Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη
Από την πόλη μας και από το Θέατρο Δάσους ξεκινά το ταξίδι της η «Ιφιγένεια η εν Αυλίδι» του Ευριπίδη. Η αυλαία για την μεγάλη καλοκαιρινή παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος ανοίγει την Τετάρτη 3 και την Πέμπτη 4 Ιουλίου 2019, στο πλαίσιο του 5ου Φεστιβάλ Δάσους.
Με αυτή την παράσταση την οποία σκηνοθετεί ο Γιάννης Καλαβριανός το ΚΘΒΕ συμμετέχει στο Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2019, την Παρασκευή 19 και το Σάββατο 20 Ιουλίου, ενώ η «Ιφιγένεια» θα περιοδεύσει όλο το καλοκαίρι σε Ελλάδα και Κύπρο.
Η τραγωδία εστιάζει στην απόφαση του Αγαμέμνονα, αρχιστράτηγου των Αχαιών, να θυσιάσει την κόρη του την Ιφιγένεια, ώστε να μπορέσει να σαλπάρει για την Τροία ο ελληνικός στόλος, που έχει ακινητοποιηθεί λόγω άπνοιας στην Αυλίδα. Αυτό είναι το θέλημα της θεάς Άρτεμης, όπως αποκαλύπτει με τον χρησμό του ο μάντης Κάλχας. Έτσι, ο Αγαμέμνονας καλεί την Ιφιγένεια στην Αυλίδα, με το πρόσχημα του γάμου της με το πρωτοπαλίκαρο των Αχαιών, τον Αχιλλέα, προτού αναχωρήσουν για τον πόλεμο. Παρά το φρικτό δίλημμα που αντιμετωπίζει, αφού καλείται να επιλέξει μεταξύ της κόρης και της πατρίδας του, ο Αγαμέμνονας υπακούει στην «ανάγκη» και αποφασίζει να προχωρήσει στη θυσία, αγνοώντας τις ικεσίες της Κλυταιμήστρας, της Ιφιγένειας, του Αχιλλέα, ακόμα και του ίδιου του Μενέλαου. Η ευγενική Ιφιγένεια τελικά συμφιλιώνεται με την τραγική μοίρα της και αποδέχεται να θυσιαστεί υπέρ πατρίδας. Στο τέλος του έργου, ένας αγγελιοφόρος ανακοινώνει στην Κλυταιμήστρα ότι η Ιφιγένεια εξαφανίστηκε από τον βωμό προτού δεχτεί το θανάσιμο χτύπημα.
«Έμφαση στο λόγο»
Μιλώντας για τη δική του ματιά στο έργο ο κ. Καλαβριανός τόνισε σε τηλεφωνική συνομιλία που είχαμε μαζί του εν μέσω τελικών προβών: «Η έμφαση δίνεται στο λόγο. Ευτυχούμε να έχουμε μια πολύ καλή μετάφραση του εξαιρετικού μεταφραστή και ποιητή Παντελή Μπουκάλα. Αποδεικνύει με τα κείμενά του την ικανότητά του να χειρίζεται την γλώσσα. Έκανε μια πολύ γήινη μετάφραση. Πατάει στο χώμα γι’ αυτό και μπορεί και ίπταται. Έχοντας λοιπόν αυτό ως αφετηρία, αποφάσισα να μην φορτώσουμε την όψη του πράγματος, αλλά να δώσουμε τα συστατικά που θα συνθέσουν την εικόνα και τον κόσμο της Ιφιγένειας στην φαντασία του θεατή. Το έργο διαδραματίζεται μπροστά σε τέντες στρατιωτών που περιμένουν να φύγουν από την Αυλίδα. Δεν έχουμε τίποτε τέτοιο, ευελπιστώντας ότι ο θεατής θα τα δει όλα αυτά μπροστά του μέσα από τη φαντασία του».
