Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Ένα μοντέρνο εργαλείο εκμάθησης της Βλάχικης γλώσσας αποτελεί το βιβλίο που έγραψε ο Θωμάς Τάχης. Το «Μαθαίνουμε τη Βλάχικη γλώσσα» έγινε best seller από τον πρώτο μήνα κυκλοφορίας του και εν μέσω της πανδημίας Covid-19. «Θα λέγαμε πως ήταν το εκδοτικό γεγονός της καραντίνας», σημείωσε ο ίδιος απαντώντας στις ερωτήσεις μας.
Συμπλήρωσε πως «για η1η φορά γίνεται μια ολοκληρωμένη μέθοδος εκμάθησης της Βλάχικης γλώσσας», αναφέρθηκε στον πλούτο αλλά και στις δυσκολίες της γλώσσας αυτής την οποία ο ίδιος γνωρίζει από μικρή ηλικία και που τα τελευταία χρόνια την διδάσκει στην αίθουσα του συλλόγου Αετομηλίτσας στη Θεσσαλονίκη, κατόπιν παρότρυνσης του κουμπάρου του και συμπατριώτη του Θεόδωρου Νιτσιάκου.
Παράλληλα τόνισε πως η πολιτεία πρέπει να ενδιαφερθεί «ώστε να διδαχθεί η Βλάχικη γλώσσα σε Πανεπιστημιακά ιδρύματα και διδασκαλεία».
Ο συγγραφέας του βιβλίου κ. Θωμάς Τάχης
-Πώς προέκυψε η ιδέα για το βιβλίο;
-Η Βλάχικη γλώσσα είναι η μητρική μου γλώσσα. Οι γονείς μου ήταν Βλάχοι με καταγωγή από την Αετομηλίτσα (Ντένισκο). Μέσα στο Βλάχικο περιβάλλον έμαθα να μιλώ τη γλώσσα πολύ καλά και να τη σέβομαι. Μέσα από αυτήν ενστερνίστηκα αρχές και αξίες αστείρευτες στην πορεία της ζωής μου.
Η Βλάχικη γλώσσα ήταν προφορική και καταλάβαινα πως κάποια στιγμή θα χαθεί και μαζί της και οι πολιτιστικές και πολιτισμικές αξίες, η κουλτούρα της. Αυτό δεν ήθελα με τίποτε να το αποδεχθώ. Κάθε φορά η σκέψη αυτή με βασάνιζε και μου έκαιγε τα σωθικά μου.
Σήμερα οι συνθήκες είναι διαφορετικές. Η γλώσσα μου δεν ομιλείται στις Βλάχικες οικογένειες. Έτσι λοιπόν περίμενα την ευκαιρία και την ηθική στήριξη από κάποιον ή κάποιους να ασχοληθώ σοβαρά με την καταγραφή και διδασκαλία της Βλάχικης γλώσσας.
Και η ευκαιρία ήρθε. Κάποιο Καλοκαίρι στην Αετομηλίτσα με πλησιάζει ο κουμπάρος μου Θεόδωρος Νιτσιάκος, συμπατριώτης μου και με πόνο ψυχής μου εξέφρασε τη μεγάλη επιθυμία του να ασχοληθώ με τη διδασκαλία της Βλάχικης γλώσσας.
Με την ηθική και οικονομική του στήριξη άρχισα τη διδασκαλία στην αίθουσα του συλλόγου μας στη Θεσσαλονίκη. Η υπομονή, επιμονή μου και η ζεστή ατμόσφαιρα των μαθητών μου την ώρα της διδασκαλίας έφεραν το ποθητό αποτέλεσμα. Προέκυψε δηλαδή το «Μαθαίνουμε τη Βλάχικη γλώσσα». Ένα βοήθημα απαραίτητο για τη διάσωση του λεκτικού πλούτου της γλώσσας, αφού είναι γνωστή η λατινική ρήση “scipta manent, verba volent”.
-Πώς συλλέξατε το υλικό σας; Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε;
-Μιλώ τη Βλάχικη γλώσσα από τα σπάργανα. Την έμαθα πολύ καλά από τους γονείς μου, αλλά και από συγγενείς Βλάχους που τους συναντούσα σε γάμους, αρραβώνες και άλλες εκδηλώσεις. Το ευτύχημα είναι ότι δεν σταμάτησα ποτέ να μιλώ τη γλώσσα μου, γιατί πιστεύω βαθιά μέσα μου ότι είναι ασέβεια απέναντι στους Βλάχους προγόνους μας να την αφήσουμε να χαθεί.
