Της Λεμονιάς Βασβάνη
Το θέμα της ταυτότητας μέσα από διαφορετικές ειδικότητες και μορφές τέχνης προσεγγίζουν και εξετάζουν τέσσερις καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες στην έκθεση NotionsofIdentity(Έννοιες ταυτότητας) που διοργανώνεται υπό την αιγίδα του MOMus και θα εγκαινιαστεί απόψε Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου, στις 20.00 στον Παλιό Βρεφονηπιακό Σταθμό στο Λιμάνι, ενώ θα φιλοξενηθεί παράλληλα και στο γυάλινο περίπτερο στον Κήπο των γλυπτών.
Πώς διαμορφώνεται άραγε η ταυτότητα; Ποιοι παράγοντες καθορίζουν την ανάδυση ταυτοτήτων; Είναι η ιστορία και ο πολιτισμός μιας χώρας, η κοινωνικοποίηση, τα προσωπικά ενδιαφέροντα, το φύλο; Με ποιο τρόπο σχηματίζεται η ταυτότητα, καθορίζεται ή ακόμα και αλλάζει;
Τέσσερις υπότροφοι του 2020 του προγράμματος φιλοξενίας και ανταλλαγών Λειψίας – Θεσσαλονίκης, το οποίο υποστηρίζεται από το Ινστιτούτο Γκαίτε, το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Halle 14, το Τμήμα Διεθνούς Συνεργασίας του Δήμου της Λειψίας και το λογοτεχνικό́ περιοδικό́ Edit, ασχολήθηκαν επιχειρούν να δείξουν τη δική τους μάτια πάνω στο θέμα, παρουσιάζοντας τα έργα τους στο κοινό.
Η κατασκευή ταυτοτήτων φύλου
Αικατερίνη Γεγησιάν, Exercises in Speaking Out, Volume 1(Nude), 2020
Η εικαστική καλλιτέχνης ελληνο-αρμενικής καταγωγής Αικατερίνη Γεγησιάν που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, με την διευρυμένη φωτογραφική της προσέγγιση διερευνά το ρόλο των εικόνων στην κατασκευή πολιτιστικών και εθνικών ταυτοτήτων, καθώς και στην κατασκευή ταυτοτήτων φύλου.
Η ίδια ανέφερε στον «Τύπο Θεσσαλονίκης ότι το «Exercises in Speaking Out, Volume 1»: «αποτελεί το πρώτο μέρος ενός εκτεταμένου εικαστικού έργου, το οποίο εξετάζει τις τεχνικές της φωτογραφίας, μέσα από την ψηλάφηση του προσωπικού μου αρχείου εικόνων. Ενός αρχείου που εστίασα μέσα στον εγκλεισμό της καραντίνας. Το πρώτο μέρος του έργου ολοκληρώθηκε κατά την διάρκεια του περσινού φθινοπώρου όταν ήμουν υπότροφος του προγράμματος φιλοξενίας και ανταλλαγών Λειψίας – Θεσσαλονίκης. Το Exercises in Speaking Out, Volume 1 εστιάζει στο σώμα και αναδιπλώνεται ως μια συνομιλία μεταξύ γυμνών εικόνων ελληνικών περιοδικών της δεκαετίας του ’90 και την παραγωγή erotica της Ανατολική Γερμανίας. Το έργο διερευνά τον ρόλο της φωτογραφίας στην αναπαράσταση του σώματος και της σεξουαλικότητας και προσπαθεί να κάνει ορατό το πως εικόνες δημιουργούν συνεχώς νέες εικόνες».
Η πολυφωνία της έμφυλης μεταμόρφωσης
Έργο του Μάριου Χατζηπροκοπίου
Ο Μάριος Χατζηπροκοπίου γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, ποιητής, περφόρμερ και ερευνητής, με έδρα την Αθήνα, σε σημείωμά του για το «ΓΙΟΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ: ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΦΩΝΩΝ» τονίζει: «Στα Απομνημονεύματά του (1903), ο Dr. DanielPaulSchreber (1842–1911), τέως πρόεδρος δικαστηρίου εφετών, έγκλειστος σε ψυχιατρική κλινική, εκθέτει με ακρίβεια το παρανοϊκό σύστημά του: η συντέλεια πλησιάζει, ο ίδιος είναι ο τελευταίος άνθρωπος εν ζωή και ο μοναδικός που μπορεί να σώσει το είδος –αρκεί να μεταμορφωθεί σε γυναίκα και, γονιμοποιημένος από θεϊκές ακτίνες, να κυοφορήσει το νέο ανθρώπινο ον. Ο Σρέμπερ περιγράφει λεπτομερώς τις φωνές που σφυροκοπάν τα νεύρα του: αδιάκοπα μουρμουρητά, φράσεις που εγκαταλείπονται ανολοκλήρωτες, λέξεις που επιβραδύνονται, μηχανικά πουλιά που παπαγαλίζουν ομόηχες λέξεις, αλλά και τις προσπάθειές του να αντισταθεί μέσω της δικής του φωνής. Συνδέοντας τα Απομνημονεύματα του προέδρου με αυτοβιογραφικό υλικό αναταραχής φύλου, τα τρία ηχητικά ποιήματα που παρουσιάζονται εδώ διερευνούν ταυτόχρονα το εργοστάσιο των επιβεβλημένων από την πατριαρχία φωνών και τις φωνές της ενσώματης αντίστασης, ενώ επιχειρούν να αναδείξουν τους ήχους του μαρτυρίου, αλλά και τη πολυφωνία της έμφυλης μεταμόρφωσης».
