Έρευνα-Παρουσίαση: ΔΑΝΙΗΛ Γ. ΠΑΠΑΔΑΝΙΗΛ
Σύντομη αλλά ουσιαστική η μελέτη αυτή του δικηγόρου και συγγραφέα Γεωργίου Κ. Αβτζή, η οποία εστιάζει στο Ροδολίβος και σε άλλα τοπωνύμια της περιοχής, είναι γραμμένη στην απλή καθαρεύουσα και εκδόθηκε το μακρινό 1969 στην Αθήνα όπου και διέμενε ο συγγραφέας. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει στον πρόλογό του, στην εκπόνησή της "παρεκινήθην από την προ δεκαετίας περίπου δημοσιευθείσαν εις την εφημερίδα της Θεσσαλονίκης "Η Μακεδονία", επιστολήν του κ. Νικ. Ανδριώτου, καθηγητού της Γλωσσολογίας εν τω Αριστοτελείω Πανεπιστημίω, καθ' ήν το τοπωνύμιον Ροδολείβος, δεν είναι λέξις ελληνική, αλλά σλαυϊκή και ειδικώτερον σερβική, παρά την αντίθετον, υποστηριχθείσαν παρ' εμού, δημοσία, γνώμην, πλήρως τεκμηριωμένην, δια των εις τον Όμηρον και τους άλλους αρχαίους συγγραφείς παραπομπών, καθ' ας η λέξις αποτελείται από τας λέξεις ρόδον και λείβω ή λίβω".
Επιπλέον ο Γ. Αβτζής, τονίζει ότι "έκρινα επιβεβλημένον μοι καθήκον όπως μη αφίσω τους συμπατριώτας μου εις την πλάνην ότι η γενέτειρά μας έχει σλαυϊκόν όνομα, και τούτο, διότι την τοιαύτην γνώμην είχεν εκφέρει αρμοδίως καθηγητής Γλωσσολογίας και προβαίνω ήδη εις την έκδοσιν της μικράς μεν, χρησίμου όμως, το ελπίζω, δια τας μελλούσας γενεάς παρούσης πραγματείας μου. Εθεώρησα ωσαύτως σκόπιμον όπως παραθέσω εις την παρούσαν μελέτην και διάφορα μυθολογικά στοιχεία και ιστορικά γεγονότα συνδεόμενα με το όλον θέμα, ίνα δια του τρόπου τούτου καταστώ περισσότερον καταληπτός και πειστικός εις την επιχειρηματολογίαν μου περί της ελληνικής προελεύσεως του τοπωνυμίου".
Ιστορικά αποσπάσματα
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ενδεικτική παράθεση ιστορικών αποσπασμάτων τα οποία υπογραμμίζουν την καλλιέργεια των ρόδων στην περιοχή από αρχαιοτάτων χρόνων.
"(Των δε ρόδων) ...ένια γαρ είναι φασιν α και καλούσιν εκατοντάφυλλα· πλείστα δε τα τοιαύτα έστι περί Φιλίππους· ούτοι γαρ λαμβάνοντες εκ του Παγγαίου φυτεύουσιν·
εκεί γαρ γίνεται πολλά...". Θεοφράστου Ιστορ. φυτών VI-6, 4 370-285 π.χ.
"Ελάχιστα είναι τα πεντάφυλλα, έπειτα περισσότερα, όταν είναι από το είδος εκείνο, τα λεγόμενα εκατοντάφυλλα, τα οποία υπάρχουν και εις την ύπαιθρον Ιταλίαν, και εις την Ελλάδα περί τους Φιλίππους, όπου όμως δεν είναι εγχωρίου προελεύσεως. Το γειτονικόν Πάγγαιον όρος παράγει ρόδα με πολλά και μικρά φύλλα. Οι κάτοικοι τα μεταφυτεύουν εκεί όπου και ευδοκιμούν". Πλίνιος-Ιστορία φυσική XXI, 4 (10) παρ. 17. (23-79 μ.χ.).
