Γράφει ο Παναγιώτης Σκουρής*
Ο δημόσιος διάλογος κατά την τελευταία περίοδο παρουσιάζει ενδιαφέρον για άλλη μια φορά με αφορμή την τραγωδία των Τεμπών.
Χαρακτηριστική είναι η πηγαία και αυθόρμητη διαμαρτυρία πλήθους κόσμου για τον εν γένει χειρισμό και για το λόγο, ότι η κάθαρση δεν έχει ακόμα επέλθει. Το πιο σημαντικό είναι, ότι η διαμαρτυρία δεν έχει ούτε χρώμα, ούτε κόμμα ούτε ιδεολογία και αυτό είναι προφανές και ξεκάθαρο.
Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα, ότι οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης καμία ανάμιξη δεν είχαν και καλά-καλά δεν περίμεναν τέτοιο πανελλήνιο δυναμισμό και για αυτό έτρεχαν άρον-άρον να λάβουν μέρος σε όλο αυτό.
Στην προκειμένη περίπτωση λοιπόν, εντοπίζουμε το δίχως άλλο μια ιδιαιτερότητα που έχει να κάνει με το γεγονός, ότι υπάρχει μία έξαρση στη διαμαρτυρία αρκετό χρόνο μετά το ίδιο το συμβάν και παρά το γεγονός, ότι το εκλογικό σώμα είχε τη δυνατότητα να εκφράσει διαμαρτυρία και απογοήτευση σε δύο εκλογικές διαδικασίες. Εν τέλει δε φαίνεται τουλάχιστον από τα αποτελέσματα και τα ποιοτικά τους στοιχεία που μας παραθέτουν οι επαΐοντες, να έγινε κάτι τέτοιο.
Εύλογα και σωστά όλες αυτού του είδους και περιεχομένου οι διαμαρτυρίες στρέφονται κατά εκείνου που κυβερνάει. Εκεί εντοπίζεται η ευθύνη και έτσι πρέπει. Είπαμε ήδη, ότι τα βασικά της χαρακτηριστικά είναι, ότι φαίνεται να είναι αυθόρμητες και δεν έχουν κάποιο συγκεκριμένο ιδεολογικοπολιτικό υπόβαθρο, στο οποίο να βασίζονται.
Μια προηγούμενη φορά που έγινε αυτό με τους αγανακτισμένους, το φαινόμενο ήταν -αποδείχτηκε άλλωστε αυτό- εν τέλει καταστροφικό. Διότι εκείνη η οργή ήταν ανεξέλεγκτη και μάλλον αδικαιολόγητη. Κυρίως όμως της έλειπε η ιδεολογική βάση.
Σήμερα που ξαναγίνεται αυτό, είναι παρήγορο το ότι δε φαίνεται να ισχύει το ίδιο. Η αγανάκτηση για τη μη επίλυση ενός πολύ συγκεκριμένου θέματος εξοργίζει και για αυτό ο κόσμος διαμαρτύρεται και αξιώνει δικαιοσύνη. Σε όλο αυτό όμως δεν υπάρχει παραλογισμός και ανορθολογισμός.
Το πολιτικό σύστημα αποδεικνύεται δυστυχώς –για άλλη μια φορά- κατώτερο των περιστάσεων. Από τη μία πλευρά η κυβέρνηση, προσπαθεί εξαρχής να χειριστεί το θέμα επικοινωνιακά και με δεδομένο, ότι στο γήπεδο είναι σχεδόν μόνη. Θα αρκούσαν ορισμένες βασικές ενέργειες, ώστε να δείξει πραγματική υπεροχή και να αποδείξει απολύτως έμπρακτα, ότι επιθυμεί την πλήρη διαλεύκανση.
Κάνοντας τί;
Καταρχάς προβαίνοντας εξαρχής στις ενέργειες που κάνει σήμερα, δύο χρόνια μετά. Και πολύ περισσότερο με το να αναλάβουν οι υπεύθυνοι το σύνολο των ευθυνών, όχι μόνο των πολιτικών και να υποστούν τη σχετική βάσανο.
Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι authority comes with responsibility.
Με άλλα λόγια, οι πρωταγωνιστές από πλευράς ευθύνης θα έπρεπε να έχουν το θάρρος να λογοδοτήσουν εκεί, όπου θα έπρεπε και εν τέλει να αποδείξουν πανηγυρικά, ότι είναι αθώοι, αν είναι. Όχι να το δηλώνουν αυτό και λόγω αυτού να αποφεύγουν τις κακοτοπιές. Και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε.
Από την άλλη πλευρά, η αντιπολίτευση φέρει καταρχάς ευθύνη για το γεγονός, ότι η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται τη γενική της ανυπαρξία. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό, ότι δυνάμεις που έχουν συγγένειες δεν μπορούν να συνεννοηθούν και να συνεργαστούν στα στοιχειώδη, επιδιώκοντας τον αποκλειστικό πρωταγωνιστικό ρόλο. Πράγμα, το οποίο οδηγεί σε παταγώδεις αποτυχίες. Για τους διάφορους σχηματισμούς είναι πιο σημαντική η κατά μόνας πορεία και προβολή από την ενίσχυση των φωνών που ζητάνε δικαιοσύνη, ή έστω από την επίτευξη ενός σοβαρού πλήγματος στην κυβέρνηση.
Και μετά έχουμε τα μικρότερα κόμματα της αντιπολίτευσης που ξεχειλίζουν αντισυστημισμό και βρίσκονται σε όλα τα ιδεολογικά πεδία. Από την άκρα αριστερά έως την άκρα δεξιά. Οι τελευταίοι είναι βέβαια πολύ πιο επικίνδυνοι και γραφικοί. Όμως ένα πράγμα που εμένα με ανησυχεί είναι, ότι βλέπω μία ταύτιση τόσο σε επίπεδο επιχειρημάτων, όσο και σε επίπεδο συμπεριφορών και εξαλλοσύνης.
Το κοινό που έχουν όλες οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης είναι, ότι επιχειρούν με μικρότερη ή μεγαλύτερη ένταση να προσεταιριστούν τους συμπολίτες που διαμαρτύρονται. Οι πιο σοβαροί, προσπαθούν να επισημάνουν το γεγονός και να εκμεταλλευτούν την ορμή του, για να ταρακουνήσουν και ίσως και να ρίξουν την κυβέρνηση. Οι άλλοι, οι απολύτως ασόβαροι, κάνουν πασαρέλα και διαγωνισμό, για να γίνουν οι εκφραστές της διαμαρτυρίας αυτής. Με λόγο μίσους, παραλογισμού και με ακρότητες που προσπαθούν να αποταθούν στα πιο ταπεινά μας αισθήματα. Δυστυχώς -και το έχουμε ξαναπεί αυτό από εδώ- ζούμε σε μία εποχή που η ανοησία και η αμετροέπεια πουλάει.
Δεν το καταφέρνουν όμως, διότι ο κόσμος που διαμαρτύρεται έχει δική του, ξεκάθαρη άποψη και δεν πρόκειται να ποδηγετηθεί από κανένα. Και αυτό πρέπει να κάνουμε όλοι μας με κάθε ευκαιρία.
Και κυρίως να μην τρώμε το κουτόχορτο που κατά καιρούς επιδιώκουν να μας ταΐσουν.
*Ο Παναγιώτης Σκουρής είναι δικηγόρος, διδάκτωρ νομικής του πανεπιστημίου Regensburg και συνιδρυτής του δικηγορικού γραφείου AnP Legal Praxis (www.anplegal.gr).
