Του Γρηγόρη Μυστιλιάδη
Το μήνα που πέρασε, ο μόνος ίσως που ειδησεογραφικά κοίταξε στα μάτια την Αμφίπολη ήταν ο Νίκος Ρωμανός. Για όσους μπορεί να μη γνωρίζουν ή να μην θυμούνται, μιας και η ασθενής μνήμη συγκαταλέγεται στα συχνότερα εργοστασιακά λάθη στη διαδικασία παραγωγής του Έλληνα, ο Ρωμανός είναι ένας από τους έξι συλληφθέντες που απασχόλησαν τη χώρα μας μετά την υπόθεση της διπλής ένοπλης ληστείας στο Βελβεντό Κοζάνης, το Φλεβάρη του 2013.
Για το Ρωμανό, που ήταν και η πιο «ελκυστική» για τα ΜΜΕ περσόνα εκείνης της υπόθεσης (και ακόμα είναι, όντας εγγονός του Νάσιουτζικ και φίλος του Αλέξη Γρηγορόπουλου, με τον οποίο μάλιστα ήταν μαζί τη στιγμή της δολοφονίας του από τον Επαμεινώνδα Κορκονέα), διάβασα πολλά τις τελευταίες μέρες. Ίσως αυτό να έχει κάποια σχέση με την απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων για την υπόθεση του Βελβεντού, που αναμένεται να ανακοινωθεί από μέρα σε μέρα. Ίσως και όχι. Διάβασα πολλά, κατάλαβα λίγα.
Πριν από 2 περίπου μήνες, αρχικά, στις 8 Αυγούστου, ο Νίκος Ρωμανός παντρεύτηκε την εκλεκτή της καρδιάς του, μια 18χρονη κοπέλα με την οποία διατηρούσε σχέση πριν ακόμα τα γεγονότα που οδήγησαν στη σύλληψή του. Ο πολιτικός γάμος τελέστηκε σε ένα γραφείο της διεύθυνσης των φυλακών, από τον Δήμαρχο Αυλώνα. Ο Νίκος Ρωμανός, ωστόσο, είχε αυτό το μήνα επιτυχίες και σε άλλους τομείς: εισήχθη στα ΤΕΙ Αθήνας, στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων, έχοντας δώσει εξετάσεις σε ειδικό εξεταστικό κέντρο στις φυλακές.
Φυσικά, τα μεγάλα πρωτοσέλιδα τα χτυπήσαμε όταν αρνήθηκε να παραλάβει από τον Υπουργό Δικαιοσύνης τον έπαινο και το βραβείο των 500 ευρώ που το συνοδεύει. Την πρόθεση του Ρωμανού έκανε γνωστή για λογαριασμό του ο Διευθυντής του σχολείου των φυλακών Αυλώνα, Πέτρος Δαμιανός: «Δεν θα παραλάβει τον έπαινο και το έπαθλο των 500 ευρώ, καθώς αν προχωρούσε στη συγκεκριμένη ενέργεια θα ερχόταν σε αντίθεση με τις αξίες που πρεσβεύει».
Αναρωτιέμαι ποιος είναι στ’ αλήθεια ο Νίκος Ρωμανός. Οι ταμπέλες δεν είναι λίγες: Αναρχικός, ληστής, εγκληματίας, επαναστάτης, τρομοκράτης, παραπλανημένος, αντισυστημικός, ήρωας, θύμα, θύτης και η λίστα δεν έχει τέλος. Οι περισσότεροι δείχνουν κατασταλαγμένοι, είτε από τη μία πλευρά του φάσματος είτε από την άλλη, εγώ πάλι δεν είμαι και τόσο σίγουρος. Ούτε νομίζω ότι θα μπορέσω να είμαι ποτέ, μιας και δεν έχω γνωρίσει τον ίδιο ούτε και μπορώ να είμαι πλήρως ενήμερος για τα έργα και τις ημέρες του. Ωστόσο, είναι μερικά πράγματα που στο μυαλό μου απλά δεν κολλάνε.