Ενότητες - κεφάλαια του βιβλίου
Το βιβλίο χωρίζεται σε τρεις ενότητες: 1. Τ' ΑΛΛΟΓΛΩΣΣΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΙΣ ΑΥΤΩΝ, 2. ΤΟ ΤΟΠΩΝΥΜΙΟΝ ΡΟΔΟΛΙΒΟΣ: "Γλωσσική και ιστορική ετυμολογία", "Γλωσσική ανάλυσις", "Ιστορικαί πηγαί", "Ο Θεόφραστος και τα ρόδα του Παγγαίου", "Και ο Πλίνιος, ο Ρωμαίος βοτανολόγος", "Εορταί των ρόδων (Rosarie)", "Προγονολατρεία (Parentalia)", "Το ρόδον συμβολίζει τον ήλιον", "Οι Πίερες εκδιωχθέντες εκ του Ολύμπου εγκαθίστανται εις το Παγγαίον", "Οι Πίερες του Παγγαίου", "Ο Ορφεύς και η λατρεία του ήλιου", "Ο Μίδας και τα ρόδα του Παγγαίου", "Ο Διόνυσος και τα ρόδα του Παγγαίου", "Ο Βάκχος της Θράκης θεός προφήτης", "Η υποδοχή του Ξέρξου δια ρόδων", "Τα Λείβηθρα και Ορφεύς", "Το νόμισμα της Συός", και 3. ΑΛΛΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ: "Οι Ζαιελέοι (Ζηλιάχωβα - Νέα Ζίχνα)", ΝΕΑ ΠΙΕΡΙΑ - ΠΑΓΓΑΙΟΥ. Οι Μεθώνιοι (Μουσθένη)", "Οι Ιχναίοι (Ζιχναιώται)", "Οι Τυντηνοί (Τζιντζώται)", "Το Ροδολίβον και τα τοπωνύμια της περιοχής Παγγαίου".
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Δικηγόρος - Συγγραφέας, Γεώργιος Κ. Αβτζής (1899-1987), κατάγονταν από το Ροδολίβος Σερρών. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του, εργάσθηκε αρχικά ως δικηγόρος στις Σέρρες, και μετά το 1930 άνοιξε δικηγορικό γραφείο στο Βόλο. Συμπατριώτης αλλά και προσωπικός φίλος του Εθνάρχη Κωνσταντίνου Καραμανλή. Κατά την παραμονή του στις Σέρρες, ο Γεώργιος Κ. Αβτζής, διετέλεσε Πρόεδρος του Δ.Σ. του Ομίλου "Ορφέας" Σερρών, κατά τα έτη 1928 και 1929. Να σημειωθεί ότι ο σύλλογος είχε ιδρυθεί από το 1905, και οι πρόεδροί του είχαν και όλο το βάρος και την ευθύνη των Συμβουλίων του.
Ο Γεώργιος Κ. Αβτζής, δικηγορώντας στο Βόλο, είχε αναπτύξει παράλληλα, μεγάλη πολιτιστική και συγγραφική δράση, ήταν μέλος του Συλλόγου «Φίλοι των Γραμμάτων» όπου συμμετείχαν επίλεκτοι νέοι του Βόλου και στο εκεί δικηγορικό του γραφείο, εργάστηκε τη δεκαετία του 1930, ο σημαντικός συγγραφέας μας, Μενέλαος Λουντέμης, ο οποίος και έμελλε να διαπρέψει συγγραφικά.
Στη διάρκεια της κατοχής, υπήρξε αντιπρόσωπος πέντε υπουργείων στην περιφέρεια Θεσσαλίας, ενήργησε δε από τη θέση του για την αποφυλάκιση πολλών Βολιωτών. Συνελήφθη από τον ΕΛΑΣ χωρίς άλλες επιπτώσεις. Κατά τον εμφύλιο υπήρξε μαχητικός συνήγορος και μάρτυρας υπεράσπισης κομμουνιστών.
Ως και επιστήθιος φίλος του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο Σερραίος δικηγόρος, Γεώργιος Κ. Αβτζής διορίστηκε για λίγο διάστημα, προσωρινός Νομάρχης Χαλκιδικής (Σεπτ. – Οκτ. '61). Διετέλεσε επίσης Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού πριν το 1963. Σε επόμενες παρουσιάσεις βιβλίων του, θα παραθέσουμε συμπληρωματικά και άλλα σημαντικά στοιχεία τα οποία και αντικατοπτρίζουν την ξεχωριστή προσωπικότητα του ανδρός.
Το συγγραφικό έργο του Γεωργίου Κ. Αβτζή
Ήταν ιδιαίτερα ευρυμαθής και παρουσίασε πλούσιο συγγραφικό έργο που είναι προσανατολισμένο κυρίως σε θέματα αρχαιοελληνικής γραμματείας. Μεταξύ των συγγραμμάτων του είναι και τα εξής:
-"ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ-ΤΟ ΡΟΔΟΛΙΒΟΣ και άλλα τοπωνύμια: Ιστορία - Γλωσσολογία - Μυθολογία". Σελίδες 26. Αθήναι, Ιούλιος 1969.