Έτσι εγγράφτηκε και εγκολπώθηκε στο νου και στην καρδιά μου ο λεκτικός πλούτος της Βλάχικης γλώσσας και η συλλογή του υλικού ήταν αρκετή για να καταγράψω και να διδάξω τη Βλάχικη γλώσσα. Άλλωστε, είμαι φιλόλογος, δίδαξα 35 χρόνια στη Μέση Εκπαίδευση με άριστη κατάρτιση στην Αρχαία Ελληνική και στη Λατινική γλώσσα. Η Βλάχικη γλώσσα όπως είναι ευρέως γνωστό αποτελεί μια αυτόνομη Νεολατινική γλώσσα, ήδη διαμορφωμένη τον 6ο αιώνα μ.Χ.
Η δυσκολία είναι προφανής γιατί για πρώτη φορά γράφεται και κυκλοφορεί μία ολοκληρωμένη μέθοδος εκμάθησης της Βλάχικης γλώσσας. Υπάρχουν φθόγγοι στη Βλάχικη γλώσσα που δεν μπορούν να αποδοθούν εύκολα, όπως τα κλειστά â και î ή τα ημίφωνα ŭ και ĭ. Επιπλέον, η κλίση των ρημάτων δεν είναι εύκολα. Είναι απαραίτητο τα ρήματα να διακριθούν κατά συζυγίες όπως στα Λατινικά και με ορισμένους κανόνες, γιατί αλλάζουν τα θέματα κλπ. Επίσης, πριν από αρκετά χρόνια έχουν δημιουργηθεί εγχειρίδια καταγραφής της Βλάχικης γλώσσας με διαμόρφωση γραμματικής και συντακτικού της Βλαχικής.
Βεβαίως αυτό που έλειπε με σκοπό τη διδασκαλία της Βλάχικης γλώσσας από ιδρύματα, συλλόγους και Πανεπιστήμια ή και την αυτοδιδασκαλία ήταν ένα μοντέρνο εργαλείο εκμάθησης, το οποίο και δημιουργήθηκε.
-Δεδομένου πως έγινε best seller σε ένα μήνα και εν μέσω κορωνοϊού πώς εξηγείτε την θερμή ανταπόκριση του κόσμου;
-Πραγματικά το συγκεκριμένο βιβλίο «Μαθαίνουμε τη Βλάχικη γλώσσα» έγινε best seller από τον πρώτο μήνα κυκλοφορίας του και εν μέσω της πανδημίας Covid-19. Πιστεύω ότι δεν είναι τυχαίο, καθώς είναι αυτό που έλειπε όλα τα χρόνια και αναζητούσαν όλοι οι Βλάχοι. Ένα βιβλίο απλό, κατανοητό, λειτουργικό, χρηστικό, μοντέρνο. Ένα εργαλείο ώστε να μάθουν τη γλώσσα μας οι νέες γενιές Βλάχων, ώστε να μη χαθεί και να διατηρηθεί η πολιτισμική μας ταυτότητα.
Επίσης, για πρώτη φορά εκδόθηκε ένα βιβλίο εκμάθησης της Βλάχικης γλώσσας με την ίδια μεθοδολογία που ακολουθούν τα σύγχρονα εγχειρίδια εκμάθησης Ξένων γλωσσών. Για την επιμέλεια της δομής του βιβλίου εργάστηκε μία πολυμελής ομάδα φιλολόγων και ειδικών που εξειδικεύονται στη διδασκαλία ξένων γλωσσών, ώστε να τηρούνται βασικές και σύγχρονες αρχές εκμάθησης της Βλάχικης ως ξένης γλώσσας, καθώς όπως προείπα αποτελεί μια αυτόνομη Νεολατινική γλώσσα.
Για αυτό το λόγο, η μέθοδος εκμάθησης της Βλάχικης γλώσσας περιλαμβάνει:
- 25 εικονογραφημένες διδακτικές ενότητες
- 17 κείμενα κατανόησης γραπτού λόγου
- 17 ασκήσεις παραγωγής γραπτού λόγου
- 24 τραγούδια (κατανόηση προφορικού λόγου)
- 13 ασκήσεις παραγωγής προφορικού λόγου (παιχνίδια ρόλων)
- Παράρτημα με θεματικό λεξιλόγιο και εκφράσεις
- Κατάλογο ρημάτων
Σε κάθε εικονογραφημένη διδακτική ενότητα υπάρχει αναφορά σε συγκεκριμένα γραμματικά φαινόμενα και ειδικό λεξιλόγιο. Δίνεται, επίσης, ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων κατανόησης και παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου με ασκήσεις, διαλόγους και παιχνίδια ρόλων.