Τα καταναλωτικά προϊόντα ως δυνητικό μέσο σχηματισμού ταυτότητας
Pair02_AlisaKossak_OnDisplay_Fragments_2021:Alisa Kossak, On Display - Fragments, 2021
Η Αλίσα Κόσακ, εικαστική καλλιτέχνης που ζει και εργάζεται στη Λειψία, στο έργο της ONDISPLAY – FRAGMENTS δεν παρουσιάζει μόνο οπτικές ομοιότητες μεταξύ του εκθεσιακού ντιζάιν και της παρουσίασης των εμπορευμάτων, στις οποίες εστιάζεται η εικαστική της έρευνα. «Εξίσου σημαντικό ρόλο παίζουν τόσο η αντιπαράθεση με τη λειτουργία των μουσείων ως θεματο-φυλάκων της πολιτιστικής ταυτότητας, όσο και η θεώρηση των καταναλωτικών προϊόντων ως δυνητικού μέσου του σχηματισμού ταυτότητας. Η αντιπαραβολή των δυο μορφών έκθεσης αντικειμένων που σκηνοθετεί η εγκατάσταση δεν διαμορφώνει μόνο παραστατικές αλληγορίες, αλλά παραπέμπει και στην ανθρώπινη βασική ανάγκη για αναγνώριση και ένταξη», αναφέρει σε σχετικό σημείωμα για το έργο της.
Μια χειραφετητική, παγκόσμια και ‘γυναικεία’ προοπτική
Klara Charlotte Zeitz, UNSPOKEN FORMS, 2021
Τέλος η Κλάρα Σαρλότε Τσάιτς, που ζει και εργάζεται ως συγγραφέας και καλλιτέχνης στη Λειψία, στο επίκεντρο των καλλιτεχνικών της εγκαταστάσεων με τίτλο UNSPOKENFORMS – RECLAIMINGSPEECH «βρίσκονται οι ποιητικές δυνάμεις: ηθικές και αισθητικές στρατηγικές που προσφέρουν τη δυνατότητα να ακουστεί κάτι και οι οποίες εκβάλλουν σε μια αισθητήρια εντύπωση. Με ποιο τρόπο μπορούμε να αντιληφθούμε με το σύνολο των αισθήσεών μας καθώς και με μεγαλύτερη ενσυναίσθηση, και να προσδώσουμε σε λέξεις νέες οπτικές νοήματος, ώστε να έρθουμε σε επαφή με κάποιον ή με κάτι; Τα έργα της καλλιτέχνιδος εστιάζουν κατά κύριο λόγο σε μια χειραφετητική, παγκόσμια και ‘γυναικεία’ προοπτική. Το θεματικό εύρος τους επεκτείνεται και στην Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα ως μια γυναίκα της Ευρώπης, κάτοπτρο και σημείο στοχασμού περί ενός ερωτήματος ταυτότητας, το οποίο καθιστά δυνατή μια βιογραφική και υπερβαίνουσα τη διαφορετικότητα των καταστάσεων σύγκριση στην αντίληψη του ίδιου του εαυτού με το περιβάλλον. Τι συνδέει την αφήγηση αυτής της γυναίκας με αυτήν των σύγχρονων γυναικών, με τρόπο άχρονο, διεθνικό και ανεξάρτητο καταγωγής; Μια κριτική και συνάμα παιγνιώδης παρατήρηση μεταξύ του προσωπικού και του πολιτικού, του συναισθηματικού και του αναλυτικού. Τα εκτιθέμενα έργα -φωνές, εικόνες και θραύσματα λέξεων- στοχεύουν να υπενθυμίσουν ότι οι τρέχουσες οριοθετήσεις και αυστηρές αντιπαραβολές ολικά συνεκτικών πολιτισμών εδράζονται σε πλασματικές κατασκευές».
Διάρκεια έκθεσης: 10 - 29 Σεπτεμβρίου 2021
ημέρες / ώρες λειτουργίας: Παρασκευή́– Σάββατο - Κυριακή 19.00 – 22.00
finissage: 29 Σεπτεμβρίου19.00 – 22.00.
χώροι: Παλιός Βρεφονηπιακός Σταθμός στο Λιμάνι, Οδός Ναυάρχου Βότση, Θεσσαλονίκη
Γυάλινο Περίπτερο στον Κήπο των Γλυπτών, Λεωφόρος Μεγάλου Αλέξανδρου, Θεσσαλονίκη .
Μετά την Θεσσαλονίκη, η έκθεση θα μεταφερθεί στην Λειψία, τον Νοέμβριο 2021 στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Halle 14.
Λεζάντα για κεντρική φωτογραφία: Αικατερίνη Γεγησιάν, Exercises in Speaking Out, Volume 1(Nude), 2020.