-"Σοφία της Ανατολής παροιμίες Κίνας-Ιαπωνία-Ινδίας", (Ασία, Φιλοσοφία), Ιδιωτική έκδοση, 1972.
-"Ο χρυσός του Παγγαίου - Σκαπτής ύλης και Θάσου και η νομισματική της Μακεδονικής Θράκης", (Ιστορική και Λαογραφική Εταιρία Σερρών - Μελενίκου, Αθήναι, 1982).
ΕΝΟΤΗΤΑ: "Η σοφία των αρχαίων Ελλήνων"
1. "ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ ο Αβδηρίτης", (460-370) π.Χ., Αθήνα, 1969.
2. "ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ, ο κορυφαίος της νέας αττικής κωμωδίας" (Χίλιες μονόστιχες γνώμες), Αθήνα, 1970.
3. "ΑΝΑΚΡΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΩ, ο υμνητής του κρασιού και του Έρωτα", Περιλαμβάνεται το αρχαίο κείμενο. Απόδοση σε στίχους Κ. Αβτζή. Εικονογράφηση Girodet. Σελ. 230. (Ιδιωτική έκδοση). Αθήνα 1971.
Σημείωση:
-Ιδιαίτερες ευχαριστίες για τη βοήθεια στη συλλογή των στοιχείων στον παλαίμαχο δικηγόρο Νικόλαο Σίμογλου από το Σύλλογο Ροδολιβινών Θεσσαλονίκης καθώς και στον συγγραφέα-ερευνητή Γιώργο Ν. Βογιατζή.
-Το TyposThes παρουσιάζει στο εξής την ενότητα "Ροδολίβος - Αμφίπολη - Σέρρες, Συγγράμματα και συγγραφείς", αναδεικνύοντας έτσι την ευρύτερη περιοχή της Αμφίπολης και του Παγγαίου, αλλά και του νομού Σερρών, παρουσιάζοντάς τα με συνοπτικά στοιχεία, ως μία ιστορική καταγραφή τους. Στόχος, να αποτελέσουν σημείο αναφοράς στο χρόνο, για κάθε είδους ενδιαφερόμενο, ντόπιο ή ξένο μελετητή. Επιπλέον, φιλοδοξούν να αποτελέσουν κι έναν χρήσιμο "οδηγό" πληρέστερης ενημέρωσης με τη θεματογραφία της περιοχής, αλλά και του συγγραφικού και μελετητικού έργου γηγενών συγγραφέων.
ΛΕΖΑΝΤΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΣΤΗΝ GALLERY
1. Ο δικηγόρος-συγγραφέας, Γεώργιος Κ. Αβτζής.
2. Το εξώφυλλο του βιβλίου του Γεωργίου Κ. Αβτζή, "ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ-ΤΟ ΡΟΔΟΛΙΒΟΣ και άλλα τοπωνύμια: Ιστορία - Γλωσσολογία - Μυθολογία", Αθήναι, Ιούλιος 1969.
3. Το Διοικητικό Συμβούλιο του «Ορφέα» με τη Μις Σέρραι 1929 Άννα Δόστη. Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στον Εθνικό Κήρυκα της Νέας Υόρκης. Πρώτος από αριστερά στους όρθιους ο Αθ. Φιδετζής. Ακολουθούν οι Κων/νος Φωκάς, Γεώργιος Βετούλης, Βασίλειος Χατζηιακώβου, Κων/νος Σχοινάς, Ηρακλής Πρόβος. Καθισμένοι: Γεώργιος Φιλίππου, Γεώργιος Αβτζής, Χρήστος Πάτρας και Βασίλειος Παπαλεξίου. Φωτογράφηση Πέννα - Δαϊρατζόπουλου. (Φωτογραφικό Αρχείο Γιώργου Κ. Αγγειοπλάστη).
4. Όμιλος "Ορφέας" Σερρών: Οι διατελέσαντες Πρόεδροι των ΔΣ από το 1905 έως σήμερα. (Αβτζής Γεώργιος, Δικηγόρος, 1928 – 1929).
5. Η πρόσοψη του ιστορικού κτηρίου του Ομίλου "Ορφέας" Σερρών, σε παλιά φωτογραφία.
6. Χάρτης των πρώτων Μακεδόνων από το βιβλίο J. SVORONOS: L 'Hellenisme primitif de la Macedoine, Paris 1919.