Στο συγκεκριμένο βιβλίο και στο πλαίσιο του εγγραμματισμού της Βλάχικης (Αρωμανικής) γλώσσας, γίνεται χρήση του λατινικού αλφαβήτου, με παράλληλη προφορά όλων των λέξεων στα Ελληνικά, με στόχο την μεγαλύτερη εξοικείωση όλων των αναγνωστών, ανεξαρτήτου ηλικίας και επιπέδου εκπαίδευσης.
-Τι σας μετέφεραν οι αναγνώστες;
-Η ανταπόκριση του κόσμου γενικά ήταν τεράστια και μνημειώδης μπορώ να πω, καθώς από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας και προώθησης μέσω διαδικτύου με όλα τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα το βιβλίο έγινε viral. Αυτή τη στιγμή, πάνω από 800 χιλιάδες άνθρωποι έχουν αλληλεπιδράσει με την καμπάνια προώθησης του Βιβλίου σε όλη την Ελλάδα κυρίως και το εξωτερικό. Αυτοί που κατάφεραν να το προμηθευτούν αναφέρονται κολακευτικά σε σχόλια στο διαδίκτυο, καθώς και σε τηλεφωνικές επικοινωνίες που έχουν μαζί μου.
Θα λέγαμε ότι είναι το εκδοτικό γεγονός της καραντίνας και αυτό εισπράττουμε από όλο τον κόσμο.
Επειδή το βιβλίο πλησιάζει στο πρώτο sold out της Ά έκδοσης, ήδη ετοιμάζουμε το σχεδιασμό μας για τις επόμενες κινήσεις μας.
Θα ήθελα με τη σειρά και μέσω του βήματος που μου δίνετε να ευχαριστήσω την καθεμία και τον καθένα ξεχωριστά για την μεγάλη ανταπόκριση στην εκδοτική μας προσπάθεια. Είναι πραγματικά τεράστια η χαρά και η ηθική ικανοποίησή μου.
-Ποιο το επόμενο βήμα; Πώς θα στηρίξετε την βλάχικη γλώσσα;
-Θα συνεχίσω με περισσότερη διάθεση και μεράκι να διδάσκω τη Βλάχικη γλώσσα, γιατί βλέπω πως υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και ανταπόκριση από τον κόσμο. Το ενθαρρυντικό για μένα είναι ότι οι μαθητές μου παρακολουθούν τα μαθήματα πέντε χρόνια τώρα στο Σύλλογο Αετομηλιτσιωτών Γράμμου στη Θεσσαλονίκη και επιθυμούν να τα συνεχίσουν, γιατί καταλαβαίνουν πως σκοπός τους δεν είναι να μάθουν κάποια βασικά στοιχεία και ύστερα να αποδράσουν αλλά κύριο μέλημά τους είναι να υπάρχει συνέχεια ώστε να εγκλιματιστούν κι άλλοι και μάλιστα νέοι άνθρωποι με μακροπρόθεσμη προοπτική για τη γλώσσα.
Για να στηριχθεί αυτή η προσπάθεια δεν αρκεί μόνο αυτό. Πρέπει να γίνει συνείδηση στον καθένα μας ότι η γλώσσα δεν είναι μόνο μέσο και εργαλείο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων αλλά πολύ περισσότερο ένα κοινωνικό γεγονός. Είναι οι διαχρονικές αξίες μας , τα ήθη, τα έθιμα, οι παραδόσεις, τα τραγούδια, οι χοροί, οι παροιμίες. Όλα αυτά είναι αναγκαίο να διαφυλαχθούν ως κόρη οφθαλμού.
Η πολιτεία έχει χρέος να δείξει έμπρακτο ενδιαφέρον ώστε να διδαχθεί η Βλάχικη γλώσσα σε Πανεπιστημιακά ιδρύματα και διδασκαλεία, γιατί έχω την εντύπωση πως η πατρίδα μας η Ελλάδα μοιάζει με ένα πολύχρωμο, ελκυστικό και σαγηνευτικό ψηφιδωτό που κάθε ψηφίδα του είναι και μία διαφορετική πολιτιστική και πολιτισμική αξία. Η σύνθεση αυτής της πολυεπίπεδης πολιτισμικής κληρονομιάς είναι η δύναμή της, η αξία της, θα τολμούσα να πω, ο ομφάλιος λώρος της.
*Σημειώνεται πως το βιβλίο αφιερώνεται στη μνήμη του Θεόδωρου Νιτσιάκου, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή στο αγαπημένο του χωριό, την Αετομηλίτσα στις 10.01.2020.
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας "Τύπος Θεσσαλονίκης"
