Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ | ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ "ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ"
Την περασμένη Δευτέρα 3 Απριλίου άρχισε υποβολή αιτήσεων στις τράπεζες από νέους έως 39 ετών, για χορήγηση άτοκων ή χαμηλότοκων δανείων, με επιτόκιο που αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο του κανονικού επιτοκίου της αγοράς, για απόκτηση πρώτης κατοικίας στο πλαίσιο του προγράμματος "Σπίτι μου" και ήδη το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται και στη Θεσσαλονίκη, είναι πολύ μεγάλο σύμφωνα με τραπεζικές και μεσιτικές πηγές. Ωστόσο από την πλευρά των μεσιτών γίνεται λόγος για διάφορες δυσλειτουργίες, ενώ ζήτημα αποτελεί και η διαθεσιμότητα ακινήτων, ειδικά σε περιζήτητες περιοχές, όπως αυτή του κέντρου της Θεσσαλονίκης. Η γενική εικόνα είναι ότι δεν υπάρχει πληθώρα ακινήτων. Καλύτερα φαίνεται να είναι τα πράγματα στα δυτικά, ωστόσο εκεί παρατηρείται μικρότερη ζήτηση. Την ίδια ώρα, οι μεσίτες ήρθαν ήδη αντιμέτωποι και με τα πρώτα «όχι» από την πλευρά των ιδιοκτητών.
Σε συνέντευξη που έδωσε την Παρασκευή ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης ανέφερε ότι μέχρι είχαν υποβληθεί συνολικά 3.000 αιτήσεις στις τράπεζες και ήδη έχουν προεγκριθεί 100 αιτήσεις, ενώ τόνισε ότι εφόσον υπάρξει μεγάλο ενδιαφέρον για το πρόγραμμα θα μπορέσουν να διατεθούν επιπλέον 500 εκατομμύρια ευρώ.
Ωστόσο, σύμφωνα με μεσίτες που μίλησαν στο «ΤyposThes», ο φόβος ότι οι διαδικασίες έγκρισης και εκταμίευσης των συγκεκριμένων δανείων θα είναι χρονοβόρες κάνουν αρκετούς από τους ιδιοκτήτες ακινήτων διστακτικούς στο να πουλήσουν τα ακίνητά τους σε δικαιούχους στο πλαίσιο του προγράμματος. Ζήτημα αποτελεί εξάλλου η εξεύρεση ακινήτου που να πληροί τις προδιαγραφές. Ειδικά για το κέντρο της Θεσσαλονίκης τα πράγματα είναι αρκετά δύσκολα.
«Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον», αναφέρει χαρακτηριστικά μιλώντας στο «ΤyposThes» ο Πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Θεσσαλονίκης (ΣΜΑΣΘ)κ. Κωνσταντίνος Τζάρος, καθώς το πρόγραμμα δίνει τη δυνατότητα σε νέους να αγοράσουν σπίτι με χαμηλότοκο δάνειο και δόση που μπορεί να είναι όσο ένα ενοίκιο.
Όσον αφορά τη διαθεσιμότητα στη Θεσσαλονίκη, ο ίδιος λέει ότι δεν υπάρχουν όσα σπίτια θα θέλαμε να υπάρχουν, ειδικά σε περιοχές της πόλης που έχουν έτσι κι αλλιώς μεγάλη ζήτηση, όπως το κέντρο και ανατολικά.
«Γενικά δεν υπάρχει πληθώρα ακινήτων ενώ ήδη συναντήσαμε και τα πρώτα “όχι” από πωλητές», επεσήμανε ο κ. Τζάρος. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το πρόγραμμα, τα επιλέξιμα ακίνητα είναι κατοικίες εμπορικής αξίας (δηλαδή της αξίας που θα αναγράφεται στο συμβόλαιο αγοράς) έως 200.000 ευρώ, εμβαδού έως 150 τ.μ. και παλαιότητας τουλάχιστον 15 ετών, εντός οικιστικής περιοχής. Το ύψος του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ και η διάρκεια τα 30 έτη ενώ μπορεί να καλύπτει έως και το 90 % της αξίας του ακινήτου.
