Το ΤΕΕ/ΤΚΜ εξέδωσε την ανακοίνωσή του έπειτα από την εισήγηση της Μόνιμης Επιτροπής Αρχιτεκτονικών Θεμάτων (ΜΕΑΘ) και με αφορμή τις πρόσφατες εξαγγελίες του γενικού γραμματέα ∆ημοσίων 'Εργων, Στράτου Σιμόπουλου για την ανάπλαση του δυτικού παράκτιου μετώπου σε συνεργασία του ΥΠΟΜΕ∆Ι με τους δήμους της δυτικής Θεσσαλονίκης.
Η παρέμβαση αυτή του ΤΕΕ/ΤΚΜ εκπορεύεται από το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του για την προστασία και ανάδειξη της περιοχής, για την οποία είναι αναγκαίο να αναληφθούν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες από τα αρμόδια υπουργεία αλλά και τους τοπικούς φορείς. Μιλώντας στην ίδια εκδήλωση (του διαδικτυακού καναλιού ka-business.gr), ο γενικός γραμματέας δημοσίων έργων σύγκρινε την πρόταση αυτή για το δυτικό μέτωπο με το έργο ανάπλασης του Φαληρικού Όρμου στην Αθήνα, επισημαίνοντας την ανάγκη συνεργασίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τη σύσταση φορέα με σκοπό τη διαχείριση του έργου, υπό την επωνυμία «Παράκτιο Μέτωπο ∆υτικού Θερμαϊκού ΑΕ», ο οποίος κατά τα πρότυπα της αντίστοιχης «Παράκτιο Αττικό Μέτωπο ΑΕ» θα ακολουθήσει την ίδια διαδικασία εκπόνησης μελετών και εξεύρεσης χρηματοδότησης (από δωρεές ή ευρωπαϊκούς πόρους) για το μεγαλόπνοο αυτό εγχείρημα.
Το ΤΕΕ/ΤΚΜ θεωρεί σκόπιμο να επισημάνει τα εξής:
• Πρώτον, ο κ.Σιμόπουλος θα πρέπει να δεσμευτεί για την άμεση παρουσίαση χρονοδιαγράμματος των απαιτούμενων σχετικών ενεργειών, οι οποίες ξεκινούν από την εξαγγελθείσα σύσταση φορέα ειδικού σκοπού και φτάνουν έως τη διενέργεια αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, την αναζήτηση χρηματοδότησης και τη δημόσια διαβούλευση των προτεινόμενων έργων με τις τοπικές κοινωνίες.
• Δεύτερον, το ΤΕΕ/ΤΚΜ εκφράζει επιφυλάξεις σχετικά με την ακολουθούμενη «παράδοξη» διαδικασία για την ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου, την οποία ο κ. Σιμόπουλος θεωρεί ως υπόδειγμα «ορθής διαχείρισης» δημοσίου έργου, έχοντας υπόψη τις αδιαφανείς διαδικασίες ανάθεσης των μελετών σε γνωστά αθηναϊκά γραφεία της επιλογής του χορηγού Ιδρύματος Νιάρχου σε συνέχεια της δωρεάν προμελέτης του Renzo Piano.
Υπενθυμίζει δε ότι παρόμοιες δεσμεύσεις είχε εξαγγείλει στο πλαίσιο του προγράμματος «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2012» η τότε υπουργός ΠΕΚΑ, Τίνα Μπιρμπίλη, θεσμικά πιο αρμόδια μάλιστα για έργα αστικών αναπλάσεων και προστασίας του περιβάλλοντος από το νυν γενικό γραμματέα, οι οποίες παρέμειναν δυστυχώς στα χαρτιά.
Οι ιδιαιτερότητες της περιοχής
Το δυτικό παράκτιο μέτωπο του πολεοδομικού συγκροτήματος, το οποίο εκτείνεται από τις εκβολές του ∆ενδροποτάμου έως το ∆έλτα του Αξιού, παρουσιάζει έντονα φαινόμενα περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Στις δυτικές ακτές του Θερμαϊκού βρίσκεται ένας από τους πιο σημαντικούς υγροτόπους στην Ελλάδας, η προστατευόμενη περιοχή του ∆έλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα, η οποία επίσης περιλαμβάνει τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού και τη λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου, τον υγρότοπο της Νέας Αγαθούπολης και την Αλυκή Κίτρους.
