και μυστικές, αντιστασιακές οργανώσεις. Ο Μιλτιάδης Χούμας διέθεσε το καΐκι του, την Ευαγγελίστρια, και όργωσε τις ελληνικές θάλασσες προκειμένου να βοηθήσει στη διαφυγή Άγγλων και Ελλήνων αγωνιστών, όταν, μετά τη Μάχη της Κρήτης τον Μάιο του 1941, πολλοί Έλληνες και Σύμμαχοι, αποκλεισμένοι στην κατεχόμενη Ελλάδα, προσπάθησαν να περάσουν στη Μέση Ανατολή, για τη συνέχιση του αγώνα. Ο Μιλτιάδης ήταν ένας απλός νησιώτης που αναμετρήθηκε με τις προσωπικές του φιλοδοξίες, και τις απαρνήθηκε, για να αφιερωθεί στον αγώνα ενάντια στον ναζισμό και στις δυνάμεις του Άξονα που τον υπηρετούσαν, παραμερίζοντας τους φόβους του. Το βιβλίο περιγράφει τη ζωή του ανθρώπου αυτού τα ταραγμένα εκείνα χρόνια, τη σχέση του με την Ελένη, τη μετέπειτα γυναίκα του και την αγάπη που μοιράστηκαν στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια και τη συγκλονιστική περιπέτεια του Τζον Κέιπς, του μοναδικού ανθρώπου που κατάφερε να επιζήσει από το φοβερό ναυάγιο του υποβρυχίου Περσεύς. Ο Κέιπς βγήκε στην επιφάνεια της θάλασσας από βάθος πενήντα δύο μέτρων και κολύμπησε μέσα στο σκοτάδι και τα παγωμένα νερά περίπου έξι ώρες, για να φτάσει αποκαμωμένος στην ακτή της Κεφαλονιάς και να παραμείνει εκεί για δεκαοκτώ μήνες προτού διαφύγει με τον Μιλτιάδη Χούμα και το καΐκι του.
Σε όλη του την πορεία το βιβλίο ακολουθεί την ιστορική μνήμη και κυρίως καταγράφει την ανθρώπινη πλευρά αυτών των ανθρώπων που τόλμησαν να αφιερωθούν σε μια πατρίδα που ποτέ δεν τους χαρίστηκε. Και αυτό ακριβώς λειτούργησε ως έμπνευση για εμένα. Είχα μπροστά μου την ιστορία ενός ανθρώπου που ποτέ δε διεκδίκησε τίποτα. Ούτε καν το αυτονόητο: να μην περάσει στη λήθη όλη αυτή η δράση του. Απεναντίας, μετά τη λήξη του πολέμου συνέχισε τη δύσκολη ζωή του σαν να μην συνέβη ποτέ τίποτα και αρνήθηκε να μιλήσει, ακόμη και στην οικογένειά του, για όλα αυτά. Βρέθηκα λοιπόν μπροστά σε μια σελίδα της Ιστορίας που κινδύνευε να χαθεί για πάντα αν κάποιος δεν της έδινε μια ευκαιρία και αυτή την ευκαιρία προσπάθησα να της δώσω.
-Τι μάθατε κατά την έρευνά σας; Άλλαξε η άποψή σας για τα όσα πιστεύατε για την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης;
-Άλλαξε κυρίως η γνώση μου για την αντίσταση της ελληνικής ναυτοσύνης στα ταραγμένα εκείνα χρόνια. Για τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι της θάλασσας σήκωσαν το δικό τους παράστημα ενάντια στις δυνάμεις του Άξονα και διατράνωσαν την αντίθεσή τους με ζήλο και αυτοθυσία σε όλα όσα επιβουλεύονταν την εθνική ανεξαρτησία της χώρας και την προσωπική τους υποταγή.
-Τι μπορεί να μεταφέρει στον σημερινό αναγνώστη το παράδειγμα του Χούμα;
-Βαθιά αισιοδοξία και ελπίδα για όλα όσα μπορεί να πετύχει ένας άνθρωπος όταν νιώσει χρέος του στο συλλογικό όφελος, αλλά και μια βαθιά συναίσθηση της προσωπικής ευθύνης για ό,τι θέλουμε να αλλάξουμε. Ο Μιλτιάδης Χούμας ήταν ένας απλός νησιώτης, που όταν η μοίρα μιας ολόκληρης εποχής τον έφερε μπροστά στο τραγικό πεπρωμένο της χώρας, εκείνος «όρισε στη ζωή του να φυλάει τις Θερμοπύλες». Σήκωσε στο βάρος των δικών του ώμων τον αγώνα για την λευτεριά της και έθεσε τη ζωή του και την περιουσία του στον αγώνα ενάντια στον ναζισμό που γιγαντωνόταν στον κόσμο. Και όλα αυτά με ανιδιοτέλεια, αυταπάρνηση, και σεμνότητα.
Χρήσιμα
Η παρουσίαση του βιβλίου της Τέσυς Μπάιλα «Άγριες θάλασσες» θα γίνει την Πέμπτη 16/3/2017 στις 19.00 στον χώρο του βιβλιοπωλείου Πρωτοπορία (Λεωφ. Νίκης 3, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 226190) με πρωτοβουλία των Εκδόσεων Ψυχογιός, του Βιβλιοπωλείο, και του Συλλόγου Σαμίων Θεσσαλονίκης Ο ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ. Για το βιβλίο θα μιλήσουν η Μάρθα Ιορδανίδου, φιλόλογος, και η Δέσποινα Μερσιάδου, δημοσιογράφος, ενώ αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσει η Άννα Γιαννακίδου, μουσική παραγωγός - ηθοποιός. Χαιρετισμό θα απευθύνει η Πρόεδρος του Συλλόγου Σαμίων Θεσσαλονίκης "Ο Πυθαγόρας", Σταματία Γρηγορίου.