Τι προβληματίζει τους μεσίτες
Αυτό που προβληματίζει τους μεσίτες είναι ότι η διαδικασία που ξεκινά είναι καινούργια και ακόμη επικρατεί χάος, όπως λένε. Κατά τον κ. Τζάρο, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι θα πρέπει να δεσμευθεί ένα ακίνητο γιατί όταν γίνεται μια αίτηση μπαίνει σε αυτήν και ο μοναδικός αριθμός του ακινήτου και δεν μπορεί να δηλωθεί μετά από κάποιον άλλον. Αυτό σημαίνει, όπως εξηγεί ότι αν «κλείσει» σήμερα ένα ακίνητο θα κάνει 1.5 μήνα περίπου για να δει αν εγκρίνεται και από το πρόγραμμα και τεχνικά κλπ και εφόσον μπορέσει να γίνει το συμβόλαιο, θα χρειαστεί ένα τετράμηνο περίπου για να γίνει η εκταμίευση του δανείου.
Για μια συμφωνία που κλείνει σήμερα, θα πρέπει να πούμε στον πωλητή ότι θα πάρει τα λεφτά του μετά έξι μήνες και αν , γιατί η αίτηση μπορεί να μην εγκριθεί, όπως λέει.
«Ενώ ο κόσμος ενδιαφέρθηκε πάρα πολύ και καλά έκανε γιατί είναι κάτι καλό, υπάρχουν διάφορες δυσλειτουργίες και ήδη φαίνονται τα πρώτα προβλήματα», επισημαίνει ο κ. Τζάρος.
Ο κίνδυνος που διαφαίνεται είναι οι ιδιοκτήτες να δείξουν απροθυμία να πουλήσουν το ακίνητό τους σε δικαιούχους τους προγράμματος «Σπίτι μου». Σε μια αγορά που συνεχίζει να κινείται και που έτσι κι αλλιώς υπάρχουν ενδιαφερόμενοι, ένας ιδιοκτήτης μπορεί να μπει στη διαδικασία να σκεφτεί αν θέλει να δεσμεύσει το ακίνητό του με τις προϋποθέσεις που τίθενται από το συγκεκριμένο πρόγραμμα και να προτιμήσει κάποιον που έχει ήδη τα χρήματα. Αυτό βέβαια ισχύει για ακίνητα που παρουσιάζουν εμπορικό ενδιαφέρον και όχι για ακίνητα που βρίσκονται καιρό στην αγορά.
Οι διαθεσιμότητες
Η εκτίμηση που υπάρχει στην αγορά είναι ότι με δεδομένες τις επικρατούσες οικονομικές συνθήκες, η πλειοψηφία του κόσμου θα αναζητήσει ακίνητο μέχρι τις 150.000 περίπου.
Και αυτό δυσκολεύει τα πράγματα στην εξεύρεση ακινήτου σε περιοχές όπως το κέντρο, όπου κάτω από την Εγνατία δεν υπάρχουν διαθέσιμα σπίτια σε αυτές τις τιμές για ένα ζευγάρι. Στο τμήμα πάνω από την Εγνατία, Αγίου Δημητρίου και προς τα πάνω Άνω Πόλη κλπ υπάρχουν σύμφωνα με τον κ. Τζάρο κάποιες περιπτώσεις ακινήτων.
Λίγες οι κατάλληλες περιπτώσεις και ανατολικά, σε περιοχές όπως το Φάληρο, η Δελφών, η Τούμπα κλπ, ενώ δυτικά υπάρχει μεγαλύτερη πληθώρα επιλογών, γιατί και οι τιμές είναι λίγο πιο χαμηλές ανά τ.μ., ωστόσο εκεί παρατηρείται μικρότερη ζήτηση.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, τα όρια των δανείων και της εμπορικής αξίας των κατοικιών καθορίστηκαν με κοινωνικά κριτήρια και λαμβάνοντας υπόψη τις αξίες των ακινήτων στην αγορά, προκειμένου να διασφαλίζεται η ύπαρξη διαθέσιμων ακινήτων προς πώληση με τα χαρακτηριστικά αυτά.
