Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη
Στην τελική ευθεία βρίσκεται η 16η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (9-12 Μαΐου 2019, εγκαταστάσεις ΔΕΘ - HELEXPO). Για τέσσερις μέρες η καρδιά του βιβλίου θα χτυπά δυνατά στην πόλη μας. Λίγο πριν ανοίξουν οι πύλες της ο διευθυντής της ΔΕΒΘ Μανώλης Πιμπλής μίλησε τηλεφωνικά μαζί μας για τα σημεία που ξεχωρίζουν στην φετινή Διεθνή Έκθεση Βιβλίου, και εστίασε στο φετινό κεντρικό θέμα που είναι «Το πλήθος ως πρωταγωνιστής στη λογοτεχνία και στην ιστορία».
Απαντώντας σε ερώτηση για το οικονομικό κομμάτι είπε θα είναι εξασφαλισμένο και το 2020, ενώ ίσως υπάρξει χρονικό κενό για ένα έτος, πράγμα που σημαίνει πως θα πρέπει να αναζητηθεί χρηματοδότηση.
Ωστόσο τόνισε πως το έργο της ΔΕΒΘ, που στόχο έχει και την αύξηση της φιλαναγνωσίας, δεν σταματά. Τέλος υπερθεμάτισε της λειτουργίας ενός γραφείου της ΔΕΒΘ στη Θεσσαλονίκη, αλλά και της ανάγκης για πιο στενή συνεργασία με τον κεντρικό δήμο της πόλης μας ώστε να αγκαλιαστεί περαιτέρω ο θεσμός από τους κατοίκους και τους επισκέπτες της.
-Τι ξεχωρίζετε από την 16η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης;
-Η ΔΕΒΘ θα είναι και φέτος υψηλού επιπέδου, με πάνω από 60 ξένους προσκεκλημένους, περισσότερους από ποτέ άλλοτε στην ιστορία του θεσμού.
Συνεχίζουμε στο πλαίσιο που εφαρμόσαμε από πρόπερσι και με μεγαλύτερη ένταση από πέρυσι: να οργανώνουμε κι εμείς εκδηλώσεις με μια φιλοσοφία αρκετά διαφορετική από παλιά. Προσπαθούμε να συνδέσουμε το βιβλίο με την κίνηση των ιδεών και προσπαθούμε να αγγίζουμε τα μεγάλα θέματα της εποχής μας. Και μάλιστα το κάνουμε αυτό φτιάχνοντας στα πάνελ ένα μείγμα με έλληνες και ξένους ομιλητές από τους συγγραφείς που έρχονται στην έκθεση.
Πέρα από αυτό, φέτος η Παιδική και Εφηβική Γωνία θα επιστρέψει στο περίπτερο 13, γιατί το 14 αποδείχθηκε μικρό για το παιδικό βιβλίο, ξεχωρίζει η έκθεση φωτογραφιών που τράβηξε ο βραβευμένος με Πούλιτζερ φωτορεπόρτερ Γιάννης Μπεχράκης, θα προβάλλουμε την ισπανόφωνη λογοτεχνία, ενώ μεγάλη έμφαση θα δοθεί στην Ρωσία. Το έτος Ελλάδας Ρωσίας για τη λογοτεχνία και τη γλώσσα θα εγκαινιαστεί στη Θεσσαλονίκη στις 9/5 ώρα 18.30, πριν τα επίσημα εγκαίνια της ΔΕΒΘ (20.00), μαζί με το περίπτερο της Ρωσίας. Θα είναι σαν μια 2η τιμώμενη χώρα. Το έτος θα κλείσει τον Σεπτέμβρη του 2020 στην Έκθεση της Μόσχας, ενώ στο μεσοδιάστημα θα γίνουν εκδηλώσεις σε Ελλάδα και Ρωσία. Εξάλλου αυτό το διάστημα “τρέχει” ανάμεσα στις δύο χώρες και ένα πρόγραμμα επιδότησης μεταφράσεων ελληνικών βιβλίων στα ρώσικα και ρωσικών στα ελληνικά.
