Του Γιώργου Παπαδημητρίου
Το συμβάν ήταν ούτως άλλως ειδεχθές και συνταρακτικό: μια δολοφονία στη μέση ενός πολυσύχναστου δρόμου της Αθήνας, μέρα μεσημέρι, σε κοινή θέα. Για να είμαστε πιο ακριβείς, ένα παρατεταμένο λιντσάρισμα, ένας βασανιστικός ξυλοδαρμός-εξευτελισμός που κατέληξε στη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου. Ένα μακρόσυρτο έγκλημα, που δεν διαπράχθηκε στα μουλωχτά ή σε μια ανύποπτη στιγμή, που δεν φέρει μονάχα την υπογραφή των φυσικών του αυτουργών. Στη συνέχεια, ένα γνώριμο σκηνικό, που ζει και βασιλεύει στην Ελλάδα (δέκα χρόνια, μάλιστα, μετά τη διαβόητη «υπόθεση των οροθετικών»): χυδαίος καθαγιασμός της ανεξέλεγκτης βίας με το φτηνιάρικο πρόσχημα της ασφάλειας και της προστασίας, ποινικοποίηση της διαφορετικότητας, σοκαριστική απροθυμία επίρριψης ευθυνών. Φυσικά, ως κερασάκι στην τούρτα, οι φαιδρές δικαιολογίες –με κάποιον μαγικά οξύμωρο τρόπο–, εκείνες που μπορεί να ακούσει κανείς μονάχα σε αίθουσες δικαστηρίων, διότι στην αληθινή ζωή θα φανούν απλώς εξωφρενικές. «Δεν τον χτύπησα. Το κεφάλι του βρήκε το πόδι μου. Θέλησα να επέμβω ορμώμενος από αίσθημα κοινωνικής ευθύνης», κι άλλα τέτοια ιλαρά και αναξιοπρεπή.
Οι τίτλοι τέλους σε αυτή τη λυπητερή ιστορία έπεσαν με την απόφαση που εξέδωσε το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο των Αθηνών, το οποίο καταδίκασε τους δράστες της επίθεσης (τον κοσμηματοπώλη και τον μεσίτη, όπως θα διαβάσατε παντού) σε κάθειρξη δέκα ετών, χωρίς αναστολή, αθωώνοντας παράλληλα όλους τους αστυνομικούς που είχαν εμπλοκή στο θλιβερό γεγονός. Ως εκ τούτου, και παρά την ετυμηγορία ενοχής για τους δύο βασικούς δράστες της δολοφονίας, οι μαύρες σκέψεις γύρω από την σκοτεινή αυτή υπόθεση δεν λένε να διαλυθούν. Διότι η πλήρης και αδιαπραγμάτευτη αθώωση των αστυνομικών όχι μόνο πυροδοτεί μια οξύτατη αίσθηση δυσφορίας και δυσαρέσκειας για τη συγκεκριμένη υπόθεση, αλλά επιτείνει μια από τις διαχρονικές παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας.
Οι περιπτώσεις ατιμωρησίας και αδιανόητα επιεικούς μεταχείρισης των δυνάμεων καταστολής και επιβολής της δημόσιας τάξης, στις περιπτώσεις όπου προβαίνουν σε κατάχρηση εξουσίας, είναι δυστυχώς αμέτρητες, επαναλαμβανόμενες, κραυγαλέες, διαχρονικές, σε αυτό τον τόπο. Εν προκειμένω, και με αδιάψευστο μάρτυρα τα φρικιαστικά βίντεο που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, παρατηρούμε έντρομοι και εμβρόντητοι ένα σμήνος από αστυνομικούς να περιφέρουν σαν τσουβάλι έναν αιμόφυρτο και ετοιμοθάνατο –αν όχι και ήδη νεκρό– άνδρα, να συσκέπτονται μανιωδώς για το πώς να ακινητοποιήσουν έναν ήδη ακινητοποιημένο συλληφθέντα, να μην προσφέρουν την παραμικρή φροντίδα σε έναν τραυματισμένο ύποπτο, να μην ενδιαφέρονται ούτε στο ελάχιστο για το αν θα ξεψυχήσει ένας άνθρωπος στα χέρια τους, να κρατούν δίχως γάντια ένα αντικείμενο που –πιθανώς– να χρησιμοποιήθηκε ως μέσο απειλής ή επίθεσης στο όλο περιστατικό. Σε αντίθεση με την υπόλοιπη χώρα, δεν θα παραστήσουμε τους δικαστές ή τους εμπειρογνώμονες για να αποφανθούμε με βεβαιότητα για το αν ορισμένοι εκ των αστυνομικών είναι εμμέσως φυσικοί συναυτουργοί στη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου. Ωστόσο, το μόνο βέβαιο είναι –εκτός αν επιλέγει κανείς την εθελούσια τύφλωση– πως οι εμπλεκόμενοι αστυνομικοί επέδειξαν ασυγχώρητη (και πιθανώς εγκληματική) πλημμέλεια στην εκτέλεση των καθηκόντων που τους αναλογούν.