Κάνει αναφορά σε πρόσφατη έρευνα από δίκτυο μεσιτικών γραφείων, λέγοντας ότι πιστοποίησε την ύπαρξη πληθώρας διαθέσιμων σπιτιών εμβαδού 75-150 τ.μ. και αξίας έως 200.000 ευρώ τόσο στο κέντρο όσο και στα προάστια. Επιπλέον με βάση τις αντικειμενικές αξίες (οι οποίες αφορούν νεόδμητα ακίνητα ενώ το πρόγραμμα των στεγαστικών δανείων αφορά ακίνητα 15ετίας, οι αξίες των οποίων είναι προφανώς χαμηλότερες σε σχέση με τα νεόδμητα) προκύπτει ότι σε δεκάδες περιοχές (ενδεικτικά: Αγία Παρασκευή, Μαρούσι, Πεύκη, 4ο Δημοτικό Διαμέρισμα Θεσσαλονίκης- Τούμπα, κ.α.) οι 200.000 ευρώ αντιστοιχούν σε σπίτια εμβαδού 90-150 τ.μ.
Διαθεσιμότητες στο δήμο Θεσσαλονίκης
To TyposThes έκανε μια αναζήτηση σε γνωστή μηχανή αναζήτησης για αγοραπωλησίες και μισθώσεις ακινήτων για σπίτια κατασκευής έως το 2007, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του προγράμματος, σε διάφορες περιοχές της πόλης.
Συγκριμένα, αναζητώντας σπίτια στο δήμο Θεσσαλονίκης, από 75-150 τ.μ. έως 200.000 ευρώ και με έτος κατασκευής έως το 2007 βρήκαμε 2.915 αγγελίες, ενώ όταν η αναζήτηση περιορίζεται σε «Κέντρο Θεσσαλονίκης» οι αγγελίες είναι 420.
Για παράδειγμα:
- -Διαμέρισμα 1ου ορόφου, 90 τ.μ. στην περιοχή της Μπότσαρη κατασκευασμένο το 1973 πωλείται προς 140.000 ευρώ
- -Ανακαινισμένο διαμέρισμα πρώτου ορόφου 97 τ.μ. στην Βούλγαρη πωλείται προς 165. 000 ευρώ.
- -Διαμέρισμα 96 τ.μ. στη Χαριλάου, στον 1ο όροφο, κατασκευής 1973 πωλείται προς 118.000 ευρώ, ενώ διαμέρισμα 85 τ.μ. στην Τούμπα σε ρετιρέ (3ος όροφος) κατασκευής 1978 προς 123.000 ευρώ.
- -Εντοπίσαμε επίσης διαμέρισμα στο κέντρο της πόλης, στον 6ο όροφο να πωλείται προς 140.000 ευρώ στα 90 τ.μ. κατασκευασμένο το 1965. Στην περιοχή Διοικητηρίου, στα 110.000 πωλείται σπίτι στον 5ο όροφο, ρετιρέ εσωτερικό 87τ.μ. , ενώ στην Ροτόντα, διαμέρισμα 78 τ.μ. προσόψεως στον τρίτο όροφο προς 137.000 ευρώ, σε κτίριο που κατασκευάστηκε το 1965.
- -Στην Άνω Πόλη μονοκατοικία 100 τ.μ. με θέα στη θάλασσα, πωλείται προς 200.000 ευρώ.
- -Στην περιοχή Αγίου Δημητρίου στο κέντρο, διαμπερές διαμέρισμα 80 τ.μ. δευτέρου ορόφου πωλείται προς 139.000 ευρώ.
Ανατολική Θεσσαλονίκη - Καλαμαριά
Αναζητώντας αγγελίες αγοραπωλησιών από 75-150 τ.μ. έως 200.000 ευρώ και με έτος κατασκευής έως το 2007 για την Καλαμαριά τα αποτελέσματα περιορίζονται σε 252.
Για παράδειγμα:
- -Διαμέρισμα στο Καραμπουρνάκι, 108 τμ στον 4ο όροφο πωλείται προς 200.000
- -Στην περιοχή Βυζάντιο, διαμέρισμα 83 τ.μ. στον 4ο όροφο πωλείται προς 170.000
- -Διαμέρισμα 95 τ.μ. στο κέντρο της Καλαμαριάς στον 3ο όροφος πωλείται προς 120.000 ευρώ
- - Στην περιοχή Βότση διαμέρισμα 75 τμ στον 4ο όροφος πωλείται προς 130.000 ευρώ
Δυτική Θεσσαλονίκη
Αναζητώντας αγγελίες αγοραπωλησιών από 75-150 τ.μ. έως 200.000 ευρώ και με έτος κατασκευής έως το 2007 για τους Αμπελόκηπους τα αποτελέσματα που υπάρχουν στη συγκεκριμένη μηχανή αναζήτησης είναι 265 με χαμηλότερες τιμές.
