* Του Γιώργου Παπαδημητρίου
Όπως έχετε αντιληφθεί, τον τελευταίο καιρό η χώρα ζει και κινείται στους ρυθμούς του εμβολιασμού. Η διαδικασία δείχνει να είναι πολύ καλά οργανωμένη, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, και αν ρίξει κανείς μια ματιά στα σόσιαλ μίντια, βλέπει συνεχώς εικόνες, φωτογραφίες και ενσταντανέ από εμβολιαστικά κέντρα να παρελαύνουν στην οθόνη του.
Ένα κλίμα αισιοδοξίας επικρατεί μετά από πολύ καιρό όσον αφορά την περιβόητη «επόμενη μέρα», η οποία θα αρχίσει να κοντοζυγώνει όταν ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού αποκτήσει ανοσία στον κορωνοϊό. Αν αναρωτιέστε ποιος είναι ο βασικός μοχλός κίνησης πίσω από αυτό το περιρρέον κλίμα θετικής διάθεσης, η απάντηση είναι σαφής: το άνοιγμα της πλατφόρμας των εμβολιασμών στους πολίτες ηλικίας 30-39 ετών και η συνακόλουθη αθρόα προσέλευση.
Τα νούμερα είναι άκρως εντυπωσιακά, αλλά δεν χρειάζεται καμία επίσημη στατιστική για να πιστοποίησει αυτό που βλέπουμε όλοι με τα ίδια μας τα μάτια: η συμμετοχή είναι μαζική, χωρίς ενδοιασμούς, χωρίς αστερίσκους, χωρίς δεύτερες σκέψεις. Οι πολίτες της χώρας μεταξύ 30 και 39 ετών όχι απλώς αγκαλιάζουν τον εμβολιασμό, αλλά με την επιδραστική τους στάση προωθούν και «διαφημίζουν» τα οφέλη της διαδικασίας πολύ καλύτερα από κάθε κρατική καμπάνια, δίνοντας πολλαπλές αποστομωτικές απαντήσεις προς πάσα κατεύθυνση.
Αρχικά, η στάση αυτή έρχεται ως ανάχωμα και ασπίδα απέναντι σε μία από τις πιο βαθιά ριζωμένες παθογένειες της σύγχρονης Ελλάδας: αυτό το εκρηκτικό κοκτέιλ που έχει ως συστατικά τη συνωμοσιολογία, την ανέξοδη αντιδραστικότητα και την εξυπνακίστικη ιδιώτευση. Οι σκοτεινές και θολές θεωρίες, που εκπορεύονται από αραχνιασμένα μυαλά και οπισθοδρομικούς κύκλους, όπως όλα δείχνουν, βρίσκουν τοίχο στις κατεξοχήν παραγωγικές και δημιουργικές ηλικίες.
Αυτός ο new age σκοταδισμός που επιθυμεί να παραδώσει την επιστήμη και την πρόοδο στα νύχια μιας ανελέητης γραφικότητας που κρατά τη χώρα βαλτωμένη, έχει δεχτεί ισχυρό πλήγμα. Μπορεί να σας φαίνεται ότι υπερβάλλουμε, αλλά πιστέψτε μας το μόνο υπερβολικό σε αυτή την ιστορία είναι ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν νεαροί γονείς που βάζουν σε προτεραιότητα τις συμβουλές ενός πνευματικού ή του παπά της ενορίας σε σύγκριση με τη γνωμάτευση ενός γιατρού. Όχι, αυτά θα αλλάξουν, κι αν χρειαστεί να δοθεί μάχη, θα τη δώσουμε με νύχια και με δόντια.
Στη διάρκεια της πανδημίας και της καραντίνας, ειπώθηκαν και γράφτηκαν πολλές υπερβολές, οι οποίες βασίστηκαν περισσότερο σε μεταφυσικά θέσφατα, παρά σε υπαρκτά δεδομένα, με αποτέλεσμα πολλές κοινωνικές συμπεριφορές να αναλύονται με όρους υπεραπλουστευτικούς, αν όχι και αφελείς.
