Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Η ομάδα Δρώσα Τέχνη παρουσιάζει την «Αγρυπνία», μια παράσταση για τον ερωτικό Παπαδιαμάντη στο Alte Fablon (Φιλίππου 71 & Χριστοπούλου (περιοχή ΙασωνίδουΤ: 2314014430) από 01 Φλεβάρη και κάθε Σάββατο στις 10:00μμ.
Πρόκειται για ένα έργο σύγχρονης δραματουργίας που βασίζει την πλοκή του και τη γλώσσα του σε πέντε ερωτικά διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη: Έρως στα χιόνια, Το καμίνι, Αγάπη στον κρεμνό, Αμαρτίας φάντασμα και Θέρος Έρως. Περισσότερα μας είπε η σκηνοθέτης της παράστασης Ιωάννα Λιούτσια.
-Πώς αποφασίσατε να ανεβάσετε την «Αγρυπνία»;
-Ο πρώτος σπόρος γι’ αυτήν την παράσταση έπεσε από την ηθοποιό της παράστασης, την Αναστασία Χατζηλιάδου. Ήταν το - μακρινό πια – 2014 που διαβάζοντας η Αναστασία έναν τόμο ερωτικών διηγημάτων του Αλ. Παπαδιαμάντη της μπήκε η ιδέα να γίνει παράσταση. Από τότε πολλά μεσολάβησαν, διηγήματα τέθηκαν εντός και εκτός δραματουργίας, σχηματίστηκαν πολλά κείμενα μέχρι να φτάσουμε σ’ αυτό το τελικό το οποίο και αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε. Τόσο η Αναστασία, όσο κι εγώ αγαπούμε ιδιαίτερα τον Παπαδιαμάντη και τον κόσμο που φέρει, την ατμόσφαιρα που δημιουργεί. Φέρνει στο προσκήνιο τύπους ανθρώπων που με μια πρώτη ιδέα νομίζουμε ως κοινωνία ότι αφήσαμε πίσω, μα τελικά αποτελούν αρχέτυπα της συμπεριφοράς μας ακόμη και σήμερα. Τέλος, ένας ακόμη λόγος που μας παρότρυνε να ασχοληθούμε με κάποια από τα ερωτικά διηγήματα του Παπαδιαμάντη, ήταν η ανάγκη μας να φωτίσουμε και μια άλλη πλευρά του, ίσως λιγότερο γνωστή στον πολύ κόσμο: ο Παπαδιαμάντης δεν είναι μόνο για τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, ο Παπαδιαμάντης δεν είναι έθιμο, δεν τον κατεβάζουμε από τις σοφίτες και τα πατάρια με τα στολίδια αλλά είναι εκεί για εμάς καθ’ όλη τη διάρκεια – όχι του χρόνου, αλλά της ζωής μας.
-Πού αναφέρεται ο τίτλος;
-Για τις ανάγκες της παράστασης δημιουργήσαμε ένα μυθοπλαστικό πλαίσιο όπου η ξαδέρφη του συγγραφέα, η Μαχούλα – η οποία ήταν υπαρκτό πρόσωπο – τελεί καθ’ εκάστην μια Αγρυπνία. Η διαφορά με τις θρησκευτικές αγρυπνίες, όμως, είναι πως εδώ δεν έχουμε προσευχές αλλά τα γραπτά του συγγραφέα, τα δικά του έργα. Η Μαχούλα έχοντας νιώσει αλλά όχι βιώσει τον έρωτα με τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, τον πλησιάζει με τον δικό της τρόπο μέσα από τα λόγια του. Κάπως για να τον νιώθει κοντά της, μαζί της.
-Οι έρωτες που δεν έχουν ευτυχισμένο τέλος έχουν μια ξεχωριστή και αγαπημένη θέση στην λογοτεχνία. Γιατί θεωρείτε πως συμβαίνει αυτό;
-Οι έρωτες που δεν έχουν ευτυχισμένο τέλος έχουν μια ξεχωριστή κι αγαπημένη θέση παντού. Στη λογοτεχνία, στο θέατρο, στο σινεμά, στην καρδιά μας.. Αν θα μπορούσα να υποθέσω κάτι πάνω σ’ αυτό, τότε θα έλεγα πως είναι ο ορισμός του ανθρώπινου είδους αυτοί οι έρωτες. Του ανικανοποίητου που μας τρέφει, της ουτοπίας, των ονείρων, των τάσεων φυγής μας αλλά και του φόβου μας, της κοινωνικής κατακραυγής, του εγωισμού μας. Οι έρωτες αυτοί καθρεφτίζουν τον πραγματικό μας εαυτό που, μέσα στις συνθήκες της καθημερινής μας ζωής ή της κοινωνικής μας εικόνας, καταπνίγουμε. Σίγουρα ο Ρωμαίος κι η Ιουλιέτα δεν θα είχαν μείνει στην ιστορία αν ο ένας φοβόταν μήπως «εκτεθεί» μπροστά στον άλλον. Το «Paris, Texas» δεν θα ήταν η ίδια ταινία αν ο Χάρι Ντιν Στάντον δεν έκανε την τρέλα να ταξιδέψει και να ξαναμιλήσει με τη Ναστάζια Κίνσκι, υπό τον φόβο μην την τρομάξει.
Οι λογοτεχνικοί έρωτες έχουν την ασφάλεια να κάνουν ό, τι τους κατέβει στο μυαλό. Οπότε μ’ αυτήν την ιδέα δεν ξέρω τελικά ποιοι έρωτες είναι πραγματικά ευτυχισμένοι.
