Το νέο νομοσχέδιο δεν είναι ένα νομοσχέδιο για την «ανάπτυξη» των λαϊκών αγορών όπως διαφημίζεται. Αντίθετα είναι ένα νομοσχέδιο – ταφόπλακα για το θεσμό των λαϊκών αγορών, ένα νομοσχέδιο που θα οδηγήσει στη φτωχοποίηση όλων των πωλητών, είτε παραγωγών είτε επαγγελματιών και τέλος στην οικονομική τους εξόντωση, υποστηρίζει η Ομοσπονδία Σωματείων Επαγγελματιών Παραγωγών Πωλητών Λαϊκών Αγορών Μακεδονίας- Θεσσαλίας- Θράκης με σημερινή ανακοίνωσή της.
Σημειώνουν επιπροσθέτως ότι είναι «ένα νομοσχέδιο γραμμένο «στο πόδι», το οποίο εκπορεύεται από ανθρώπους που αγνοούν ακόμα και τα στοιχειώδη για τη λειτουργία των λαϊκών αγορών, ενώ ταυτόχρονα είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι γράφτηκε από ανθρώπους που δεν έχουν δει λαϊκή αγορά από κοντά, παρά μόνο μέσα από φωτογραφίες».
Επίσης, στη μακροσκελή ανακοίνωση αναφέρουν ότι «παρά το γεγονός ότι το προηγούμενο σχέδιο νόμου – αυτό το κατάπτυστο κείμενο που διακινήθηκε τις προηγούμενες εβδομάδες – αποκηρύχθηκε ακόμα και από τους ίδιους τους εμπνευστές του, εντούτοις τώρα, οι περισσότερες (αν όχι όλες) από τις άθλιες ρυθμίσεις που αυτό προέβλεπε, επανέρχονται και πάλι με το νέο σχέδιο Νόμου, επί του οποίου καλούμαστε να διαβουλευτούμε».
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
Στην εισηγητική έκθεση του μέχρι σήμερα ισχύοντος νομοθετήματος για τις λαϊκές αγορές, του ν.4497/2017, αναφερόταν, μεταξύ των άλλων, ότι με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο που ρύθμιζε τη λειτουργία μεταξύ των άλλων και των λαϊκών αγορών λαμβανόταν μέριμνα στο να δοθεί «η ευκαιρία σε σημαντικό τμήμα του πληθυσμού, με έμφαση στις ειδικές ομάδες, να καταστεί οικονομικά ενεργό, μέσω των υπαίθριων εμπορικών δραστηριοτήτων που αναδεικνύονται σε ζωτικό κεφάλαιο της οικονομικής ζωής και πολύτιμο μέσο κοινωνικής οργάνωσης».
Από αυτές τις γραμμές, οι οποίες αποτύπωναν με τον πλέον σαφή τρόπο το ρόλο που διαδραμάτιζαν στην ελληνική κοινωνία και στην οικονομική ζωή του τόπου οι λαϊκές αγορές μέχρι και σήμερα φαίνεται ότι έχουν αλλάξει πάρα πολλά στην αντίληψη των κυβερνώντων για το τί είναι τελικά η λαϊκή αγορά και κυρίως για το τί είναι οι συμμετέχοντες πωλητές σε αυτή.
Το νέο νομοσχέδιο δεν είναι ένα νομοσχέδιο για την «ανάπτυξη» των λαϊκών αγορών όπως διαφημίζεται. Αντίθετα είναι ένα νομοσχέδιο – ταφόπλακα για το θεσμό των λαϊκών αγορών, ένα νομοσχέδιο που θα οδηγήσει στη φτωχοποίηση όλων των πωλητών, είτε παραγωγών είτε επαγγελματιών και τέλος στην οικονομική τους εξόντωση.
Επιπροσθέτως είναι ένα νομοσχέδιο γραμμένο «στο πόδι», το οποίο εκπορεύεται από ανθρώπους που αγνοούν ακόμα και τα στοιχειώδη για τη λειτουργία των λαϊκών αγορών, ενώ ταυτόχρονα είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι γράφτηκε από ανθρώπους που δεν έχουν δει λαϊκή αγορά από κοντά, παρά μόνο μέσα από φωτογραφίες.