Η αντίληψη και η νοοτροπία ότι η ευθύνη και η ωριμότητα βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με το πέρασμα του χρόνου, λες και είναι κάποια γεωμετρική πρόοδος, είναι στην πραγματικότητα μία φενάκη, τίποτα περισσότερο από ένα πρόχειρο και τεχνητό κατασκεύασμα. Προφανώς και οι πιο «ανεύθυνες» (εντός ή εκτός εισαγωγικών) συμπεριφορές θα προέλθουν από τις νεότερες ηλικιακές ομάδες και εξίσου προφανώς αυτό το φαινόμενο δεν παρατηρήθηκε μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι απολύτως φυσικό και αναμενόμενο. (Μια ακόμη αγιάτρευτη πληγή στην Ελλάδα η πεποίθηση πως κάποια γεγονότα συμβαίνουν αποκλειστικά τον δικό μας τόπο. Αυτή η οπτική είναι στην ουσία η αντεστραμμένη όψη της φαντασίωσης του επιούσιου λαού: πιστεύουμε πως είμαστε ο ομφαλός της γης και η τελευταία τρύπα του ζουρνά την ίδια ακριβώς στιγμή. Προφανώς, δεν είμαστε ούτε το ένα ούτε το άλλο).
Η θεωρία της ασύδοτης νεολαίας, όμως, έχει και το αντιστάθμισμά της, το οποίο εκφράζεται μέσα από μια αξιοσημείωτη παραδοξότητα: η ηλικιακή ομάδα που επέδειξε τη δεύτερη μεγαλύτερη αδιαφορία απέναντι στον κορωνοϊό μετά τους πιτσιρικάδες ήταν οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, αυτοί δηλαδή που θα έπρεπε να φοβούνται και να προσέχουν το περισσότερο, γεγονός που επικυρώθηκε από τη μάλλον χλιαρή συμμετοχή τους στο εμβολιαστικό πρόγραμμα.
Εν ολίγοις, και για να μην μακρηγορούμε, το συμπέρασμα είναι προφανές: η ατομική ευθύνη δεν είναι επετηρίδα, ούτε κάποιο point system, όπου όσο περνούν τα χρόνια τόσο ανεβαίνεις στην κλίμακα και στη βαθμολογία. Η κοινωνία συμπεριφέρεται κατά κανόνα σαν ακορντεόν, με διακυμάνσεις και αυξομειώσεις. Με σποραδικές θετικές κι αρνητικές εκρήξεις, με αργές διαδικασίες ωρίμανσης που γεννούν τη βελτίωση και την πρόοδο, με αταβαστικά κουσούρια που δεν θέτουν εμπόδια και επιβραδύνουν την πορεία. Όλα αυτά είναι κομμάτια του ίδιου παζλ, πίστες του ίδιου παιχνιδιού.
Στην Ελλάδα, μία πληγή που δεν λέει να αλλάξει είναι η πεισματάρικη επιμονή μας να ξεχειλώνουμε τη λέξη «νέος», πχ υποβιβάζοντας έναν 35άρη στο στάτους ενός «νεανία» που δεν έχει ακόμη απογαλακτιστεί και δεν στέκεται στα δικά του πόδια. Η αλήθεια είναι, όμως, πως οι ηλικίες 30-39 δεν είναι οι νέοι μιας χώρας, αλλά η σπονδυλική της στήλη, η ψυχική-πνευματική-αισθητική της ραχοκοκαλιά, το μεδούλι και ο πυρήνας της. Ας είναι, όμως, ας παίξουμε με τους ελληνικούς όρους και κανόνες. Ας προσποιηθούμε πως όσοι δεν έχουν πατήσει τα 40, είναι ακόμη στον ανθό της νιότης, σαν μπουμπούκια και βλαστάρια που περιμένουν να ξεπεταχτούν. Εφόσον, λοιπόν, οι 30-39 είναι τα νιάτα της χώρας, τότε το μόνο που έχουμε να πούμε με στεντόρεια φωνή είναι ένα ηχηρό: Τόπο στα νιάτα!
