Της Λεμονιάς Βασβάνη
Περισσότεροι από 230 πίνακες, φωτογραφίες και αρχεία της Λιουμπόβ Ποπόβα (1889-1924), περιλαμβάνονται στην έκθεση ‘Λιουμπόβ Ποπόβα. Φόρμα. Χρώμα. Χώρος’ που εγκαινιάζεται στις 11 Οκτωβρίου 2019 (στις 20.00) στο MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη (στους δύο ορόφους της Μονής Λαζαριστών) και θα διαρκέσει έως 1 Μαρτίου 2020.
«Η Ποπόβα άφησε πλούσια κληρονομιά τόσο στην τέχνη όσο και στη διδασκαλία. Ήταν η αγαπημένη του Κωστάκη. Και για εμάς αυτή η έκθεση σηματοδοτεί την αρχή μιας πιο στενής συνεργασίας με στόχο να γνωρίσει περισσότερος κόσμος τα έργα της Ρωσικής Πρωτοπορίας. Το Μουσείο έχει έναν μοναδικό θησαυρό, μια μοναδική συλλογή και όνειρό μας είναι τα έργα αυτής της συλλογής να εκτεθούν μια μέρα μαζί», τόνισε το μεσημέρι της Πέμπτης από τη Μονή Λαζαριστών η Πρόεδρος του Heritage Art Foundation κα Kristina Krasnyanskaya.
Μάλιστα πρόσθεσε πως έχουν αρχίσει να γίνονται συζητήσεις προς αυτή την κατεύθυνση με την Πινακοθήκη Τρετιακόφ που έχει το άλλο κομμάτι έργων της Συλλογής Κωστάκη.
Επιστημονικό Κέντρο Ρωσικής Πρωτοπορίας με έδρα το MOMus
Τόνισε πως μέσα από την έκθεση στη Θεσσαλονίκη θα τονιστεί και η προσωπικότητα του Γιώργου Κωστάκη ως συλλέκτη, ενώ σημείωσε πως επιθυμία της Ρωσικής πλευράς είναι να δημιουργηθεί ένα Επιστημονικό Κέντρο Ρωσικής Πρωτοπορίας με έδρα το MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και με συνεργασία με τα Πανεπιστήμια της πόλης μας. «Θέλουμε να βάλουμε τους σπόρους για τους ντόπιους ειδικούς της Ρωσικής Πρωτοπορίας», σχολίασε, ενώ προανήγγειλε και υποτροφίες σε φοιτητές που θα βοηθήσουν στην αξιοποίηση του πλούσιου αρχείου που διαθέτει η κόρη του Γιώργου Κωστάκη. «Θέλουμε να το μελετήσουμε και να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα και μετέπειτα να το αξιοποιήσουμε», σχολίασε η κα Krasnyanskaya.
Από την πλευρά του ο Ιστορικός της Ρωσικής Πρωτοπορίας Andrei Sarabianov είπε πως η Ποπόβα είναι και δική του αγαπημένη ζωγράφος. «Αυτή η έκθεση είναι σημαντική για εμάς παρότι παρουσιάζεται ένα μόνο μέρος της Συλλογής. Θα είναι όμως η εισαγωγή στην πλήρη έκθεση που ενώσει τα δύο μέρη: με έργα από Θεσσαλονίκη και Μόσχα. Και παράλληλα είναι ένα πρώτο βήμα για να δοθεί περισσότερη τιμή στον Κωστάκη, κάτι που μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει στη Ρωσία», δήλωσε.
«Η Ποπόβα ήταν μια γενναία γυναίκα. Ήταν η ‘αμαζόνα’ της ρωσικής πρωτοπορίας. Σε νεαρή ηλικία πειραματίστηκε, ταξίδεψε πολύ και πέρασε μέσα από τον σκληρό πυρήνα όλων των κινημάτων της Ρωσικής Πρωτοπορίας. Και ίσως αν ζούσε παραπάνω να είχαμε περισσότερες δημιουργικές ιδέες της. Η Ποπόβα ήταν ζωγράφος, παραγωγός, παιδαγωγός και σχεδιάστρια. Και όλες αυτές τις ιδιότητες θα τις δει κανείς στην έκθεση. Και μέσα από τα κείμενα που συνοδεύουν τα εκθέματα θα μπορέσει να καταλάβει το έργο της», σχολίασε η Διευθύντρια MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη κυρία Μαρία Τσαντσάνογλου.
Σημειώστε πως η έκθεση συμπληρώνεται με ορισμένα σπάνια έργα από ιδιωτικές συλλογές. Πρόκειται για την πρώτη μεγάλης κλίμακας έκθεση έργων της Ποπόβα που διοργανώνεται τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, διεθνώς και παρουσιάζει σειρές σχεδίων της καλλιτέχνιδος που δεν είχαν έως τώρα ποτέ εκτεθεί. Η έκθεση αποτελεί επίσης την πρώτη στη σειρά του νέου εκθεσιακού προγράμματος του Μουσείου που αφορά εκθέσεις οι οποίες θα είναι αφιερωμένες στους κεντρικούς καλλιτέχνες της ρωσικής πρωτοπορίας, τα έργα των οποίων βρίσκονται στη συλλογή του.