Παρά το γεγονός ότι το προηγούμενο σχέδιο νόμου – αυτό το κατάπτυστο κείμενο που διακινήθηκε τις προηγούμενες εβδομάδες – αποκηρύχθηκε ακόμα και από τους ίδιους τους εμπνευστές του, εντούτοις τώρα, οι περισσότερες (αν όχι όλες) από τις άθλιες ρυθμίσεις που αυτό προέβλεπε, επανέρχονται και πάλι με το νέο σχέδιο Νόμου, επί του οποίου καλούμαστε να διαβουλευτούμε.
Να διαβουλευτούμε τώρα.
Όχι πριν τη συγγραφή του.
Τώρα.
Αφού έχουν αποτυπωθεί στο χαρτί ένα σωρό παρανοϊκές ρυθμίσεις χωρίς καν ένας – έστω ένας – από το αρμόδιο Υπουργείο να μας ζητήσει πριν τη συγγραφή του τις απόψεις και τις θέσεις μας.
Η ανάπτυξη των λαϊκών αγορών από τους αρμόδιους περνά από τη θέση ότι στις λαϊκές αγορές θα πρέπει να συμμετέχουν μόνο πτυχιούχοι Πανεπιστημίων. Αλλιώς πώς να δικαιολογήσει κανείς τη διάταξη εκείνη που προβλέπει μεγαλύτερη μοριοδότηση για όποιον έχει πτυχίο ΑΕΙ και μικρότερη για αυτόν που έχει ένα απολυτήριο Γυμνασίου.
Στο προηγούμενο σχέδιο Νόμου – αυτό που κανένας δεν αναλαμβάνει την πατρότητα του, αλλά αποδόθηκε σε «υπερβολικό ζήλο κάποιων υπαλλήλων του Υπουργείου» - καταγράφηκε για πρώτη φορά η καινοφανής θέση ότι στις λαϊκές αγορές θα μπορούν να συμμετέχουν και νομικά πρόσωπα, δηλαδή εταιρείες. Παραγνωρίζοντας έτσι το βασικό, το θεμέλιο λόγο για τον οποίο ιδρύθηκαν οι λαϊκές αγορές, που δεν ήταν άλλος από το να βρίσκουν οι παραγωγοί τον τρόπο να έρχονται σε απευθείας επαφή με τους καταναλωτές, χωρίς μεσάζοντες, πουλώντας φθηνά και ποιοτικά προϊόντα. Αυτός ο λόγος ύπαρξης των λαϊκών αγορών συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Αυτή τη λαϊκή αγορά το αρμόδιο Υπουργείο θέλει να την καταργήσει.
Στο νέο Νομοσχέδιο οι εταιρείες αυτές έρχονται από την «πίσω πόρτα» αφού ο κάθε πωλητής, είτε επαγγελματίας είτε παραγωγός, θα μπορεί να συστήσει εταιρεία. Έτσι. Γενικά και αόριστα. Και με αυτόν τον τρόπο ανοίγει και μια ακόμα κερκόπορτα, αφού ναι μεν η άδεια και η θέση σε μία λαϊκή αγορά δεν μεταβιβάζεται, παρά μόνο για συγκεκριμένους λόγους και αιτίες, και κυρίως δεν πωλείται, εντούτοις η εταιρεία και μεταβιβάζεται και πωλείται. Από εκεί και πέρα ο νοών νοείτο.
Σε αυτό το νέο Νομοσχέδιο, οι λαϊκές αγορές θα μπορούν να αναπτύσσονται και σε ιδιωτικούς χώρους (να’τοι και οι ιδιώτες). Και για να γίνει ακόμα πιο χειρότερα απροκάλυπτη η προσπάθεια εξαφάνισης του θεσμού των λαϊκών αγορών, ιδρύονται δήθεν «πρότυπες λαϊκές αγορές». Οι οποίες θα είναι όμως σε μόνιμες εγκαταστάσεις. Με μόνιμες υποδομές, αλλά με ένα νεφελώδες τοπίο λειτουργίας, ακόμα και σε καθημερινή βάση. Προς γνώση των αρμοδίων «πρότυπες λαϊκές αγορές» λειτουργούν σε πολλά σημεία της Ελλάδας. Εντός όμως του πλαισίου των ήδη υπαρχουσών λαϊκών αγορών.
