Του ΤΑΣΟΥ ΘΩΜΑ
Ο τίτλος μοιάζει με παραδοχή: Η ΠΓΔΜ είναι «το νέο πεδίο σύγκρουσης ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία», γράφει το αμερικανικό πρακτορείο Μπλούμπεργκ. «Οι πορείες στα Σκόπια είναι μόνο η αρχή», προβλέπει το επιδραστικό περιοδικό Φόρεϊν Αφέαρς, το κορυφαίο ίσως έντυπο για την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Τα διεθνή μέσα άργησαν να αντιδράσουν αλλά πλέον ανοίγουν τα χαρτιά τους: Τα γεγονότα στην ΠΓΔΜ και τα Βαλκάνια συνδέονται με το νέο ανταγωνισμό ΗΠΑ και Ρωσίας, συνδέονται με αυτό που ονομάζουμε Νέος Ψυχρός Πόλεμος.
Ας δούμε τι γράφει το Φόρεϊν Αφέαρς: «Οκτώ αστυνομικοί δολοφονήθηκαν μαζί με 14 υπόπτους για τρομοκρατία σε μία ένοπλη μάχη δίπλα σε διεθνή σύνορα, τα οποία δημιουργήθηκαν μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και πλέον δεν αναγνωρίζονται από τους εξτρεμιστές. Άλλη μία μέρα στη Συρία ή το Ιράκ; Όχι, αυτά συνέβησαν στην Ευρώπη, σε μία απόσταση λίγων ωρών από τη Βιέννη». Με αυτό τον τρόπο το αμερικανικό περιοδικό εισάγει με δραματικό τόνο τους αναγνώστες του στην κατάσταση που επικρατεί στη γείτονα χώρα. Τάχιστα, το Φόρεϊν Αφέαρς ειδοποιεί πως δεν είναι οι ισλαμιστές το πρόβλημα στην περιοχή. Το πρόβλημα είναι η αυξανόμενη επιρροή της Ρωσίας, γράφει.
Το πρακτορείο Μπλούμπεργκ είναι ακόμη πιο ωμό: «Για το Κρεμλίνο, αυτό είναι το νέο μέτωπο (η ΠΓΔΜ) σε μία ιδεολογική μάχη, με τις ΗΠΑ να υποδαυλίζουν την αλλαγή του καθεστώτος ώστε να αντιμετωπίσουν τη ρωσική επιρροή». Η ακριβώς επόμενη πρόταση είναι όλη η ουσία του κειμένου: «Όπως συμβαίνει συχνά, αυτή η άποψη είναι σωστή στο βαθμό που τα ρωσικά συμφέροντα ευθυγραμμίζονται με αυτά ενός διεφθαρμένου αυταρχικού ηγέτη (σ.σ. αναφέρεται στον Ν. Γκρούεφσκι). Οι αιματηρές συγκρούσεις, οι μεγάλες πορείες υπό την αιγίδα της αντιπολίτευσης, οι οργανωμένες αντιπορείες και η αλλαγή ενός διεφθαρμένου ηγέτη είναι γεγονότα που μοιάζουν επικίνδυνα γνώριμα, όταν ακόμη ζούμε τη σύγκρουση Μόσχας και Ουάσιγκτον στην Ουκρανία.
Το σκάνδαλο υποκλοπών
Πριν από το μεγάλο φονικό και τις πορείες διαμαρτυρίας έσκασε το σκάνδαλο: Η κυβέρνηση Γκρούεφσκι κατηγορήθηκε από την αντιπολίτευση για την παρακολούθηση 20.000 πολιτών, δημοσιογράφων, ξένων διπλωματών, ακόμη και αξιωματούχων της κυβέρνησης. Εδώ και μήνες, η αντιπολίτευση του Ζόραν Ζάεβ δημοσιοποιεί αυτές τις συνομιλίες. Πρόκειται όντως για ένα τεράστιο σκάνδαλο με μία υποσημείωση: Πως στη θέση του πληροφοριοδότη (ή… «whistleblower» αμερικανιστί) βρίσκεται το αντιπολιτευόμενο κόμμα. Φανταστείτε δηλαδή αντί για τον Έντουαρντ Σνόουντεν, να αποκάλυπταν τις παρακολουθήσεις της NSA οι Ρεπουμπλικάνοι!
