Θύμα των διεθνών οίκων αξιολόγησης φαίνεται ότι έχει πέσει η παγκόσμια οικονομία, η οποία και δέχεται αλλεπάλληλα χτυπήματα που έχουν ως αποτέλεσμα να δοκιμάζεται συνολικά αλλά και επί μέρους -βλέπε Ελλάδα, Πορτογαλία κ.λπ. Και ενώ το πλήγμα της Λισαβόνας, μετά την επιθετική υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας από την Moody's, πέρασε θα λέγαμε στα …ψιλά της ειδησεογραφίας, η δοκιμασία της ελληνικής οικονομίας, «κρεμιέται» συνεχώς στα έντυπα και ηλεκτρονικά …μανταλάκια. «Ναι» στη σύσταση ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης λέει ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, που καταλόγισε ανευθυνότητα στους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης στον απόηχο της επιθετικής υποβάθμισης της Πορτογαλίας. «Οι οίκοι πρέπει να δείξουν πιο υπεύθυνη στάση» ανέφερε χθες από το Βερολίνο ο πρόεδρος του Eurogrοup όπως μετέδωσε το Reuters, συνεχίζοντας τον «πόλεμο» των Ευρωπαίων αξιωματούχων με τους τρεις διεθνείς οίκους. Πέραν της πίεσης που ασκούν στο ευρώ, αλλά και τα προβλήματα στην απόφαση για τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί για το ελληνικό χρέος, ο φόβος της υποβάθμισης αποθαρρύνει τις χώρες από το να υιοθετήσουν μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης, υποστήριξε ο πρόεδρος του Eurogroup. Η Πορτογαλία υποβαθμίστηκε κατά τέσσερις μονάδες από τη Moody's, λίγες ημέρες αφού παρουσίασε αυστηρά μέτρα λιτότητας. Κάτι τέτοιοι, υποστήριξε ο Γιούνκερ, παρέχει λιγότερα κίνητρα στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε μέτρα εξυγίανσης, καθώς θα θεωρούν πιθανό πως οι προσπάθειές τους θα ακολουθούνται σύντομα από υποβαθμίσεις. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανέστειλε χθες την ισχύ του κανόνα της «ελάχιστης πιστοληπτικής αξιολόγησης», ώστε να συνεχίσει να αποδέχεται τα πορτογαλικά κρατικά ομόλογα ως εξασφάλιση για την παροχή ρευστότητας στις τράπεζες της χώρας, διευκολύνοντας έτσι τη Λισαβόνα μετά το πλήγμα που δέχθηκε από την επιθετική υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας από την Moody's. Όπως είπε ο κ. Τρισέ στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση του ΔΣ της ευρωτράπεζας και την απόφαση για αύξηση των επιτοκίων, «αποφασίσαμε να αναστείλουμε τον κανόνα της ελάχιστης πιστοληπτικής αξιολόγησης [...] για τον σκοπό των πράξεων αναχρηματοδότησης του ευρωσυστήματος στην περίπτωση των εργαλείων χρέους που εκδίδει απευθείας ή εγγυάται η πορτογαλική κυβέρνηση». Στο μεταξύ, τη βεβαιότητά του ότι η ευρωζώνη θα ξεπεράσει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα εξέφρασε χθες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ. «Αυτές είναι κρίσιμες στιγμές για την ευρωζώνη. Είμαι αισιόδοξος ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε αυτές τις δυσκολίες και να γίνουμε ισχυρότεροι», υπογράμμισε ο Βαν Ρόμπεϊ σε συνέντευξη Τύπου στη Σλοβακία. Η πρόσφατη υποβάθμιση της Πορτογαλίας από τη Moody's στην κατηγορία «junk» άσκησε ισχυρές πιέσεις στις χρηματοοικονομικές αγορές την Τετάρτη και πυροδότησε νέες ανησυχίες για την έκβαση των προσπαθειών διάσωσης των υπερχρεωμένων κρατών της ευρωζώνης.
Εξάλλου, μία ενδεχόμενη αποτυχία να επιτευχθεί συμφωνία ώστε να αποτραπεί η στάση πληρωμών από το αμερικανικό δημόσιο στις αρχές Αυγούστου «θα προκαλέσει άλλη μία, πιθανόν χειρότερη, ύφεση» στις Ηνωμένες Πολιτείες, επισήμανε ο Μπαράκ Ομπάμα απαντώντας σε ερωτήματα των χρηστών του Twitter. Παράλληλα, ο Αμερικανός πρόεδρος διερωτάται μήπως είναι αποτελεσματικότερο να ζητήσει η κυβέρνησή του να τροποποιηθεί η 14η συνταγματική τροπολογία, ώστε να καταστεί δυνατόν για την κυβέρνηση να αυξήσει χωρίς την έγκριση από το Κογκρέσο το ανώτατο όριο ομοσπονδιακού δανεισμού. Ο πρόεδρος Ομπάμα εξέφρασε πάντως την ευχή «τα πράγματα να μη φθάσουν έως εκεί» και, τελικά, να συμφωνήσουν Κογκρέσο και Λευκός Οίκος για την αύξηση του δανεισμού των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη ως φέτος δανειστεί 14.300 δισεκατομμύρια δολάρια, τα οποία ξοδευτήκαν όλα μέσα στο Μάιο. Έκτοτε, η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα έχει επινοήσει διάφορες μεθόδους για την συνέχιση της χρηματοδότησης του αμερικανικού δημοσίου. Αν δεν υπάρξει συμφωνία για το όριο δανεισμού, οι ΗΠΑ θα κηρύξουν στάση πληρωμών μετά τις 2 Αυγούστου.
Παρέμβαση βουλευτών του ΠΑΣΟΚ
για τους οίκους αξιολόγησης
Στο εσωτερικό της χώρας, με ερώτηση που κατέθεσαν χθες τέσσερις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ζητούν να πληροφορηθούν τους τρόπους που προτίθεται να προτείνει η κυβέρνηση στους εταίρους μας για τον έλεγχο των οίκων αξιολόγησης και την προστασία της εθνικής αλλά και ευρωπαϊκής οικονομίας. Όπως επισημαίνουν οι βουλευτές Μ. Κατρίνης, Αθ. Γικόνογλου, Σπ. Μαργέλης και Ιω. Αμοιρίδης, οι πρόσφατες εξελίξεις καταδεικνύουν την ουσιαστική αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαχειριστεί και να αντιμετωπίσει, σε πολιτικό πρωτίστως επίπεδο, τη συμπεριφορά των οίκων αξιολόγησης και την απήχησή τους στις αγορές. Έτσι, προσθέτουν, παρουσιάζεται το φαινόμενο κυρίαρχα κράτη και διεθνείς οργανισμοί να εξαρτούν τις πολιτικές τους αποφάσεις από τις εκτιμήσεις και τους υπολογισμούς των οίκων αξιολόγησης, «που είναι γνωστό ότι ελέγχονται για κερδοσκοπικά παίγνια και αδιαφανείς κανόνες λειτουργίας, χαρακτηριστικά που φυσικά δεν καλύπτει η δημοσιοποίηση των υπολογιστικών τους μοντέλων». Οι βουλευτές ρωτούν τους υπουργούς Οικονομικών και Εξωτερικών αν σκοπεύουν να θέσουν στην ημερήσια διάταξη το ζήτημα της επίσπευσης δημιουργίας ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης δημόσιου χαρακτήρα.
