Του Θωμά Γκοσινή
Στη Βαυαρία, το νοτιότερο και μεγαλύτερο ομόσπονδο κρατίδιο της Γερμανίας, ζουν κάπου 12,5 εκατομμύρια άνθρωποι. Υπάρχει το Μόναχο και η Μπάγιερν. Υπάρχουν λουκάνικα και μπύρες. Υπάρχουν παλιοί καθεδρικοί ναοί, στάδια, μουσεία. Υπάρχουν ποτάμια και δάση. Υπάρχει ακόμα μια από τις ισχυρότερες οικονομίες της Ευρώπης, με τα κεντρικά γραφεία εταιρειών όπως η BMW, η Siemens, η Audi, η Allianz, η Puma και η Adidas. Το κατά κεφαλήν εισόδημα ξεπερνά τα 48.000 δολάρια, κάτι που σημαίνει ότι αν η Βαυαρία ήταν ανεξάρτητο κράτος, θα βρισκόταν στην 7η θέση στον κόσμο στη σχετική λίστα. Λίγο παραπέρα, υπάρχουν και οι Άλπεις. Μα πάνω από όλα, υπάρχουν κάτοικοι σκεπτόμενοι και ενεργοί, καθώς και μια πολιτική δομή που σέβεται τις επιθυμίες τους ακόμα κι όταν δεν συμφωνεί με αυτές.
Η απόφαση των Βαυαρών να διεξάγουν δημοψήφισμα ώστε να αποφασιστεί αν θα κατατεθεί φάκελος για την ανάληψη των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2022, μοιάζει σε ελληνικά μάτια μια κίνηση βγαλμένη από ιστορίες επιστημονικής φαντασίας, ιδιαίτερα αν λάβει κανείς υπόψιν τα σχόλια που έκαναν οι ηγέτες της πολιτικής και του αθλητισμού μετά το συντριπτικό «Όχι». «Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θεωρώ πως αποτελεί ξεκάθαρη ήττα και φοβάμαι ότι θα μας συνοδεύει μόνιμα, ανεξάρτητα από τη διοργάνωση του 2022», δήλωσε ο Δήμαρχος του Μονάχου, Κρίστιαν Ούντε, για να συμπληρώσει: «Ωστόσο, οφείλουμε να σεβαστούμε το κοινό αίσθημα στη Γερμανία, που φαίνεται πως γυρίζει την πλάτη του στις μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις». Θυμάστε ποιος ήταν ο τελευταίος Έλληνας πολιτικός που, ενόψει μιας μεγάλης διοργάνωσης – και το «φαγοπότι» που μια τέτοια συνεπάγεται – αποφάσισε να δώσει το λόγο στο λαό και μάλιστα να σεβαστεί την επιθυμία του; Όχι; Περίεργο.
Ενδιαφέρον προκαλεί πάντως η άποψη του Προέδρου της Γερμανικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, Βόλφγκανγκ Νίρσμπαχ, που τόνισε πως θεωρεί την αρνητική τροπή για τη διεξαγωγή των Αγώνων «χαμένη ευκαιρία», έσπευσε όμως να συμπληρώσει πως το «δεδικασμένο» που θέτει το δημοψήφισμα δεν πρόκειται να επηρεάσει την προσπάθεια της Γερμανίας να διοργανώσει το Euro του 2024. Απλούστατα, γιατί ο κ. Νίρσμπαχ δεν είναι ανόητος. Πλέον, έχουν γνώση οι φύλακες και η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία δεν φαίνεται να έχει την παραμικρή διάθεση για δημοψηφίσματα και λοιπές γραφικότητες…