Τι συμβολίζει η θυσία της Ιφιγένειας; «Ελπίζουμε να είναι τόσες οι ερμηνείες, όσοι και οι θεατές. Την θυσία ενός ανθρώπου, την αυτοθυσία ενός ανθρώπου, αλλιώς τη βλέπει η μητέρα του, αλλιώς ένας κοντινός άνθρωπος, αλλιώς ένας γείτονας, αλλιώς ένας άνθρωπος που δεν γνωρίζει το συγκεκριμένο άτομο. Όλοι δίνουμε ερμηνείες ανάλογα και με τη δική μας θέση θέασης του συμβάντος. Στη δική μας παράσταση η Ιφιγένεια είναι εγκλωβισμένη, πάρα πολύ πιεσμένη από τον κόσμο των ανδρών οι οποίοι επιβάλλουν τους κανόνες της εξουσίας, και κάτω από αυτή τη φοβερή πίεση, αποφασίζει να προχωρήσει. Αλλά πάντα έχοντας στο νου πως είναι υπό καθεστώς εξαιρετικής πίεσης», σχολίασε ο σκηνοθέτης.
«Καινοτομία του Ευριπίδη οι χαρακτήρες με ψυχολογικό βάθος»
Όσο για το δίλημμα του Αγαμέμνονα σχετικά με τη θυσία της κόρης του ο κ. Καλαβριανός είπε πως «το μεγάλο εύρημα του Ευριπίδη είναι το ότι συνέλαβε την κανονικότητα, το ψυχολογικό βάθος που έχουν οι άνθρωποι. Έφτιαξε χαρακτήρες που ταλαντεύονται. Ο Αγαμέμνονας έχει ένα μεγάλο δίλημμα ανάμεσα στο προσωπικό και το δημόσιο συμφέρον. Και πολύ έξυπνα ο Ευριπίδης δεν κάνει έναν άνθρωπο σκληρό, αριβίστα και φιλόδοξο που θα προχωρήσει στη θυσία, ούτε έναν φοβισμένο πατέρα. Κάνει έναν άνθρωπο που πηγαίνει από το ένα στο άλλο. Δηλαδή υποστηρίζει πως πρέπει να σωθεί το παιδί του και από την άλλη αναγνωρίζει ότι δεν μπορεί να κάνει αλλιώς παρά να το θυσιάσει. Το ζήτησε η θεά, το ζητάνε όλοι οι υπόλοιποι αρχηγοί, το ζητάει ο όχλος των Ελλήνων. Δεν είναι εύκολο να στραφείς ενάντια σε αυτό τον κόσμο… Και πολύ έξυπνα λοιπόν φτιάχνει έναν χαρακτήρα που δεν ξέρει πού να πάει. Αυτό λοιπόν το ψυχολογικό βάθος που στις μέρες το αναγνωρίζουμε ως καινοτομία του Ευριπίδη, ότι φτιάχνει χαρακτήρες που δεν είναι μονολιθικοί, δεν είναι στερεοτυπικοί, αλλά ανθρώπους που έχουν αποχρώσεις, στην εποχή του κατακρίθηκε. Αυτό τότε είχε θεωρηθεί ως αδυναμία. Σήμερα όμως αναγνωρίζεται πως αυτή ήταν από τις πρώτες απόπειρες διαφορετικής απόδοσης του ανθρώπινου ψυχισμού, με βάθος».
