Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Μία οικιακή βοηθός δεν θέλει να καθαρίζει και ψάχνει το τέλειο ανέκδοτο. Μία πετυχημένη γιατρός θέλει οι άλλοι να κάνουν όλα όσα πρέπει, χωρίς να τους το ζητάει. Μία αδερφή, νοικοκυρά, έχει μανία με το ξεσκόνισμα γιατί την κάνει να νιώθει ότι προοδεύει. Ένας σύζυγος, επίσης γιατρός, χωρίζει επειδή βρήκε την αδερφή ψυχή του σε μία μεγαλύτερη ασθενή του. Και μία αντισυμβατική ασθενής που «πεθαίνει στα γέλια». Αυτοί είναι οι ήρωες της παράστασης με τίτλο «Το Καθαρό Σπίτι» που παίζεται στο Θέατρο Τ (Αλ. Φλέμινγκ 16) κερδίζοντας τις καλύτερες εντυπώσεις.
«Η Sarah Ruhl γράφει ένα έργο για τις γυναίκες, για τους ρόλους που επωμίζονται αλλά και για τα διλήμματα που φορτώνονται, όπως, για παράδειγμα, καριέρα ή οικογένεια. Όλα αυτά, βέβαια, οδηγημένα στα άκρα και δοσμένα με πάρα πολύ χιούμορ», ανέφερε στο «TyposThes» η Γλυκερίας Καλαϊτζή που υπογράφει την σκηνοθεσία. «Το Καθαρό Σπίτι» είναι ένα έργο που υπήρξε υποψήφιο για βραβείο Πούλιτζερ το 2005 και ιδιαίτερα δημοφιλές στις σκηνές του εξωτερικού. Στην χώρα μας ανεβαίνει για πρώτη φορά σε μετάφραση Ευαγγελίας Κιρκινέ. Η σκηνοθέτης τόνισε πως αυτή η πρώτη παρουσίαση τούς έδωσε περισσότερη ελευθερία με την έννοια πως δεν υπήρχε κάποια διαμορφωμένη εικόνα από προηγούμενο ανέβασμα, ενώ ταυτόχρονα είχαν και μεγαλύτερη ευθύνη ώστε να συστήσουν όπως έπρεπε την συγγραφέα η οποία δεν είναι ιδιαιτέρως γνωστή στην Ελλάδα. «Το “Καθαρό Σπίτι” το ανακάλυψα, ψάχνοντας κείμενα και, πρέπει να πω, ότι με κέρδισε από την πρώτη ανάγνωση», σημείωσε η κυρία Καλαϊτζή. Αναφερόμενη στην καθαρότητα των ηρώων τόνισε πως αν και βρίσκονται σε ένα καθαρό σπίτι, δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν και ότι καταλυτική θα είναι η παρουσία μιας μικρής Βραζιλιάνας οικιακής βοηθού.
Μιλώντας για το θέατρο τόνισε πως πραγματικά έλειψε από το κοινό και πρόσθεσε ότι ευελπιστεί αυτή η λαχτάρα των θεατών να συνεχιστεί και στο επόμενο διάστημα παρότι οι προβλέψεις για την πανδημία είναι δυσοίωνες. «Τα θέατρα είναι πράγματι οι πιο ασφαλείς κλειστοί χώροι ψυχαγωγίας, όπου τηρούνται ευλαβικά όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα», υπογράμμισε.
-Τι θα δούμε επί σκηνής;
-Θα πω κάτι που μου είπε ένας θεατής, βγαίνοντας από την παράσταση. «Αυτή είναι η ζωή μας. Ο καθένας μας είναι στον κόσμο του κι ήρθε μια ξένη να ενώσει όλη την οικογένεια». Το βρήκα πολύ εύστοχο, αν και το έργο δεν είναι μόνο αυτό. Πίσω από την κωμική του αφετηρία (μια καθαρίστρια που δεν της αρέσει να καθαρίζει), η Sarah Ruhl γράφει ένα έργο για τις γυναίκες, για τους ρόλους που επωμίζονται αλλά και για τα διλήμματα που φορτώνονται, όπως, για παράδειγμα, καριέρα ή οικογένεια. Όλα αυτά, βέβαια, οδηγημένα στα άκρα και δοσμένα με πάρα πολύ χιούμορ.
