Γράφει ο Παναγιώτης Σκουρής*
Με πολλές και βαριές σκέψεις παρακολουθούμε τις τελευταίες εξελίξεις στην Ευρώπη. Άλλωστε, ορισμένες φορές έχουμε εκφράσει τις ανησυχίες μας από αυτήν εδώ τη στήλη.
Η Ευρώπη είναι η ήπειρος που γέννησε, ή τουλάχιστον εξύψωσε, τη φιλοσοφία, την τέχνη, τον πολιτισμό, συνάμα όμως και το φασισμό και τους περισσότερο βίαιους και αιματηρούς πολέμους της σύγχρονης ιστορίας. Στον απόηχο μιας από τις χειρότερες στιγμές της και την Ευρωπαϊκή ένωση, όπως έφτασε να λέγεται σήμερα.
Η βασική ιδέα γεννήθηκε μέσα από την προσέγγιση και την αναζήτηση της αιτίας που οδήγησε στο μακελειό του δεύτερου κυρίως παγκόσμιου πολέμου. Και αυτή δεν ήταν άλλη από τον επεκτατισμό των δυνατότερων κρατών και τη διαμάχη σε σχέση με το σε ποια από όλες ανήκουν ορισμένες «γκρίζες» περιοχές. Εκείνη την εποχή βέβαια, γιατί πολέμους -για άλλους, αλλά και τους ίδιους λόγους- έχουμε και σήμερα.
Έτσι λοιπόν προέκυψε η ιδέα του περιορισμού της δεσμευτικότητας των συνόρων και της ελεύθερης κυκλοφορίας μεταξύ των κρατών που θα συστήσουν και συμμετέχουν στην ένωση αυτή. Επομένως, αν ο πολίτης ενός κράτους μέλους, μπορεί να κυκλοφορεί και να εγκαθίσταται ελεύθερα εντός των ορίων αυτής, δεν υπάρχει λόγος να πολεμάμε. Ιδίως μάλιστα, όταν αυτό ισχύει όχι μόνο για τους πολίτες, αλλά και τα προϊόντα που αυτοί παράγουν.
Φωτισμένη και σωστή ιδέα, μα την αλήθεια. Η οποία ακολουθήθηκε και από μία σειρά αντίστοιχα φωτισμένων, δυναμικών και εμπνευσμένων ανθρώπων, αλλά και εμπλουτίστηκε και από μία δέσμη σημαντικών δικαιωμάτων.
Όσοι ανήκουν στη δική μου γενιά (generation X, για να μαθαίνετε) ζήσαμε το χρόνο της νιότης μας τις σπουδαιότερες στιγμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μιας και η Ελλάδα ήταν από τις χώρες που εντάχθηκαν από νωρίς στο όλο εγχείρημα. Σταδιακά λοιπόν είχαμε κατάργηση του ελέγχου διαβατηρίων, συζήτηση για το ενδεχόμενο να υπάρξει προοπτικά και μία πολιτική ένωση, αλληλεγγύη, ανάπτυξη και ισχυροποίηση του ενωσιακού δικαίου, οι λεγόμενοι κοινοτικοί παίκτες μετά την περίφημη απόφαση Bossman.
Η κορύφωση βέβαια ήταν το ενιαίο νόμισμα και η νομισματική ένωση. Για μας που ζούσαμε τον εφιάλτη των υποτιμήσεων της δραχμής -καλά, τί θυμήθηκα τώρα;- το εν λόγω γεγονός μας φαινόταν σωτηρία. Και ήταν και παρέμεινε και πρόσφατα με την κρίση, ό,τι και προσπαθούν να μας πουν ορισμένοι φωστήρες.
Προσωπικά μου άρεσε όλο αυτό εκείνη την εποχή, διότι από τότε ήμουν βαθιά και πεπεισμένος ευρωπαϊστής. Και είμαι ακόμα. Ο βασικός λόγος που εμένα η Ευρώπη με πείθει ακόμα είναι το γεγονός, ότι όσοι είναι σήμερα επιφυλακτικοί απέναντί της, περισσότερο κυνήγι μαγισσών κάνουν, παρά προβάλουν πειστικά επιχειρήματα. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό, ότι οι αρνητές της Ευρώπης διαχρονικά ταυτίζονται, παρά το γεγονός, ότι δε συμφωνούν ιδεολογικά και μάλλον είναι ακραία αντίθετοι μεταξύ τους.
