Του Τάσου Θωμά
Συζητιέται ευρέως, αν και πολλές φορές χαμηλοφώνως: Οι στρατιωτικές επιτυχίες του Ισραήλ τους τελευταίους μήνες είναι εξαιρετικά μεγάλου βεληνεκούς, θυμίζοντας σε πολλούς τον σαρωτικό Πόλεμο των Έξι Ημερών, πόλεμο που καθιέρωσε το Ισραήλ όπως το γνωρίζουμε στη Μέση Ανατολή.
Τότε, εν έτει 1967, το Ισραήλ είχε επιτεθεί ταυτόχρονα σε Αίγυπτο, Συρία και Ιορδανία, καταφέρνοντας συντριπτική νίκη επί των αντιπάλων, με την ολοκληρωτική καταστροφή της αιγυπτιακής αεροπορίας επί του εδάφους να λειτουργεί ως το πιο ηχηρό μήνυμα ισχύος.
Τώρα, αντίπαλοι ήταν η Χαμάς, η Χεζμπολάχ και το Ιράν, με το Ισραήλ να κλείνει -για την ώρα- και τα τρία μέτωπα, μιας άτυπης «περικύκλωσης» της χώρας εκ μέρους της Τεχεράνης. Πλέον, η εικόνα σε Γάζα, Λίβανο, Δυτική Όχθη και Υεμένη είναι τελείως διαφορετική. Στη Συρία είχε προηγηθεί η ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ, σηματοδοτώντας το τέλος της ακραιφνούς επιρροής της Ρωσίας στη χώρα.
Κομβική διαφορά με το 1967 αποτελεί το γεγονός πως το Ισραήλ επιδίωκε, εξ αρχής, όχι μόνο την δική του επίδειξη ισχύος, αλλά και την εμπλοκή των ΗΠΑ. Ο Νετανιάχου διεκδίκησε μέχρις εσχάτων την συνδρομή του Τραμπ. Δεν πρόκειται για μια τυχαία επιλογή. Το Τελ Αβίβ διεκδίκησε και πέτυχε την ηχηρή επιστροφή των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, σε ρόλο υπερδύναμης - Όχι αποτρεπτικής, ούτε διπλωματικής, αλλά στρατιωτικής.
Η πίεση του Ισραήλ προς τον Τραμπ ανέδειξε μια ξεχασμένη βεβαιότητα. Η αμερικανική υπεροχή, στρατιωτικά και σε επίπεδο μυστικών υπηρεσιών, συνεχίζει να αποτελεί το απόλυτο φόβητρο. Όχι μόνο για το Ιράν, αλλά και για όλες τις ανερχόμενες δυνάμεις του πλανήτη. Η επέμβαση της Ουάσιγκτον, ουσιαστικά, σταμάτησε τον πόλεμο. Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο πως όπου εμπλέκονται άμεσα οι ΗΠΑ κανένας άλλος δεν ακουμπά.
Έτσι, Ισραήλ και ΗΠΑ, λοιπόν, αποτελούν τους αδιαφιλονίκητους νικητές. Το Ιράν έχει υποστεί σοβαρά πλήγματα σε όλους τους τομείς -στρατιωτικά, πολιτικά και τεχνολογικά- ενώ έχει χάσει και τους δορυφόρους του. Την ίδια ώρα, Ρωσία και Κίνα επιβεβαίωσαν πως δεν είναι σε θέση άμεσης εμπλοκής όπου δραστηριοποιείται η Αμερική στρατιωτικά. Τουλάχιστον, όχι ακόμη.
Αν δεν το προσέξατε, υπάρχει ένας μεγάλος απών σε όλη την εξίσωση: Η Ευρώπη δεν ήταν καν μέρος της συζήτησης. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει τα άτομα με το επαρκές κύρος για να μπορούν να σηκώσουν το τηλέφωνο και να μιλήσουν με τον Τραμπ, ενώ οι ηγέτες των κρατών αρκούνταν σε γενικόλογες δηλώσεις. Έτσι φτάσαμε και στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, τον Ολλανδό Μαρκ Ρούτε, που σα τηλεσχολιαστής trash τηλεόρασης ξεστόμισε το περίφημο «daddy» (σ.σ. μπαμπάκας) για τον Τραμπ.
Η ταυτόχρονη διολίσθηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ σε παρατηρητές των κινήσεων του Τραμπ ή του Νετανιάχου προηγουμένως θα πρέπει να μας ανησυχούν. Το γεγονός πως η διπλωματία αποτυγχάνει φορά με τη φορά, το ίδιο. Δεν είναι τυχαίο πως εντός αυτής της κατάστασης η διεθνής κοινότητα παραμένει αδρανής για το μεγάλο ανθρωπιστικό ζήτημα της Γάζας, μια βαθιά ανοιχτή πληγή που δεν λέει να κλείσει, όχι επειδή δεν μπορεί, αλλά επειδή δεν υπάρχει η απαραίτητη πολιτική βούληση. Η αυταρέσκεια του «μπαμπάκα» και η κολακεία του Ισραήλ ή του Ολλανδού, είναι σημάδια μιας ξεκάθαρης τάσης που θα την βρούμε μπροστά μας.
Στην ίδια Μέση Ανατολή, η Ιστορία είναι αρκετά διαυγής. Ο νικητής του σήμερα καλλιεργεί ήδη τον εχθρό του αύριο. Το ίδιο το Ισραήλ, άλλωστε, το γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα. Ο πετυχημένος, για το Τελ Αβίβ, Πόλεμος των Έξι Ημερών οδήγησε λίγα χρόνια μετά στον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, όπου το Ισραήλ είχε πιαστεί στον ύπνο.
Η Ευρώπη στη δική της γειτονιά δεν είναι απλώς άτολμη. Είναι εκτός παιχνιδιού. Και όλως περιέργως δείχνει να έχει βολευτεί μ’ αυτό.