-Πώς αποφασίσατε να ανεβάσετε αυτό το έργο;
-Τη συγγραφέα την ήξερα από χρόνια. Είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες φωνές της σύγχρονης αμερικάνικης δραματουργίας, αν και στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή, παρότι έχουν ανεβεί ένα-δυο έργα της στην Αθήνα. Το «Καθαρό Σπίτι» το ανακάλυψα, ψάχνοντας κείμενα και, πρέπει να πω, ότι με κέρδισε από την πρώτη ανάγνωση, ίσως και επειδή εδώ και καιρό ήθελα να κάνω μια κωμωδία. Κυρίως με γοήτευσε η φόρμα του, ο τρόπος με τον οποίο η συγγραφέας εμπλέκει και διαπλέκει διάφορες δραματικές φόρμες, από το stand-up comedy, την κωμωδία χαρακτήρων, την κωμωδία καταστάσεων, τη σουρεαλιστική απογείωση, αλλά και τη βαθιά αλήθεια του ποιητικού ρεαλισμού.
- Πώς σχετίζονται οι ήρωες με την καθαρότητα;
-Σε αντίθεση με την καθαρότητα του σπιτιού, οι ήρωες στο ξεκίνημα του έργου βρίσκονται σε μια κατάσταση πλήρους ανισορροπίας, σε σχέση με τις ζωές τους. Κανείς και καμιά δεν είναι ικανοποιημένος/η από τη ζωή του/της, αλλά και κανείς δεν ξέρει πώς να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του, άλλα μικρά κι άλλα μεγάλα. Παρότι όλοι οι ήρωες είναι ειλικρινείς, με την έννοια ότι κανείς μέσα στο έργο δεν λέει ψέματα, δυσκολεύονται πάρα πολύ να επικοινωνήσουν μεταξύ τους. Χάρη όμως στη μικρή Βραζιλιάνα οικιακή βοηθό, που δεν της αρέσει να καθαρίζει, αλλά της αρέσει να λέει ανέκδοτα, μπαίνει μέσα στο καθαρό και κάπως αποστειρωμένο σπίτι το χιούμορ, όχι μόνο ως αποφόρτιση αλλά και ως μια άλλη προσέγγιση ζωής. Κι αυτός ο καταλύτης σταδιακά θα τα αλλάξει όλα.
-Η παράσταση έχει ιδιαίτερο χιούμορ. Πώς λειτουργεί στα θέματα που θέλει να θίξει η συγγραφέας;
-Λυτρωτικά, νομίζω, όχι μόνο για τα θέματα του έργου, αλλά και για το κοινό, γιατί όλοι και όλες αναγνωρίζουμε κομμάτια του εαυτού μας στους ήρωες του έργου. Αυτή η διακριτική υπονόμευση των στερεοτυπικών συμπεριφορών, που κάνει η συγγραφέας στο έργο, σε φέρνει αντιμέτωπο με μια σειρά από οικείες συμπεριφορές και με καταλύτη το χιούμορ δημιουργείται εκείνη τη χρήσιμη απόσταση για να δει κανείς και τη δική του ζωή. Παράλληλα είναι κι ένας τρόπος να μας εισάγει, σχεδόν χωρίς να το καταλάβουμε, και στα πιο σοβαρά θέματα της ζωής, που χειρίζεται το έργο, όπως αυτά της αγάπης, της μοναξιάς και της απώλειας.
-Πώς εργαστήκατε για την προετοιμασία της παράστασης δεδομένου ότι το έργο ανεβαίνει για πρώτη φορά στη Ελλάδα;
-Δεν νομίζω ότι δουλέψαμε πολύ διαφορετικά από ό,τι δουλεύουμε συνήθως. Στην προκειμένη περίπτωση βέβαια, ακριβώς επειδή το έργο δεν έχει ξαναπαιχτεί στην Ελλάδα, θα έλεγα ότι είχαμε κατά κάποιο τρόπο περισσότερη ελευθερία αλλά και μεγαλύτερη ευθύνη. Περισσότερη ελευθερία, επειδή δεν είχαμε από πριν κάποια διαμορφωμένη άποψη για το έργο μέσα από άλλες παραστάσεις του, κάτι που μας συμβαίνει συχνά, ιδιαίτερα με τα κλασικά έργα, κι έτσι μπορούσαμε να δοκιμάζουμε πράγματα, χωρίς να επεμβαίνει η ας την πούμε εσωτερική μας λογοκρισία. Αλλά και περισσότερο ευθύνη, με την έννοια ότι συστήνεις και παρουσιάζεις στο κοινό έναν νέο —εδώ μια νέα, όχι ιδιαίτερα γνωστή στην Ελλάδα— συγγραφέα. Και στο βαθμό που το κοινό δεν έχει την ευκαιρία να βρει κάπου το κείμενο και να τα διαβάσει, το πώς θα ανέβει τελικά, το αν η παράσταση θα γοητεύσει ή όχι τους θεατές, θα επηρεάσει άμεσα την κρίση του κοινού για το έργο και τη συγγραφέα.