Πρόκειται για ένα πολύπλευρο σύστημα ποτάμιων δέλτα και εκβολών, ελών, λιμνοθαλασσών και αλυκών συνολικής επιφάνειας περίπου 428 τ.χλμ. Χάρη στη μεγάλη οικολογική σημασία της, η περιλαμβάνεται στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών της Ευρώπης Natura 2000. Παράλληλα, προστατεύεται από τη ∆ιεθνή Σύμβαση Ραμσάρ για τους υγροτόπους.
∆εν πρόκειται επομένως για ένα αστικό παραλιακό μέτωπο με τα χαρακτηριστικά της συνέχειας του στα όρια του ∆ήμου Θεσσαλονίκης και του ∆ήμου Καλαμαριάς, αλλά για ένα φυσικό κατά βάση τοπίο, το οποίο πρέπει να προστατευτεί και να αναδειχθεί με ήπιο και βιώσιμο τρόπο.
Οι προβλέψεις του ΡΣΘ για την περιοχή
Το ΤΕΕ/ΤΚΜ υπενθυμίζει ακόμη ότι στην τελική εκδοχή του σχεδίου νόμου για το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης, όπως συζητήθηκε τον Ιούλιο 2014 στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, για τη ∆υτική Παράκτια Ζώνη του Θερμαϊκού ορίζονται οι εξής κύριες κατευθύνσεις (άρθ. 69, Ολοκληρωμένη ∆ιαχείριση Παράκτιας Ζώνης): «α) η περιβαλλοντική αναβάθμιση και διαμόρφωση του θαλασσίου μετώπου από το Καλοχώρι μέχρι τον 6ο Προβλήτα, στο οποίο περιλαμβάνονται οι εκβολές του ∆ενδροποτάμου, μέσω ρυθμίσεων θεσμικής προστασίας και χαρακτηρισμού της Ζώνης ως ζώνης περιβαλλοντικής εξυγίανσης, εκπόνησης μελετών διαχείρισης, οικολογικής αναβάθμισης, τοπιακής οργάνωσης και υλοποίησης παρεμβάσεων περιβαλλοντικής εξυγίανσης, αναβάθμισης και διαμόρφωσης χώρων για δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου και αναψυχής, με δυνατότητα ανάπτυξης του αγροτουρισμού, χωρίς όμως να θίγεται η λειτουργία των νομίμως υφισταμένων βιομηχανικών και εμπορικών εγκαταστάσεων της περιοχής, και β) η αποκατάσταση της Λιμνοθάλασσας του Καλοχωρίου και η υποστήριξη των στόχων διατήρησης του Εθνικού Πάρκου Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα.»
Παράλληλα όμως στο Παράρτημα του ίδιου Ν/Σ, αλλά και σε άλλα σημεία του κειμένου, προβλέπεται «η εφαρμογή ενιαίου σχεδιασμού στο θαλάσσιο μέτωπο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος και της Περιαστικής Ζώνης Θεσσαλονίκης, ώστε να διασφαλίζεται η συνέχειά του και η ελεύθερη πρόσβαση καθ’ όλο το μήκος της ακτογραμμής». Επιπλέον προβλέπονται δύο Ειδικές Μελέτες, «α) στην περιοχή του ∆έλτα ως τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού και την περιοχή Καλοχωρίου, με στόχο την προστασία και ανάδειξή της ως τοπίου της φύσης με ελεγχόμενη χρήση αναψυχής και πολιτιστικών δραστηριοτήτων, και β) για την ανάπλαση της υποβαθμισμένης ακτής Καλοχωρίου, δυτικά του Λιμανιού, που αποτελεί τη μόνη διέξοδο της δυτικής πόλης προς τη θάλασσα».