Το κυρίαρχο όμως ζήτημα είναι ότι όλοι οι πωλητές λαϊκών αγορών θα πρέπει να μάθουν πολύ γρήγορα τη διαδικασία της πλειοδοσίας. Γιατί με το νέο Νομοσχέδιο μόνο με την πλειοδοσία θα μπορούν να πάρουν μία θέση σε μία λαϊκή αγορά. Και αν τυχόν έχουν την ατυχία να ισοβαθμίσουν στα υπόλοιπα προσόντα με κάποιον συνάδερφό τους και δεν τύχουν σε κάποιον απόφοιτο ΑΕΙ με περισσότερα μόρια, τότε θα επικρατήσει αυτός από τους δύο που θα δώσει περισσότερα λεφτά.
Δυστυχώς όμως αυτός ο ιδιότυπος παραλογισμός δεν ολοκληρώνεται εδώ.
Η προσπάθεια πλήρους εξαφάνισης των παραγωγών πωλητών λαϊκών αγορών αποτυπώνεται με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο όταν με το νομοσχέδιο όποιος θέλει να συμμετέχει σε μία λαϊκή αγορά θα πρέπει να περιμένει να βγει η σχετική προκήρυξη των θέσεων αυτής. Δεν έχει καμία απολύτως σημασία για τους ιθύνοντες νόες του Υπουργείου το πότε θα είναι έτοιμη η σοδειά ενός παραγωγού, για να μπορέσει αυτός να τη διαθέσει στη λαϊκή αγορά. Θα πρέπει να περιμένει να βγει η προκήρυξη των θέσεων. Και να περιμένει. Και να περιμένει. Μέχρι η σοδειά του, ο κόπος του να είναι για πέταμα.
Βέβαια δεν υπάρχει λόγος για να το πάρουν οι παραγωγοί - πωλητές και κατάκαρδα.
Μπορούν να γίνουν επαγγελματίες πωλητές κάνοντας μία απλή αίτηση.
Παραλείπει όμως το νομοσχέδιο να τους ενημερώσει ότι αν το κάνουν αυτό τότε με μαθηματική ακρίβεια θα βρεθούν εκτός οποιασδήποτε ενίσχυσης λαμβάνουν ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότες για τις καλλιέργειες τους.
Δεν βαριέστε όμως! Ψιλά γράμματα είναι όλα αυτά για τους συγγραφείς του νομοσχεδίου.
Όπως ψιλά γράμματα είναι και το γεγονός ότι ο Συνήγορος του Πολίτη με την από 22-3-2018 γνωμοδότηση του έκρινε παράνομη την υποχρεωτική προσκόμιση φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για την ανανέωση της άδειας πωλητή. Για το ίδιο θέμα υπάρχει και Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία κατά το χρόνο έκδοσης της είχε γίνει δεκτή από τον αρμόδιο τότε Υπουργό.
Σήμερα;
Σήμερα, η φορολογική ενημερότητα επανέρχεται με το νέο νομοσχέδιο στα αιτούμενα δικαιολογητικά και αλίμονο σε αυτόν που δεν θα την έχει. Πολύ απλά δεν θα μπορέσει να ξαναπάει σε καμία λαϊκή αγορά.
Σε μία ένδειξη - απόδειξη του τρόπου με τον οποίο οι αρμόδιοι του Υπουργείου αντιλαμβάνονται την άσκηση της κρατικής εξουσίας που τους έχει ανατεθεί “αποφασίζουν και διατάσσουν” και επαναφέρουν με το “έτσι θέλω” την ενημερότητα για χρέη προς το Δημόσιο. Ποιός είναι άλλωστε ο Συνήγορος του Πολίτη που θα σταματήσει τα θέλω τους; Ποιό είναι το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους; Και σε τελική ανάλυση ποιος είναι ο προηγούμενος υπουργός που το αποδέχθηκε αυτά; Αυτοί είναι άλλοι, καινούργιοι και δεν δεσμεύονται από τίποτε, είναι υπεράνω. Η έννοια της συνέχειας του Κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης είναι προφανώς έννοιες άγνωστες για αυτούς και μετά εμείς είμαστε οι αμόρφωτοι.