Για μένα δεν υπάρχει αμφιβολία στο ότι ο απομονωτισμός και το κλείσιμο στο καβούκι μας για οποιονδήποτε λόγο, είτε ιδεολογικό, είτε εθνικό είτε θρησκευτικό, δεν μπορεί να είναι προτιμότερα από την εξωστρέφεια και τη σύνθεση πολλών εθνικοτήτων και πολιτισμών.
Όμως, επίσης δε χωρεί αμφιβολία, ότι η Ευρώπη ακόμα και εμάς, τους υποστηρικτές της, τους έχει απογοητεύσει. Κυρίως, επειδή απέτυχε σε μεγάλο βαθμό να υποστηρίξει τον εαυτό της, να παρουσιάσει και να εξελίξει τα επιτεύγματά της και ως εκ τούτου να πείσει για την ίδια της την αναγκαιότητα.
Μοιραία λοιπόν ο κόσμος, ιδίως αυτός που αυτός που θεωρεί τις προόδους της δεδομένες και ως εκ τούτου χαλαρώνει, της γυρίζει την πλάτη πολλές φορές απογοητευμένος, μάλιστα. Το καλύτερο παράδειγμα ως προς αυτό είναι το Brexit. Σε μένα και τότε φαινόταν και σήμερα ακόμα φαίνεται κάτι το αδιανόητο. Οι δυνάμεις που το υποστήριξαν ήταν κυρίως ακροδεξιές, χωρίς όμως να λείπουν και ορισμένες αριστερές φωνές. Στη χώρα μας μάλιστα αυτές ήταν και υπέρμαχες της εξόδου της από το ευρώ. Η ταύτιση των ακραία διαφορετικών που αναφέραμε πιο πάνω.
Με ενοχλεί λοιπόν που οι ευρωσκεπτικισμός κερδίζει έδαφος τελευταία με αποκορύφωμα πρόσφατα στη Γαλλία, όπου κυριάρχησε η ακροδεξιά. Στη Γαλλία από όλα τα μέρη του κόσμου. Και πρόσφατα στη Γερμανία, όπου ο νεοναζισμός φαίνεται, να επανέρχεται στην περιοχή, από όπου ο ναζισμός ξεκίνησε.
Κι όμως στη Γαλλία, οι υπόλοιπες δυνάμεις κινητοποιήθηκαν, για να την αποκλείσουν από την εξουσία. Κάπως αδέξια, ίσως και λίγο ανώριμα, αλλά με επιτυχία. Φαίνεται να γίνεται το ίδιο και στη Γερμανία, όπου το θέμα για την ώρα βρίσκεται σε μικρότερη κλίμακα και σε τοπικά επίπεδα.
Μάλλον θα πρέπει λοιπόν εμείς που πιστεύουμε βαθιά στην Ευρώπη και τις αξίες της να συνειδητοποιήσουμε αυτό που πάει, να γίνει και να βγούμε μπροστά να την υποστηρίξουμε και να την αναδείξουμε.
*Ο Παναγιώτης Σκουρής είναι δικηγόρος, διδάκτωρ νομικής του πανεπιστημίου Regensburg και συνιδρυτής του δικηγορικού γραφείου AnP Legal Praxis (www.anplegal.gr).
- Φοροδιαφυγή «μαμούθ» από 30 ελαιοτριβεία - Έκρυβαν έσοδα πάνω από 80 εκατ. ευρώ
- Θεσσαλονίκη: Αποκλεισμένο το κέντρο για τη ΔΕΘ - Οι 3 πορείες και οι κλειστοί δρόμοι
- Στη Θεσσαλονίκη ο Κυριάκος Μητσοτάκης: Το ευχαριστώ σε πυροσβέστες - εθελοντές (VIDEO)