-Κεντρικό θέμα της 16ης ΔΕΒΘ θα είναι «Το πλήθος ως πρωταγωνιστής στη λογοτεχνία και στην ιστορία». Τι θα περιλαμβάνει;
-Το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού διοργανώνει πέντε συζητήσεις που θα επιχειρήσουν να προσδιορίσουν τη σημασία του πλήθους όπως διαμορφώνεται από την Ιστορία, διερευνώντας παράλληλα τη σχέση του με τη λογοτεχνία. Θα γίνουν με βάση αυτό που σας προανέφερα: δηλαδή θα συμμετέχουν στο ίδιο πάνελ έλληνες και ξένοι συγγραφείς.
Για παράδειγμα ο συγγραφέας Ερίκ Βυϊγιάρ που θα έρθει προσκεκλημένος της ΔΕΒΘ και των εκδόσεων Πόλις με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του «14η Ιουλίου», θα μιλήσει σε μια εκδήλωση για το νέο έργο του και σε μια 2η εκδήλωση που εντάσσεται στην ενότητα του «πλήθους» θα μιλήσει μαζί με τον Πανεπιστημιακό Κώστα Γαγανάκη για το ζήτημα του πλήθους, το πώς και πότε αναδύεται η έννοια αυτή ως ιστορικό υποκείμενο. Στο τελευταίο του βιβλίο ο Βυϊγιάρ μιλάει για την Γαλλική Επανάσταση και εκεί επικεντρώνεται πολύ στον ανώνυμο άνθρωπο ο οποίος συμμετείχε τότε, και σημειώνει ότι είναι η πρώτη φορά που το πλήθος αναδεικνύεται σε παράγοντα της ιστορίας και της ιστορικής διαδικασίας.
Επίσης θα γίνει άλλη μια ιστορικού περιεχομένου συζήτηση με τους Γιάννη Σταυρακάκης, Βαγγέλη Καραμανωλάκη και Κώστα Γαγανάκη που θα μιλήσουν για περιπτώσεις στην ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία όπου το πλήθος έπαιξε ρόλο.
Θα έχουμε ένα πάνελ για τη ματιά του φιλολόγου και του κριτικού λογοτεχνίας στο πώς το πλήθος παρουσιάζεται (ή δεν παρουσιάζεται) ως χαρακτήρας της δράσης σε λογοτεχνικά κείμενα με τη συμμετοχή των Αριστοτέλη Σαϊνη, Γιώργου Περαντωνάκη, Ελένης Παπαργυρίου και Βαγγέλη Χατζηβασιλείου, και θα υπάρχει ένα διεθνές πάνελ όπου θα έχει θέμα το φαινόμενο των πλατειών σε σχέση με το πλήθος που συγκεντρώνεται με ένα βαθμό αυθορμητισμού σε πολλές χώρες του κόσμου, κυρίως σε Ισπανία, Ελλάδα, Γαλλία, Τουρκία, Βόρεια Αφρική, αλλά και στη Λατινική Αμερική. Θα συμμετέχουν η Ασλί Ερντογάν από την Τουρκία, που ζει στην Γερμανία έχοντας υποστεί διώξεις από τον συνεπώνυμό της με τον οποίο δεν έχει καμία συγγένεια, ο Σαντιάγκο Γκαμπόα από την Κολομβία και ο Πέδρο Ολάγια ισπανός ελληνιστής και ζει μεταξύ Ελλάδας και Ισπανίας και έχει αρθρογραφήσει για τα όσα έχουν συμβεί στην χώρα μας.
-Το κεντρικό θέμα μπορεί να είναι «το πλήθος ως πρωταγωνιστής στη λογοτεχνία και στην ιστορία». Τι γίνεται όμως με το πλήθος της πόλης; Πώς μπορεί να γίνει η ΔΕΒΘ περισσότερο κομμάτι της πόλης;
-Το έχω ξαναπεί πως είναι στους στόχους της Έκθεσης για τα επόμενα χρόνια να γίνει κτήμα της πόλης η ΔΕΒΘ. Όχι πως δεν είναι ήδη. Έρχονται χιλιάδες επισκέπτες, όμως υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν. Το ζήτημα είναι κυρίως οικονομικό. Πρέπει να βρεθούν περισσότεροι πόροι, καλύτερη συνεργασία με το δήμο Θεσσαλονίκης. Υπάρχουν θέματα προς επίλυση. Και πιστεύω πως το σωστό θα ήταν να γίνονταν εκδηλώσεις όλο τον χρόνο που να έχουν αναφορά στην έκθεση του Μαΐου. Αυτό απαιτεί και πόρους και μια σειρά συνεργειών.