Αλλά η άγνοια τους δεν σταματά εδώ.
Με το νέο νομοσχέδιο δίνεται η δυνατότητα στις Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας να συστήσουν Φορείς για τη λειτουργία των λαϊκών αγορών.
Ξέχασαν όμως και πάλι οι αρμόδιοι ότι οι Περιφέρειες δεν μπορούν να συστήνουν άλλα νομικά πρόσωπα εκτός από αυτά που προβλέπονται στους νόμους 3852/2010 και 4555/2018. Σε κανέναν από αυτούς τους νόμους δεν προβλέπεται μέχρι σήμερα η δυνατότητα στις Περιφέρειες για να κάνουν κανέναν απολύτως Φορέα λειτουργίας των λαϊκών αγορών.
Ξέχασαν επίσης ότι οι επαγγελματίες πωλητές είναι και αυτοί άνθρωποι και θα μπορούσαν κάλλιστα να υποβοηθηθούν από τις συζύγους τους ή τα τέκνα τους στη δουλειά τους, όπως συμβαίνει σε όλες τις άλλες δουλειές.
Η άγνοια που επαναλαμβάνεται παύει όμως να είναι απλή άγνοια. Καταντά κατάσταση επικίνδυνη.
Όπως επικίνδυνη κατάσταση είναι και να αγνοείς την πραγματικότητα των λαϊκών αγορών και να απαιτείς στις 7 η ώρα το πρωί να ενημερώνει ο πωλητής μία ηλεκτρονική πλατφόρμα για το ποια είναι τα είδη που θα πουλήσει, πόσα κιλά και με τί τιμή. Αλήθεια, το ίδιο κάνουν και στα εμπορικά καταστήματα; Απορία το έχουμε. Ίσως όμως έτσι να δικαιολογείται και το γεγονός ότι οι αρμόδιοι του Υπουργείου θέλουν μόνον αποφοίτους ΑΕΙ να συμμετέχουν ως πωλητές στις λαϊκές αγορές. Γιατί προφανώς αυτοί είναι πιο εξοικειωμένοι στη λειτουργία υπολογιστών, κινητών και tablets και θα μπορούν την ώρα που στήνουν τον πάγκο τους στη λαϊκή αγορά να ενημερώνουν κιόλας βάσεις δεδομένων.
Και αλίμονο σε αυτόν που θα υποπέσει σε καμία παράβαση και δεν ενημερώσει έγκαιρα τη βάση των δεδομένων.
Στις 4 παραβάσεις μέσα σε δύο χρόνια η άδεια σου ανακαλείται για έξι μήνες. Και να τυχόν δεν πληρώσεις το ημερήσιο τέλος για δύο μήνες συνεχόμενους θα χάνεις τη θέση σου. Λες και δεν υπάρχει τίποτε άλλο σε αυτό το νομοσχέδιο παρά μόνο λόγοι για απώλεια άδειας και θέσης….
Ομοίως βέβαια η άδεια ανακαλείται και αν υποθέσεις σε τρεις φορολογικές παραβάσεις. Και τότε η άδεια σου ανακαλείται για έξι μήνες.
Δεν έκοψες απόδειξη για ένα ευρώ; Ανάκληση της άδειας και των θέσεων για έξι μήνες. Αυτή είναι η ποινή.
Δίκαιη και αναλογική. Όπως ακριβώς (δεν) συμβαίνει και σε όλα τα εμπορικά καταστήματα.
