Του ΤΑΣΟΥ ΘΩΜΑ
Γράφαμε πέρυσι τέτοια εποχή: «Μόλις 85 ζάμπλουτοι έχουν στα χέρια τους, όσο πλούτο έχουν 3,5 δισ. άνθρωποι». Τα συγκλονιστικά στοιχεία είχαν προκαλέσει αίσθηση. Κι όμως. Φέτος τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Οι 80 πλουσιότεροι άνθρωποι στον κόσμο έχουν τον ίδιο πλούτο όσο 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι, το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού!
Τέτοιες μέρες κάθε χρόνο έρχονται στην επιφάνεια εκθέσεις και νούμερα για την παγκόσμια ανισότητα. Αφορμή είναι η συνάντηση των επιχειρηματικών και πολιτικών ελίτ του κόσμου στο περιβόητο Νταβός των ελβετικών Άλπεων. Φέτος τα στοιχεία είναι ακόμη χειρότερα κι από πέρυσι. Αποδεικνύεται πως η κρίση όχι μόνο δεν έχει πλήξει το κορυφαίο 1%, αλλά το οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερη υπερσυγκέντρωση πλούτου, εις βάρος του υπόλοιπου 99%.
Από πού να αρχίσεις και πού να τελειώσεις; Το κορυφαίο 1% πέρυσι είχε το 47,7% του συνολικού παγκόσμιου πλούτου. Φέτος είναι ακόμη πιο ανεβασμένο: Φτάνει το 48,1%, αφήνοντας το υπόλοιπο 99% οριακά πάνω από το 50%. Σύμφωνα με την έκθεση της μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Όξφαμ η κατάσταση επιδεινώνεται ολοένα και περισσότερο. Μέχρι το 2016, το 1% θα κατέχει πλέον πλειοψηφικά… δικαιώματα επί του παγκόσμιου πλούτου, φτάνοντας το 50,28%! Μέχρι το 2020 θα έχει φτάσει το 54,32%!
Μην φανταστεί κανείς πως το υπόλοιπο 50% του πλούτου είναι μοιρασμένο. Η κλίμακα μικραίνει, η πρακτική είναι η ίδια. Ένα 19% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει το 46,5%, αφήνοντας τα… ξεροκαΐδια του 5,5% του πλούτου στο 80% του πληθυσμού!
Ο ρυθμός της ανισότητας
Το 2010, οι πλουσιότεροι 80 άνθρωποι στον κόσμο είχαν συνολική περιουσία 1,3 τρισ. δολάρια. Μέσα σε τέσσερα μόλις χρόνια, έχουν αυξήσει τον πλούτο τους κατά 600 δισ., φτάνοντας τα 1,9 τρισεκατομμύρια. Το ακόμη σημαντικότερο: Από το 2002 μέχρι το 2010 ο συνολικός πλούτος του φτωχότερου 50% του παγκόσμιου πληθυσμού αυξανόταν περίπου αναλογικά με την αύξηση του πλούτου των ζάμπλουτων του κόσμου. Δηλαδή για να το πούμε απλά: Για κάθε δολάριο που πήγαινε στους 80, πήγαινε ένα δολάριο και στο 50%. Αυτή η αναλογία άλλαξε άρδην το 2010.
Δεν θέλουμε να κουράσουμε με νούμερα όμως σε αυτή την περίπτωση είναι απαραίτητα: Το 2009 το φτωχότερο 50% του πληθυσμού είχε συνολικό πλούτο 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ οι 80 πλουσιότεροι άνθρωποι ήταν πεσμένοι στο 1 τρισ. (συγκεκριμένα 942 δισεκατομμύρια). Το 2010 το 50% ακόμη ανέβαινε: Έφτασε τα 2,5 τρισ., ενώ οι 80 έπιαναν τα 1,2 και έκτοτε άλλαξαν τα πάντα. Από τα 2,5 (πάντα μιλάμε για τρισεκατομμύρια) του 2010, το 50% έπεσε στα 2,2 το 2011 για να φτάσει στα 1,8 του 2014. Αντιθέτως, οι 80 ανέβαιναν στα 1,5 το 2011 και εκτοξεύονταν στα 1,8 το 2014.
Μάλιστα, ήταν η πρώτη φορά που οι 80 ζάμπλουτοι ξεπέρασαν σε απόλυτο νούμερο το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού (1,842 έναντι 1,898). Για να το πούμε με άλλα λόγια: Το 2010 χρειάζονταν 388 δισεκατομμυριούχοι για να φτάσουν τον πλούτο του 50%. Τώρα χρειάζονται μόλις 80.
Πολιτική επιρροή
«Ο παγκόσμιος πλούτος συγκεντρώνεται ολοένα και περισσότερο στα χέρια μία μικρής οικονομικής ελίτ. Αυτοί οι πλούσιοι άνθρωποι βρίσκονται πίσω από κολοσσιαίες επιχειρήσεις, οι οποίες ξοδεύουν εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο στην άσκηση πολιτικής επιρροής (λόμπινγκ). Έτσι, εξασφαλίζουν το κατάλληλο περιβάλλουν για την προστασία των συμφερόντων τους», γράφει στο σημείωμά της η Όξφαμ. Και καταλήγει: «Κυρίως το λόμπινγκ στις ΗΠΑ έχει στόχο τα ζητήματα φορολογικής πολιτικής και προϋπολογισμού. Οι δημόσιοι πόροι θα πρέπει να ωφελούν όλο τον πληθυσμοί και όχι να αντανακλούν τα συμφέρονται των πανίσχυρων ελίτ».
Για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους οι ζάμπλουτοι ευνοούνται από τη χρηματοπιστωτική απορύθμιση, από τους φορολογικούς παραδείσους, από τη νομοθετημένη φοροαποφυγή. Ευνοούνται ακόμη από την κατάρρευση των εργασιακών νομοθεσιών, την αποδυνάμωση των συνδικάτων, τις ιδιωτικοποιήσεις ξεπουλήματα και το τέλος του κράτους πρόνοιας. Με αυτούς τους τρόπους εξασφαλίζεται η υπερσυγκέντρωση πλούτου και εμείς στην Ελλάδα το ξέρουμε πολύ καλά.