Κάπως έτσι, φτάνουμε στο σημείο να διατυπώσουμε ένα ερώτημα που θα έπρεπε να θεωρείται εύλογο, αλλά δυστυχώς αποσιωπείται συστηματικά. Αλήθεια, τι ακριβώς περιμένουμε από τις αστυνομικές δυνάμεις; Ποιος είναι ο ρόλος που οφείλουν να επιτελούν; Σε κάποια στιγμή, τόσο το επίσημο κράτος όσο και οι συμπολίτες μας που φαντασιώνονται νυχθημερόν «ησυχία, τάξη και ασφάλεια» θα κληθούν να απαντήσουν. Και στην απάντησή τους θα πρέπει επιτέλους να ανεβάσουν των πήχη, διότι οι έως τώρα απαιτήσεις τους από τα όργανα της δημόσιας τάξης ξύνουν τον πάτο του πηγαδιού. Εκτός αν έχουμε αποδεχτεί ότι τα καθήκοντα των αστυνομικών περιλαμβάνουν το κυνηγητό με τους αναρχικούς, κάποιο περιστασιακό παλούκωμα ξέμπαρκων διαδηλωτών, τη σύλληψη και μεταφορά της εκάστοτε Ρούλας Πισπιρίγκου στη ΓΑΔΑ και στον Κορυδαλλό υπό το αδηφάγο βλέμμα των τηλεοπτικών συνεργείων.
Στο δικό μας τεφτέρι, πάντως, η αποστολή και τα καθήκοντα των αστυνομικών δυνάμεων οφείλουν να στέκονται στο ύψος του κοινωνικού λειτουργήματος: να παρεμβαίνουν πυροσβεστικά, να προλαβαίνουν εγκλήματα (ναι, ακόμη και αν αυτά στρέφονται κατά ανθρώπων που έχουν πρωτύτερα παρανομήσει), να ασκούν την ελάχιστη αναγκαία βία ανάλογα με την περίσταση. Και όλα τα παραπάνω μπορούν να καταστούν εφικτά μόνο αν ισχύει απαρέγκλιτα μια βασική προϋπόθεση: η άτεγκτη λογοδοσία. Για να το θέσουμε αλλιώς, οι συμπολίτες μας που έχουν την άδεια να οπλοφορούν, που έχουν επιφορτιστεί δια νόμου με το δικαίωμα και την υποχρέωση να ασκούν βία, θα πρέπει να βρίσκονται σε μόνιμη κατάσταση εγρήγορσης και επιφυλακής για το αν εκτέλεσαν τα καθήκοντά τους με τον δέοντα τρόπο. Θα πρέπει να έχουν πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού τους πως όποτε υπερβούν τα όρια, παρεκτραπούν, συμπεριφερθούν αυταρχικά, θα αντιμετωπίσουν σοβαρότατες συνέπειες. Προς το παρόν, η στρέβλωση μοιάζει μη αναστρέψιμη. Η στολή αντί να συνεπάγεται ευθύνη, έχει καταλήξει να συνεπάγεται εξουσία, νταηλίκι και προχειρότητα.
Θεσσαλονίκη: Έλεγχοι στις παιδικές χαρές – ΕΔΕ για τη Νέα Παραλία (ΦΩΤΟ + VIDEO)
Ουκρανία: Φρίκη στο Χάρκοβο: Σχημάτισαν το «Ζ» με σορούς Ρώσους στρατιωτών (VIDEO)
Θέμα για τις τουρκικές παραβιάσεις θα θέσει στον Μπάιντεν ο Μητσοτάκης