Αλλά ποιος είπε ότι είμαστε όλοι ίσοι απέναντι στο Νόμο; Ποιός είπε ότι υπάρχει ισοπολιτεία και ισονομία στην πράξη και όχι μόνο στα λόγια;
Τόσο καιρό στην κατάσταση της πανδημίας που ζούμε και με όλα τα περιοριστικά μέτρα, οι συνάδελφοι των βιομηχανικών ειδών ακούν ότι δεν μπορούν να πουλάνε βιομηχανικά είδη στις λαϊκές αγορές γιατί τίθεται θέμα αθέμιτου ανταγωνισμού. Τώρα που ένας που πουλά βιομηχανικά είδη θα πρέπει να κλείσει τον πάγκο του για έξι (6) μήνες γιατί δεν έκοψε τρεις αποδείξεις. Αυτό δεν είναι αθέμιτος ανταγωνισμός σε βάρος του, όταν δεν υπάρχει αντίστοιχη ρύθμιση και για το στεγασμένο εμπόριο;
Στην ίδια συλλογιστική των ιδιότυπων περιορισμών σε βάρος των πωλητών λαϊκών αγορών κινούνται και οι ρυθμίσεις του νέου νομοσχεδίου για τη συμμετοχή σε “βραχυχρόνιες αγορές”, όπως τις ονομάζει. Γιατί οι επαγγελματίες και παραγωγοί πωλητές συμμετέχουν μόνο σε ποσοστό 5% και μάλιστα με 4 ημέρες δραστηριοποίησης αντί για 50%;
Οι ίδιοι βέβαια οι πωλητές, επαγγελματίες και παραγωγοί, μπορεί να πληρώνουν το ημερήσιο τέλος προσέλευσης τους, πλην όμως πουθενά στο νέο νομοσχέδιο δεν υπάρχει ο χαρακτηρισμός του ως “ανταποδοτικού”, όπως ήταν μέχρι σήμερα. Και αυτό παρά το γεγονός ότι σε τρία διαφορετικά άρθρα υπάρχει πρόβλεψη για την καταβολή του ημερήσιου δικαιώματος (άρ. 11 παρ.1, άρ. 29, άρ. 49) πουθενά δεν γίνεται λόγος για την ανταποδοτικότητα αυτού, και πουθενά δεν γίνεται λόγος για έστω μερική επιστροφή αυτών των χρημάτων στους πωλητές με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο, όπως είναι τα κουπόνια ενίσχυσης ευπαθών κοινωνικών ομάδων.
Την ίδια στιγμή εννοείται ότι η “φωνή”, η άποψη, των πωλητών μέσω των αναγνωρισμένων από το ίδιο το Σύνταγμα συνδικαλιστικών τους οργανώσεων φιμώνεται με τον πλέον χονδροειδή τρόπο. Πλήρης εξοβελισμός από όλα τα όργανα διοίκησης των λαϊκών αγορών για τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, γιατί προφανώς αυτοί ξέρουν καλύτερα από εμάς τις ανάγκες των λαϊκών αγορών, τις ανάγκες των ανθρώπων τους και άρα δεν υπάρχει κανένας λόγος να ακούγονται και ενοχλητικές φωνές ανάμεσα σε καθωσπρέπει κυρίους που αποφασίζουν για εμάς χωρίς εμάς.
Αυτά είναι μόνο μερικά από τις κραυγαλέες άθλιες ρυθμίσεις που περιλαμβάνει το νέο νομοσχέδιο για τις λαϊκές αγορές. Υπάρχουν και άλλες τόσες που θα αναδειχθούν αρμοδίως.
Αυτό που δεν θα δείτε γραμμένο σε καμία από τις σειρές του είναι η διάχυτη αίσθηση ότι οι πωλητές των λαϊκών αγορών αντιμετωπιζόμαστε ως παιδιά ενός κατώτερου Θεού. Είμαστε εμείς αυτοί που ζούμε στο περιθώριο της ζωής για όλους τους καλοντυμένους του Υπουργείου. Είμαστε εμείς που δεν αξίζουμε καμία θέση στην κοινωνία που ονειρεύονται. Δεν χωράμε στα σχέδια τους. Δεν δικαιούμαστε κανένα κομμάτι από το όνειρο για μία καλύτερη ζωή.
Οι ίδιες οι λαϊκές αγορές δεν έχουν καμία θέση στον δικό τους κόσμο. Έχουν ανθρώπους με σκισμένα από τις κακουχίες χέρια και ρούχα της δουλειάς που δεν τους ταιριάζουν, δεν τους κάνουν. Θέλουν σχεδιάζουν λαϊκές αγορές με εταιρείες. Με ιδιώτες που αναλαμβάνουν τα πάντα. Από τη φύλαξη, την καθαριότητα μέχρι και την οργάνωση λαϊκών αγορών.
Έτσι όμως πλήττεται άμεσα και ευθέως ο πυρήνας του χαρακτήρα των λαϊκών αγορών. Και αυτό δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να γίνει αποδεκτό.