-Ενδεχομένως και κάποιο γραφείο που να λειτουργεί εδώ;
-Ναι! Είμαι υπέρ αυτής της πρότασης να υπάρξει μελλοντικά ένα γραφείο της ΔΕΒΘ στη Θεσσαλονίκη. Θα προσπαθήσω να το διεκδικήσω.
-Η χρηματοδότηση είναι εξασφαλισμένη μέχρι το 2019. Τι θα γίνει μετά; Υπάρχει κάποια εξέλιξη σε αυτό το κομμάτι;
-Πράγματι, υπάρχει χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ μέσω της ΠΚΜ μέχρι το 2019. Έχουμε διαβεβαίωση πως θα πάρει παράταση για ένα χρόνο. Μάλλον θα πρέπει να θεωρούμε πως θα είναι εξασφαλισμένο και το 2020. Από κει και πέρα δεν ξέρω. Φαντάζομαι θα ενταχθεί στο επόμενο ΕΣΠΑ, αλλά πάντα δημιουργείται ένα χρονικό κενό. Δηλαδή το ΕΣΠΑ του 2014-2020 άρχισε να λειτουργεί το 2016. Συνεπώς υπήρξε ένα κενό. Οπότε το επόμενο ΕΣΠΑ δύσκολα θα ξεκινήσει πριν το 2022. Άρα αν για το 2020 είμαστε εξασφαλισμένοι, δεν είμαστε για το 2021. Για αυτή τη χρονιά πρέπει να βρεθεί χρηματοδότηση. Όλα αυτά βέβαια είναι θεωρίες επί χάρτου.
Εμείς όμως συνεχίζουμε τη δραστηριότητά μας και για τα επόμενα χρόνια.
-Πώς σχολιάζετε τον νέο Οργανισμό Βιβλίου;
-Είναι θετική εξέλιξη ότι δημιουργείται ξανά ένας οργανισμός για το βιβλίο. Χρειάζεται μια κεντρική πολιτική για το βιβλίο από έναν ευέλικτο φορέα και εκ πρώτης όψεως ο νόμος, όπως τον διάβασα έχει θετικές αναφορές. Και εφόσον υλοποιηθεί και ο φορέας λειτουργήσει θα επενεργήσει θετικά στο μέλλον του βιβλίου και της αγοράς.
-Πώς μπορεί να αναπτυχθεί η φιλαναγνωσία και πόσο μπορεί να βοηθήσει σε αυτό η ΔΕΒΘ;
-Η φιλαναγνωσία πρέπει να είναι κεντρικό ζήτημα για την πολιτική βιβλίου που θα ακολουθήσει ο νέος φορέας βιβλίου. Η ΔΕΒΘ, όπως εξάλλου και κάθε Έκθεση βιβλίου, και κάθε πολιτική βιβλίου, στόχο έχουν την αύξηση των αναγνωστών και τη βελτίωση των κριτηρίων του αναγνωστικού κοινού.
Εν προκειμένω η ΔΕΒΘ βοηθά και έμμεσα προσελκύοντας το ενδιαφέρον του κοινού με ποιοτικές δράσεις και συζητήσεις. Ταυτόχρονα συμβάλλει σε μια πολιτική εξωστρέφειας του βιβλίου. Συμμετέχει σε ξένες εκθέσεις και με μια καλή παρουσία στο εξωτερικό μπορούμε να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον των ξένων για την ΔΕΒΘ. Επίσης δράσεις που κάνουμε εδώ και έχουν επιτυχία μπορούμε να τις εξαγάγουμε, να τις παρουσιάσουμε σε ξένες εκθέσεις.
Οι φωτογραφίες του Μανώλη Πιμπλή είναι από την φωτογράφο Βάσω Μαραγκουδάκη