Για παράδειγμα:
- -Μπορεί κανείς να βρει σπίτι πρώτου ορόφου στα 72.000 ευρώ ή διαμέρισμα 100 τ.μ. στον πρώτο όροφο κατασκευής 1972 στα 90.000 ευρώ.
- - Στον 3ο όροφο διαμέρισμα 98 τ.μ. πωλείται προς 60.000 ευρώ
Για την περιοχή του Εύοσμου υπάρχουν 400 αγγελίες καταχωρημένες
Για παράδειγμα:
- -Τριάρι 100 τμ. στον τρίτο όροφο στη Νέα Πολιτεία πωλείται προς 152.000 ευρώ και είναι κατασκευής 2002 με πάρκινγκ.
- - Στην Κάτω Ηλιούπολη, οροφοδιαμέρισμα 15ετίας στον πέμπτο όροφο πωλείται προς 135.000 ευρώ
- - Στο κέντρο του Ευόσμου διαμέρισμα του 2000, 84 τμ. στον 1ο όροφο πωλείται προς 108.000 ευρώ
Στη Νεάπολη με τα ίδια κριτήρια εντοπίσαμε 238 αγγελίες.
Οι ωφελούμενοι του προγράμματος
Μέσω του προγράμματος, περισσότεροι από 10.000 ωφελούμενοι μπορούν εντός του έτους να αποκτήσουν ιδιόκτητη κατοικία με μηνιαία δόση σημαντικά χαμηλότερη από εκείνη που αντιστοιχεί στα στεγαστικά δάνεια της αγοράς, καθώς το 75 % του κεφαλαίου που χορηγείται από τη ΔΥΠΑ είναι άτοκο ενώ για τους τρίτεκνους και πολύτεκνους (και όσους αποκτήσουν αυτή την ιδιότητα κατά τη διάρκεια αποπληρωμής) το δάνειο χορηγείται στο σύνολό του άτοκα. Έτσι οι δανειολήπτες θα έχουν σημαντικά χαμηλότερη δόση σε σχέση με τα στεγαστικά δάνεια που χορηγούν οι τράπεζες και, αντιστοίχως, πολύ μικρότερη επιβάρυνση από τις όποιες αυξήσεις έγιναν ή μπορεί να γίνουν στα τραπεζικά επιτόκια εξαιτίας της διεθνούς κρίσης.
Ενδεικτικά, για δάνειο ύψους 100.000 ευρώ με διάρκεια αποπληρωμής 30 χρόνια και επιτόκιο 5,8 % (Euribor τριμήνου συν 2,8 % που είναι ένα μέσο περιθώριο το οποίο χρεώνουν οι τράπεζες), η μηνιαία δόση διαμορφώνεται στα 587,52 ευρώ. Με την επιδότηση του προγράμματος η δόση μειώνεται στα 342,87 ευρώ, που σημαίνει ότι το όφελος του δανειολήπτη είναι 244,65 ευρώ το μήνα ή 2.935 ευρώ το χρόνο. Αν ο δανειολήπτης είναι πολύτεκνος ή τρίτεκνος δόση τότε το δάνειο είναι άτοκο και η δόση περιορίζεται στα 277,78 ευρώ, δηλαδή το όφελος είναι 309,74 ευρώ το μήνα ή 3.716,88 ευρώ το χρόνο.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 500 εκατ. ευρώ, με πρόβλεψη για διπλασιασμό σε περίπτωση εξάντλησης των διαθέσιμων πόρων, ενώ εκτιμάται ότι ωφελούμενοι θα είναι 10.000 νέοι ή νέα ζευγάρια 25-39 ετών.
Το πρόγραμμα χορήγησης στεγαστικών δανείων εντάσσεται στην στεγαστική πολιτική της κυβέρνησης «Σπίτι μου», που θεσπίστηκε με το νόμο 5006/2022. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν οι τράπεζες Εθνική, Πειραιώς, Alpha, Eurobank, Attica Bank, Παγκρήτια, καθώς και οι Συνεταιριστικές Τράπεζες Ηπείρου, Θεσσαλίας, Καρδίτσας και Χανίων, οι οποίες ανακοίνωσαν τα αρχικά επιτόκια χορήγησης των επιδοτούμενων δανείων.