-Τι σας τραβάει το ενδιαφέρον στα κείμενα του Παπαδιαμάντη;
-Η μελωδικότητα και η ρυθμικότητα της γλώσσας του, η αμεσότητα της ντοπιολαλιάς που χρησιμοποιεί. Ο λόγος του που είναι σημαίνων, χωρίς να είναι «βαρύς» και «δύσκολος». Έχει χιούμορ και σαρκασμό, έχει τρυφερότητα κι απόσταση. Μοιράζεται μεταξύ αφηγηματικότητας και διαλόγων, είναι με άλλα λόγια, πέρα για πέρα σύγχρονος και πρωτότυπος στη γραφή του. Μα πάνω απ’ όλα, εκείνο που πολύ νομίζω μ’ ενδιαφέρει στο έργο του είναι ο συνδυασμός πάθους και ψυχρότητας που τον διακατέχει. Μέσα στο ίδιο κείμενο μπορεί να είναι τόσο στεγνός και απόμακρος, όσο άλλοτε να διαχέει τον έρωτά του προς κάθε κατεύθυνση. Και μιλώ εδώ για όλα τα πεζά του. Ο Παπαδιαμάντης είναι ερωτευμένος με τη φύση, με τη θρησκεία, με τους ανθρώπους, με τη γραφή κι ωστόσο μερικές φορές είναι σαν να τους βγάζει την γλώσσα, σαν να τους λέει «δεν σας έχω ανάγκη». Πώς, λοιπόν, να μην αγαπάς αυτήν την ειλικρινή του στάση, την τόσο προσωπική κι όχι πλαστή;
-Ποια η δύναμη της ποίησης για την ηρωίδα; Και ποια για τις δικές μας ζωές; Έχει τη θέση που της αρμόζει ή έχει παραγκωνιστεί;
-Για την ηρωίδα η ποίηση είναι τα πάντα. Είναι ο τρόπος της να ενωθεί με τον άνθρωπο που ερωτεύτηκε κι αγάπησε. Είναι μια σκάλα για να την φέρει κοντά του. Όπως λέει κι ένα ιαπωνικό έργο Νοh, μονάχα οι στίχοι λένε τα πιο μύχια. Υπάρχουν φορές που και οι δικές μας ζωές φωτίζονται για λίγο ή περισσότερο από ένα ποίημα ή δημιούργημα. Ακόμη καλύτερα υπάρχουν φορές που τα ποιητικά δημιουργήματα, ό, τι τέχνη κι αν είναι, απλώνουν πράγματι μια γέφυρα ανάμεσα σ’ εμάς και στους άλλους. Αυτό γίνεται κατά κόρον με τα τραγούδια. Θεωρώ μεγάλη τύχη και κάπως σπάνια – αν ήταν άλλωστε συχνή, τι τύχη θα ήταν! – να μπορείς να συνδεθείς πραγματικά και ουσιαστικά με τον άλλον μέσω της τέχνης. Εάν μιλήσουμε, όμως, αποκλειστικά για λογοτεχνία και ποίηση θεωρώ πως είναι μάλλον ακατόρθωτο να πάρει κάποτε τη θέση που της αρμόζει, που για μένα πχ σημαίνει όλος ο κόσμος απ’ άκρη σ’ άκρη της γης να διαβάζει σε καθημερινή βάση και κυρίως να χαίρεται που διαβάζει. Προς το παρόν νομίζω πως πιο πολύ μιλάμε γύρω από αυτά (λογοτεχνία & ποίηση) και λιγότερο ασχολούμαστε μαζί τους.
-Πείτε μας δυο λόγια για την Δρώσα Τέχνη… Ποιοι οι στόχοι και τα όνειρά σας;
-Η Δρώσα Τέχνη είναι μια ομάδα που ξεκίνησε το 2016 κι έχει ως έδρα της τα Γιαννιτσά κι ως σκηνή τον κόσμο όλο. Στο παρελθόν έχει παρουσιάσει κυρίως site specific παραστάσεις που αφορούσαν μνημεία της τοπικής κοινότητας της Πέλλας, περφόρμανς, βραδιές αφηγήσεων αλλά ακόμη και διαδραστικές site specific παραστάσεις για παιδιά νηπιαγωγείου και δημοτικού. Οι στόχοι και τα όνειρά μας συμπίπτουν φαντάζομαι με ό,τι κάθε θεατρική ομάδα στην Ελλάδα επιθυμεί. Να συνεχίσει παρά τις αντιξοότητες που συναντά (κυρίως οικονομικής φύσεως) το έργο της, να φτάσει σε όσους περισσότερους ανθρώπους γίνεται και να παράγει έργο που να ψυχαγωγεί, με όποιον τρόπο κάθε φορά, τους θεατές της.
Χρήσιμα
Παραστάσεις: Σάββατα 01 – 08 – 15 - 22 Φλεβάρη, στις 10:00μμ. Διάρκεια 50’ λεπτά. Είσοδος: 6€. Προπώληση: Alte Fablon (Φιλίππου 71 & Χριστοπούλου περιοχή Ιασωνίδου Τ: 2314014430) Δευτέρα – Παρασκευή 10:30 - 20:30. Απαραίτητη Κράτηση λόγω περιορισμένων θέσεων.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία - Δραματουργική επεξεργασία: Ιωάννα Λιούτσια, Σκηνογραφία – Ενδυματολογία: Χριστίνα Θαλασσά, Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Πάνος Τσαμουράς, Φωτογραφία: Χριστίνα Θαλασσά, Παραγωγή: Δρώσα Τέχνη. Στο ρόλο της Μαχώς: Αναστασία Χατζηλιάδου.
Λεζάντα: Την φωτογραφία τράβηξε ο Γιάννης Ερμείδης
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας "Τύπος Θεσσαλονίκης"