Αυτά είναι ψιλά γράμματα, όμως, γιατί αυτό που είναι απολύτως σαφές τους τελευταίους μήνες είναι πως ο Νίκολα Γκρούεφσκι έχει γίνει κόκκινο πανί για τους Αμερικανούς, σε σημείο να τον εκθέτουν ανεπανόρθωτα και δίχως τον παραμικρό δισταγμό να τον αποκαλούν αυταρχικό και διεφθαρμένο ηγέτη. Άλλωστε, τον γνωρίζουν από το 2006, όταν και πρωτοεκλέχθηκε πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, άρα όταν αφήνουν υπόνοιες οι σοβαροί Τάιμς της Νέας Υόρκης για δική του εμπλοκή στα αιματηρά γεγονότα στο Κουμάνοβο, πάει να πει πως ο Λευκός Οίκος θέλει την αντικατάστασή του.
Το ζήτημα των αγωγών
Ποια είναι λοιπόν τα ρωσικά συμφέροντα στην ΠΓΔΜ; Ο ρωσικός αγωγός φυσικού αερίου, Τούρκις Στριμ, φυσικά! Όταν η Βουλγαρία ακύρωσε τον Σάουθ Στριμ, η Μόσχα στράφηκε άμεσα προς την Άγκυρα ώστε να φτιάξει το επόμενο σχέδιο για έναν αγωγό που θα παρέκαμπτε την ευαίσθητη περιοχή της Ουκρανίας. Μέσα σε λίγους μόνο μήνες, η Ρωσία έχει προσεγγίσει την Ελλάδα, ενώ υπήρξαν ανακοινώσεις από το Μάρτιο ακόμη πως θα συμμετάσχει στον αγωγό και η ΠΓΔΜ. Γι’ αυτό ο Λαβρόφ δήλωσε πως «τυχαίνει αυτά τα γεγονότα στην ΠΓΔΜ να συμβαίνουν τη στιγμή που η κυβέρνηση των Σκοπίων αρνείται τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και θέλει να συμμετάσχει στον Τούρκις Στριμ, κάτι που δεν το θέλουν οι Βρυξέλλες και η Ουάσιγκτον. Δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από το συναίσθημα πως υπάρχει μία σύνδεση».
Το Μπλούμπεργκ δεν νιώθει καμία ανάγκη να αρνηθεί τη σύνδεση – ακόμη κι αν προφανώς απορρίπτει την… ευθύγραμμη πορεία που προτείνει ο Λαβρόφ – και όπως αναφέρει: «Υπάρχει μία επιφανειακή αλήθεια σ’ αυτές τις θεωρίες συνωμοσίας (σ.σ. πως οι ΗΠΑ βρίσκονται πίσω από ανατροπές ηγετών). Η Αμερική και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της όντως θέλουν να περιορίσουν την επιρροή του Πούτιν, πολύ περισσότερο μετά την προσάρτηση της Κριμέας (…) Η στρατηγική περιορισμού και οι προσπάθειες να αποσοβηθεί η ενεργειακή κυριαρχία της Ρωσίας είναι διαφανής, όπως είναι και η Δυτική υποστήριξη των κινημάτων που επιδιώκουν την ανατροπή των αυταρχικών ηγετών, φίλων του Πούτιν». Είτε υπάρχει αμερικανικός δάκτυλος για την ανατροπή του Γκρούεφσκι, όπως υποστηρίζουν οι Ρώσοι, είτε όχι, όπως επιμένουν οι Αμερικανοί, το συμπέρασμα είναι το ίδιο: Η σύγκρουση για τον περιορισμό της επιρροής της Μόσχας αναστατώνει τα Βαλκάνια και οι Αμερικανοί δηλώνουν απερίφραστα πως δεν θα αποδεχτούν ούτε τον Τούρκις Στριμ, κάτι που αφορά και τη χώρα μας.