Για παράδειγμα, δεν αντιλαμβάνομαι το νόημα του «έλα μωρέ, ένα πλούσιο παιδάκι». Η ανάγκη για αλλαγή και η απέχθεια προς το σύστημα δεν είναι ίδιον των φτωχών. Πολύ περισσότερο όταν στην ηλικία των 15 βλέπεις το φίλο σου να πέφτει δίπλα σου νεκρός από σφαίρα ενός οργάνου του συστήματος αυτού. Όσο λοιπόν κι αν ξενίζουν οι εύπορες καταβολές του Νίκου Ρωμανού (και ξενίζουν και μένα, όχι μόνο τους «άλλους»), είναι παντελώς άσχετες με το ζήτημα. Από την άλλη, έγραψα και στο παρελθόν ότι προσωπικά διαφωνώ με «τις αξίες» που πρεσβεύει ο Ρωμανός. Το ότι δεν υπήρξαν θύματα εκείνη τη μέρα του Φλεβάρη δεν αποτελεί δικαιολογία στο δικό μου μυαλό, καθώς παρά τις – το πιστεύω απόλυτα – προθέσεις των νεαρών δραστών να μην βλάψουν κανέναν, θύματα δεν υπήρξαν από καθαρή τύχη και χαμόγελο της μοίρας. Όταν μπαίνεις σε μια τράπεζα με ένα καλάσνικοφ αγκαλιά, ακόμα κι αν δε θέλεις να το χρησιμοποιήσεις, η φάση μπορεί να στραβώσει με ένα κάρο τρόπους. Όσο για τα όσα είπε ο κ. Δαμιανός, έχω τις απορίες μου: με τη συμμετοχή του στις πανελλαδικές εξετάσεις και το γάμο του κάτω από την «ευλογία» του Δημάρχου Αυλώνα, ο Ρωμανός δεν «μπαίνει» στο σύστημα; Θα ήταν τόσο συστημική πράξη αν, αντί να πει «δεν δέχομαι το βραβείο», αποδεχόταν τα 500 ευρώ για να τα δωρίσει σε κάποιο Ίδρυμα;
Ο Ρωμανός αρνείται τη συμμετοχή στους Πυρήνες της Φωτιάς, και μέχρι να μπορεί κάτι τέτοιο να αποδειχτεί εγώ δεν έχω λόγο να μην τον πιστέψω. Για το DNA που βρέθηκε σε γιάφκα στη Νέα Ιωνία του Βόλου, συγγνώμη, κι εγώ έχω ζήσει τρία χρόνια εκεί, πολύ πιθανό σε κάποιο άλλο κτίριο που κάποτε μπορεί να χρησιμοποιήθηκε για τον ίδιο λόγο να βρείτε και το δικό μου αποτύπωμα. Αυτό δεν αποδεικνύει από μόνο του τίποτα, πέραν του ότι η Νέα Ιωνία είναι αγαπημένος προορισμός τόσο για Αθηναίους όσο και για Θεσσαλονικείς. Όσον αφορά τη ληστεία στο Βελβεντό, όμως, ο Ρωμανός και οι υπόλοιποι μπορούν να γαρνίρουν το συμβάν με όσα ιδεολογικά καρυκεύματα επιθυμούν (προσοχή, δεν ισχυρίζομαι ότι δεν τα πιστεύουν πραγματικά), ωστόσο η ληστεία είναι ληστεία. Για τα όσα κατάπτυστα ακολούθησαν τη σύλληψή τους με τους ξυλοδαρμούς από αστυνομικούς, ουδείς με σώας τα φρένας δεν μπορεί να μην τα καταδικάζει απερίφραστα, όμως το γεγονός ότι κάποιοι αστυνομικοί είναι επικίνδυνοι, τραμπούκοι και ανεγκέφαλοι δεν αθωώνει τους κατηγορούμενους και δεν αγιοποιεί καμιά πράξη.
Ασφαλώς και υπάρχουν τρόποι (ή τουλάχιστον αυτό θέλουμε να πιστεύουμε…), ένα βήμα τη φορά, να αλλάξει το σύστημα, να διαβρωθεί εκ των έσω, να οικοδομηθεί ένα καλύτερο αύριο. Μέσα από την εκπαίδευση, την καλλιέργεια, τη συνεργασία. Λυπάμαι, αλλά τα όπλα δεν είναι του γούστου μου και επαναστάσεις με ληστείες και καλάσνικοφ ανάμεσα σε απλούς ανθρώπους δεν ταιριάζουν στον καιρό μας. Ο Νίκος Ρωμανός σίγουρα δεν είναι τέρας, είναι ένας νέος άνθρωπος που με βάση τα βιώματά του διαμόρφωσε τα δικά του πιστεύω και τη δική του θεωρία για τη ζωή. Σεβαστό. Ταυτόχρονα, όμως, δεν είναι και μεγάλος επαναστάτης, απλά και μόνο επειδή ήταν φίλος του Γρηγορόπουλου, επειδή ξυλοκοπήθηκε από μια χούφτα τραμπούκους με στολή ή επειδή αρνήθηκε 500 ευρώ από το χέρι του υπουργού. Το μόνο που ξέρουμε με βεβαιότητα για το Νίκο Ρωμανό, είναι ότι μπήκε μέσα σε μια τράπεζα και βγήκε από αυτή με 175.000 ευρώ. Σε μια κοινωνία θυμάτων, επέλεξε να παίξει για λίγο και το ρόλο του θύτη. Το αν άξιζε τον κόπο, το ξέρει μονάχα ο ίδιος.