Γιατί όμως να είναι τόσο κάθετοι εναντίον των Αγώνων οι Βαυαροί; Στο δημοψήφισμα έπρεπε για να προκριθεί η κατάθεση φακέλου για την ανάληψη των αγώνων να ψηφίσει «Ναι» κάθε μια από τις τέσσερις περιοχές όπου οι Αγώνες θα λάμβαναν χώρα. Όμως, το «Όχι» πήρε πάνω από 50% τόσο στο Μόναχο όσο και στις άλλες τρεις περιοχές (Πάρτενκίρχεν, Μπέρχτεσγκάρντενερ και Τράουνστάιν). Οι λόγοι είναι ξεκάθαροι και ωθούν τον κοινό νου να αναρωτηθεί το αντίθετο, γιατί δηλαδή να είναι κάποιος υπέρ: φόβοι για μεγάλη οικολογική ζημία στην περιοχή των Άλπεων, υπέρογκο κόστος διοργάνωσης και πιθανά προβλήματα των τοπικών φορέων, που θα «αναγκαστούν» να εμπλακούν σε συμφωνίες με τους πανίσχυρους χορηγούς που συνοδεύουν τέτοιες διοργανώσεις, συμφωνίες που έπειτα μπορεί να αποβούν μοιραίες για την οικονομική λειτουργία της Βαυαρίας. Από την άλλη, οι χορηγοί αυτοί είναι που δρέπουν και τους περισσότερους καρπούς από τα κάθε λογής κέρδη των Αγώνων, οπότε το οικονομικό όφελος που επικαλούνται οι υπέρμαχοι των Αγώνων είναι μάλλον ουτοπία. Όσο για την αναμενόμενη τουριστική έκρηξη, ένας τόπος όπως η Βαυαρία απλούστατα δεν την έχει ανάγκη. Τουλάχιστον όχι τόσο ώστε να παραβλέψει τα αρνητικά της όλης ιστορίας.
Πέρα από όλα τα άλλα, από αυτήν την υπόθεση προκύπτουν δύο ακόμα σημαντικά ζητήματα. Πρώτον, ο αντίλογος για το κατά πόσον είναι αρμόδιοι μόνο οι Βαυαροί να αποφασίζουν για μια διοργάνωση που τα όποια οφέλη της αντανακλούν συνολικά στην εικόνα της Γερμανίας. Το θέμα είναι, ωστόσο, ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει και με τις ενδεχόμενες ζημίες. Οι κάτοικοι των περιοχών που θα λάμβαναν χώρα οι Αγώνες θα έπρεπε να συνεχίσουν να ζουν εκεί και μετά το τέλος αυτών. Αν σε αυτό συμπεριλάβει κανείς και την αυξημένη ισχύ που έχει η τοπική αυτοδιοίκηση στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, είναι μάλλον εύλογο το ότι οι Βαυαροί είχαν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο.
Δεύτερον και σημαντικότερο όλων, το βαυαρικό «Όχι» ίσως εγκαινιάζει επιτέλους μια νέα εποχή για τις μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις, αρκεί ο κόσμος να δει τα πράγματα ως έχουν. Οι άνθρωποι καλό θα είναι να πάψουν πια να καταπίνουν αμάσητο το παραμυθάκι της ανάπτυξης και των οικονομικών δυνατοτήτων που συνοδεύουν μια Ολυμπιάδα ή ένα Μουντιάλ. Στη Βαυαρία, η Πολιτεία έδωσε την ευκαιρία στους ανθρώπους, εκείνοι αντιλήφθηκαν εκ των προτέρων ότι το παραμύθι αυτό δεν είχε δράκο και προτίμησαν να μείνουν με όσα μάζεψε πριν 150 χρόνια ο Φραντζ Σόνβερθ. Εδώ και δεκαετίες, οι μόνοι που επωφελούνται από αυτές τις διοργανώσεις είναι οι Ομοσπονδίες, οι χορηγοί και οι όποιοι καιροσκόποι είναι αρκετά οξυδερκείς ώστε να εκμεταλλευτούν τις συγκυρίες. Και αυτό είναι κάτι που εμείς οι Έλληνες το ξέρουμε καλύτερα από τον καθένα, μετά το οικονομικό φιάσκο της Αθήνας το 2004. Το γνωρίζουν καλά και οι Νοτιοαφρικανοί, και οι Βραζιλιάνοι. Δυστυχώς, η εποχή καταβροχθίζει τα αθλητικά ιδεώδη μαζί με χάπια, μίζες και διαφημίσεις. Η εποχή είναι αδυσώπητη, και της αρμόζει ένα μαζικό, αδιάλλακτο και εκκωφαντικό «Όχι».