Επιμέλεια: Μαρία Τσαντσάνογλου, Andrei Sarabianov, Kristina Krasnyanskaya
Βοηθός Επιμελήτρια: Αγγελική Χαριστού.
Λιουμπόβ Ποπόβα, Μελέτη για το σκηνικό του έργου «Γη σε Αναβρασμό», 1923, Φωτομοντάζ και κολάζ σε κοντραπλακέ, 49×82.7 ©MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη
Τη βραδιά των εγκαινίων θα πραγματοποιηθεί περφόρμανς του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος βασισμένη σε κείμενα του Ρώσου συγγραφέα Δανιήλ Χαρμς με τίτλο «Ζωή σαν έργο τέχνης».
Λιουμπόβ Ποπόβα, Γυναίκα που ταξιδεύει, 1915, Λάδι σε καμβά, 158.5 × 123 ©MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη
Ποια ήταν η Λιουμπόβ Σεργκέγιεβνα Ποπόβα
Η Λιουμπόβ Σεργκέγιεβνα Ποπόβα (1889-1924) σπούδασε αρχικά σε εργαστήρια στη Μόσχα και στη συνέχεια ταξίδεψε για να διευρύνει την καλλιτεχνική της μόρφωση στο εσωτερικό της Ρωσίας, Κίεβο και στην Ιταλία (1910-1912), όπου γνώρισε τη ρωσική εικαστική παράδοση και την τέχνη της Αναγέννησης. Το 1912 εργάστηκε στο εργαστήριο του Τάτλιν στη Μόσχα και συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι, μαζί με άλλους Ρώσους καλλιτέχνες όπως η Ναντιέζντα Ουνταλτσόβα και η Βέρα Πέστελ, στην Ακαδημία "Λα Παλέτ".
Από το 1914 συμμετείχε στις εκθέσεις της ομάδας ‘Βαλές Καρό’ και ακολούθησε μια σταθερή εκθεσιακή πορεία, συμβάλλοντας σημαντικά στα κινήματα του Κυβοφουτουρισμού, του Σουπρεματισμού - ως ενεργό μέλος της ομάδας ‘Σουπρέμους’ του Καζιμίρ Μαλέβιτς για το διάστημα 1916-1917- και στη συνέχεια του Κονστρουκτιβισμού. Παρουσίασε μεγάλη καλλιτεχνική δραστηριότητα με ευρύ φάσμα εικαστικής παραγωγής, καθώς ασχολήθηκε με το θέατρο, όπου δημιούργησε τα πρωτοποριακά σκηνικά για τα έργα «Ο Μεγαλόψυχος Κερατάς» του Κρόμελινκ και «Γη σε Αναβρασμό» του Τρετιακόφ, σε παραγωγή του Βσέβολοντ Μέγιερχολντ, ενώ εργάστηκε στο σχεδιασμό υφασμάτων για το Πρώτο Κρατικό Εργοστάσιο Εκτύπωσης Υφασμάτων της Μόσχας. Παράλληλα ενδιαφέρθηκε για τη γραφιστική και παρήγαγε σχέδια για αφίσες, εξώφυλλα περιοδικών, βιβλία και πορσελάνες. Υπήρξε μέλος του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας (ΙΝΧΟΥΚ) και δίδαξε στα Ανώτατα Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Εργαστήρια (ΒΧΟΥΤΕΜΑΣ) της Μόσχας, πρωτοστατώντας στην οργάνωση ενός νέου συστήματος καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Μετά το θάνατό της το 1924 διοργανώθηκε στη Μόσχα μεγάλη αναδρομική έκθεση, αντιπροσωπευτική του εύρους της εικαστικής παραγωγής της. (πηγή: ιστοσελίδα Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, www.greekstatemuseum.com)
Λιουμπόβ Ποπόβα, Η θέα από το παράθυρό μου στα σπίτια, 1906, Μολύβι σε χαρτί, 7.4 × 15.7 ©MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη
Το νεανικό αυτό σχέδιο απεικονίζει τη θέα των σπιτιών από το παράθυρο της 16χρονης, τότε, Λιουμπόβ Ποπόβα. Η αποτύπωση των κτηρίων «από παράθυρο διαμερίσματος της παρόχθιας οδού Μιτνίνσκαγια» στην Αγία Πετρούπολη δηλώνει τις εντυπώσεις της νεαρής ζωγράφου από το αστικό τοπίο της ρωσικής πρωτεύουσας όπου ταξίδεψε προφανώς με την οικογένειά της μετά την μετακόμισή τους από την Γιάλτα στην Μόσχα το 1906.
Χρήσιμα
Η έκθεση θα είναι ανοιχτή για το κοινό την Παρασκευή 11/10/2019 από τις 10:00 το πρωί, με ελεύθερη είσοδο ειδικά για την ημέρα των εγκαινίων. Τις επόμενες μέρες θα υπάρχει εισιτήριο. Μέρες & ώρες λειτουργίας: Τρ-Τε-Πα-Σα-Κυ 10:00-18:00, Πέμπτη 10:00-22:00, Δευτέρα κλειστά).