-Τι να περιμένουμε το προσεχές διάστημα στο Θέατρο Τ;
-Πριν ξεκινήσουμε τον Οκτώβριο είχα μεγάλη αγωνία για το πώς θα ανταποκριθεί το κοινό στο άνοιγμα των κλειστών χώρων. Φαίνεται όμως ότι το θέατρο μας έλειψε πολύ τον προηγούμενο ενάμισι χρόνο, όχι μόνο σε εμάς αλλά και στο κοινό. Αυτό τουλάχιστον έδειξε το ξεκίνημα με το Καθαρό σπίτι, όπου η ανταπόκριση του κοινού ήταν ιδιαιτέρως θερμή και συγκινητική, αλλά και υποδειγματική ως προς την τήρηση των υγειονομικών μέτρων. Ελπίζω και εύχομαι αυτό να συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες, παρότι οι προβλέψεις για την πανδημία δεν είναι αισιόδοξες, κυρίως επειδή τα θέατρα είναι πράγματι οι πιο ασφαλείς κλειστοί χώροι ψυχαγωγίας, όπου τηρούνται ευλαβικά όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα. Έτσι, μετά το Καθαρό σπίτι που θα ολοκληρώσει τον κύκλο των παραστάσεών του στις 28 Νοεμβρίου, τη σκυτάλη θα πάρουν τρεις νέοι σκηνοθέτες της πόλης μας, ο Σωτήρης Ρουμελιώτης, με τη Μητέρα του σκύλου του Παύλου Μάτεση, ο Γιώργος Μιχαλάκος με το Frankie And Johnny του Terrence McNally και ο Στέλιος Βραχνής που θα επαναλάβει στο Τ το επιτυχημένο Γράμμα στον πατέρα του Κάφκα.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Μετάφραση: Ευαγγελία Κιρκινέ, Σκηνοθεσία: Γλυκερία Καλαϊτζή,Σκηνικά – Κοστούμια: Μαρία Καραδελόγλου, Μουσική: Κώστας Βόμβολος, Κίνηση: Ιωάννα Μήτσικα, Φωτισμοί: Σωτήρης Ρουμελιώτης, Βοηθός σκηνοθέτη: Ελευθερία Καμπαγιοβάνη, Φωτογραφίες: Χρήστος Κυριαζίδης, Γραφιστική επιμέλεια αφίσας: Μαριέττα Πανίδου, Επικοινωνία: Λία Κεσοπούλου.
Επί σκηνής: Άννα Σωτηρούδη, Νανά Παπαγαβριήλ, Ευγενία Παναγιωτίδου, Ειρήνη Σεβαστοπούλου. Ανδρική συμμετοχή: Κυριάκος Δανιηλίδης.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Παραστάσεις: Έως 28/11/2021, κάθε Παρασκευή – Σάββατο στις 21:30 και Κυριακή στις 19:00. Διάρκεια:100’. Τιμές εισιτηρίων:15€ κανονικό | 12€ φοιτητών & άνω των 65 | 10€ ανέργων, ΑΜΕΑ & πολυτέκνων | Ατέλειες κάθε Παρασκευή, με σειρά προτεραιότητας. Προπώληση εισιτηρίων:Viva (https://bit.ly/3uxblvw) . Πληροφορίες / Κρατήσεις: 2310 854 333. Parking: Ιδιωτικός χώρος parkingακριβώς δίπλα από το Θέατρο Τ. Τιμές: 3€ οι πρώτες 2 ώρες | +1€ για κάθε επόμενη ώρα. Περισσότερα: www.theatrot.gr
