Γράφει ο Παναγιώτης Σκουρής*
Ο φίλος μου ο Βασίλης από τη Ρόδο σε μία πρόσφατη συζήτηση που κάναμε, μου έβαλε την ιδέα: γιατί δε γράφεις κάτι για τη Μέση Ανατολή τώρα που είναι φουλ στην επικαιρότητα;
Ο λόγος που το έθεσε αυτό το ερώτημα, φαντάζομαι, ότι έχει να κάνει με το ότι για κάμποσο καιρό -μια επταετία περίπου- είχα μια αρκετά καλή επαφή με την περιοχή για λόγους επαγγελματικούς. Το εν λόγω χρονικό διάστημα βρέθηκα λοιπόν στο Κατάρ (κατά κύριο λόγο) και σε άλλες χώρες του Περσικού Κόλπου, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ομάν, το Κουβέιτ και πάει λέγοντας.
Πριν πάμε στα της επικαιρότητας, θα πρέπει να αναφέρω, ότι το πέρασμα αυτό ήταν το δίχως άλλο πολύ ενδιαφέρον και έφερε πολλές και καλές συνεργασίες επαγγελματικές, αλλά και δυνατές προσωπικές σχέσεις. Με ανθρώπους διαφόρων εθνικοτήτων, θρησκειών και πολιτισμών. Και πολλούς δικούς μας συμπατριώτες βέβαια, οι οποίοι στράφηκαν προς τα εκεί για λόγους κυρίως επαγγελματικούς. Σίγουρα πάντως η όλη αυτή εμπειρία με έφερε σε επαφή με έναν κόσμο, τον οποίο δε θα γνώριζα, αν δεν είχε παρουσιαστεί.
Κάτι που αναμφίβολα μπορεί να πει κανείς για τον κόσμο αυτό, είναι, ότι διαφέρει κατά πολύ από το δικό μας, ειδικά για όσους από εμάς έχουν φάει τη δυτικοευρωπαϊκή παιδεία με το κουτάλι, όπως η αφεντιά μου. Επίσης, ότι παρά τα πολλά στοιχεία, με τα οποία δε συμφωνεί απαραίτητα, η έλξη που του ασκείται είναι εντονότατη. Το έχουμε δει άλλωστε αυτό και στη λογοτεχνία και στο σινεμά.
Όταν λοιπόν άκουσα, ότι έπεσε βόμβα στην Ντόχα, στην οποία έχω περάσει αρκετό από το χρονικό διάστημα αυτής μου της εμπλοκής, κάτι με τσίμπησε μέσα μου. Όπως και να το κάνεις, έχει μια ιδιαιτερότητα, να γνωρίζεις το μέρος που μαθαίνεις, ότι πλήττεται και να έχεις προσλαμβάνουσες παραστάσεις σε σχέση με αυτό. Δε φαίνεται να ήταν κάτι πολύ βαρύ εν τέλει, αλλά, όπως και να το κάνεις, σε αγγίζει.
Η αλήθεια είναι, ότι η περιοχή αυτή δεν έχει πραγματικά έχει ζήσει με ηρεμία, καθώς ορισμένες από τις χώρες της δεν έχουν σταματήσει να πολεμάνε εδώ και δεκαετίες. Εκτός όμως από τους πολέμους, έχουν οικονομικά θέματα και έντονες διαφωνίες.
Θυμάμαι για παράδειγμα, ότι το Κατάρ ήταν σε εμπάργκο από το σύνολο των γειτόνων του για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, πριν από το μουντιάλ, φυσικά. Όσοι το ζήσαμε αυτό το διάστημα, πέρα από ορισμένες δυσκολίες στα ταξίδια, μάλλον δεν καταλάβαμε κάτι. Το διαχειρίστηκαν. Είχαν (και έχουν) βέβαια και την (τεράστια) οικονομική δυνατότητα να το κάνουν αυτό.
Η περιοχή σίγουρα έχει έντονες αντιθέσεις, καθώς υπάρχουν κράτη που είναι ιδιαίτερα πλούσια και άλλα, όχι τόσο. Και άλλα που σίγουρα είναι επηρεασμένα από τους πολέμους, τις συγκρούσεις και τις αντιθέσεις στον ευρύτερο χώρο.
Έχει επίσης αρκετή ιστορία και πολιτισμό, για όποιον μπορεί να ενδιαφέρεται. Και τα μέρη που δεν έχουν, προσπαθούν να δημιουργήσουν. Μπορεί να ξεκινάνε από τα shopping malls και τα πεντάστερα ξενοδοχεία, αλλά προσπαθούν και σε επίπεδα πέρα από αυτά. Εσχάτως κάνουν στροφή και σε αθλητικές διοργανώσεις. Δεν είναι μόνο το μουντιάλ, το οποίο μάλλον το ξέρουν όλοι. Πρόσφατα έγινε εκεί το final four της Ευρωλίγκα, ενώ στο παρελθόν είχαμε και παγκόσμιο στίβου, χάντμπολ και άλλα.
Οι βίαιες συγκρούσεις που ζούμε αυτήν την εποχή, για άλλη μια φορά, εκεί κάτω είναι καταιγιστικές, στενόχωρες και γεμάτες φανατισμό. Αυτό που σε εμένα δεν αρέσει ιδιαίτερα είναι, ότι οι υπόλοιποι τοποθετούμαστε σε σχέση με αυτές με γνώμονα τις πολιτικές μας αντιλήψεις, χωρίς να αναρωτιόμαστε, αν έχουμε δίκιο. Μπορεί και να έχουμε, αλλά θα πρέπει να το ψάξουμε και οι ίδιοι.
Για να μην αναφέρουμε φυσικά, όπως το έχουμε ξαναπεί από αυτήν εδώ τη στήλη, ότι υπάρχει και μία άλλη σύγκρουση, παράλληλη, που διεξάγεται στα κοινωνικά δίκτυα. Στον οποίο μερικοί μπορεί να δίνουν και μεγαλύτερη σημασία.
Το σίγουρο είναι, ότι θα πρέπει το κακό να σταματήσει κάποια στιγμή και για αυτό έχουμε ευθύνη όλοι μας. Δε γίνεται να μην αναλογιστούμε, ότι ακούγονται, με αφορμή όλες τις συρράξεις που δεν έχουν ακόμα κλείσει, αποστροφές για τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Κάτι που δε γινόταν ούτε στα χρόνια του ψυχρού πολέμου και ειδικά προς το τέλος του που θυμάμαι εγώ. Δε νομίζω, ότι έχει πολύ πλάκα αυτή η αναφορά.
Για να μην αναφερθούμε βέβαια στο πώς και πόσο όλο αυτό επηρεάζει τη δική μας χώρα και καθημερινότητα, καθώς είμαστε στη μέση και πολύ κοντά και στα δύο μέτωπα. Η περίφημη γεωγραφική και στρατηγική μας θέση…
*Ο Παναγιώτης Σκουρής είναι επίκουρος καθηγητής ευρωπαϊκού δημοσίου δικαίου στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, δικηγόρος και συνιδρυτής του δικηγορικού γραφείου AnPLegal Praxis (www.anplegal.gr).