«”Ψηλώνουμε” και μόνο που θα βρεθούμε στην Επίδαυρο»
Για την Επίδαυρο τόνισε πως «είναι το ομορφότερο θέατρο του κόσμου. Είναι μια πολύ ωραία στιγμή για τους επαγγελματίες του θεάτρου να δουλέψουν στην Επίδαυρο. Παρόλα αυτά, αυτό που προέχει είναι η ίδια η δουλειά. Το ζητούμενο ήταν να ακουστεί αυτή η όμορφη και ταυτόχρονα σκοτεινή ιστορία και έχουμε την ευκαιρία να την παρουσιάσουμε μεταξύ άλλων και σε αυτό το πολύ όμορφο θέατρο. Νομίζω ότι είναι μεγαλύτερη η λαχτάρα μου και η χαρά μου που θα βρεθώ εκεί, και θα μπούμε και εμείς σε αυτή την ιστορία των παραστάσεων που έχουν δοθεί στην Επίδαυρο. Καθαρή χαρά είναι το ότι θα αφήσουμε κι εμείς το δικό μας αποτύπωμα. “Ψηλώνουμε” και μόνο που θα βρεθούμε εκεί. Και ελπίζω φυσικά η απόπειρά μας να βρει ανταπόκριση και να αγαπηθεί από το κοινό».
Για την πρωταγωνίστριά του, την Ανθή Ευστρατιάδου, που τιμήθηκε με το 11ο «Θεατρικό Βραβείο Μελίνα Μερκούρη» για την θεατρική περίοδο 2016, είπε πως την εκτιμά ιδιαίτερα. «Γι΄αυτό και την επέλεξα, όπως και όλους τους υπόλοιπους ηθοποιούς του θιάσου. Για μένα ο προσωπικός θαυμασμός στις αρετές του καλλιτέχνη, αλλά και στην εκδοχή του ανθρώπου είναι προϋποθέσεις για να μπορέσουμε να συνεργαστούμε. Στη συγκεκριμένη περίπτωση με ενδιαφέρει και ο άνθρωπος και η στάση του απέναντι στη δουλειά, πώς βάζει τον εαυτό του απέναντι στους άλλους. Ξεκινήσαμε πρόβες ένα μήνα πριν από τον χρόνο που δίνεται συνήθως για πρόβες. Το ΚΘΒΕ κ. ο Αναστασάκης μάς το παραχώρησε αυτό το δικαίωμα. Η Ευστρατιάδου, η Τσιμά, ο Γλάστρας, ο Μαραγκόπουλος, ο Ραφτόπουλος, ο Καύκας, ο Στυλιανού και ο 13μελής χορός απαρτίζουν μια εξαιρετική ομάδα που φροντίζουν με στοργή ο ένας τον άλλο. Ομοιόστροφα όλοι βάζουν το χρόνο και το ταλέντο τους για να πούμε μαζί αυτή την ιστορία. Τουλάχιστον σε αυτό το επίπεδο πιστεύω πως το στοίχημα έχει κερδηθεί».
Τα υπόλοιπα; Στη σκηνή στις 3 Ιουλίου 2019 όπου και θα δοθεί η πρεμιέρα της παράστασης.
Χρήσιμα
Προπώληση μέσω ηλεκτρονικής κράτησης (έως και 15 ημέρες πριν από την παράσταση): 10€, Τιμή προπώλησης: 12€, Κανονικό εισιτήριο: 15€, Φοιτητικό/ Άνω των 65 / Ομαδικό: 10€, Σπουδαστές που εμπίπτουν στο πλαίσιο του Σύμφωνου Συνεργασίας που υπέγραψε το ΚΘΒΕ με το Υπουργείο Παιδείας: 8€, ΑΜΕΑ & Συνοδοί ΑΜΕΑ: 8€, Άνεργοι: Δωρεάν (20 θέσεις ανά παράσταση για τις παραστάσεις στο Θέατρο Δάσους), Νηπιαγωγοί, Δάσκαλοι και Καθηγητές: 10€. Για ομαδικές αγορές (20 άτομα) [Τμήμα Ομαδικών Κρατήσεων ΚΘΒΕ]: 2315 200011 και στο email: [email protected].
Προπώληση: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Τ. 2315 200 200, www.ntng.gr, viva.gr, 11876, seven spots, Reload. Ισχύουν εισιτήρια Ο.Γ.Α. 2019-2020.
