Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Τι είναι η συμπερίληψη στην τέχνη; Πόσο προσβάσιμος είναι ο σύγχρονος πολιτισμός σε άτομα με οπτική αναπηρία. Θέματα όπως τα παραπάνω θα απασχολήσουν μια live διαδικτυακή συζήτηση με τίτλο The Inclusion Discourse Series που θα γίνει στις 3 Δεκεμβρίου 2021, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρίες.
Κατά τη διάρκειά της οι προσκεκλημένοι ειδικοί από την Ελλάδα και το εξωτερικό θα κάνουν διάλογο μεταξύ τους σχετικά με εφαρμοσμένες πρακτικές συμπερίληψης ατόμων με οπτικές αναπηρίες στο σύγχρονο πολιτισμό και θα απαντήσουν σε ερωτήσεις του κοινού. Για να προετοιμαστεί για τη διαδικτυακή συζήτηση, από 18 Νοεμβρίου 2021 το κοινό θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει σε δικό του χρόνο, μια σειρά βίντεο από τους προσκεκλημένους ειδικούς που ο καθένας θα παρουσιάσει ένα συγκεκριμένο θέμα πάνω στο οποίο εξειδικεύεται. Με τον τρόπο αυτό το κοινό θα μπορεί να προετοιμάσει τις ερωτήσεις που θα επιθυμούσε να απευθύνει στους ομιλητές στην διαδικτυακή συζήτηση στις 03 Δεκεμβρίου 2021, 18.00EET. Η Χριστίνα Βλάχου από την Off Stream που διοργανώνει την εκδήλωση ανέφερε στο TyposThes: «Πρέπει να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε για παράδειγμα, ένα άτομο με οπτική αναπηρία να έχει την επιλογή αν θέλει να επισκεφτεί ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης». Συμπλήρωσε πως το πόσο προσβάσιμος είναι ένας χώρος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, ενώ πρόσθεσε ότι ένα άτομο πχ που δεν μπορεί να δει, θα έρθει σε επαφή με έργα τέχνης ενεργοποιώντας τις άλλες αισθήσεις του.
Εξάλλου τόνισε πως μέσα από την εκδήλωση που προγραμματίζουν στόχος είναι να ενισχυθεί ο διάλογος γύρω από τα ζητήματα που σχετίζονται με την συμπερίληψη ατόμων με οπτική αναπηρία στον πολιτισμό, να γίνει ενημέρωση για τις εξελίξεις στο συγκεκριμένο πεδίο, καθώς και να ευαισθητοποιηθούν κοινό και φορείς ως προς την αναγκαιότητα υιοθέτησης εφαρμογών προσβασιμότητας τόσο στον πολιτισμό όσο και κατ’ επέκταση σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας.
-Τι είναι η συμπερίληψη στην τέχνη;
-H συμπερίληψη στην τέχνη αφορά στο βασικό δικαίωμα της ισότιμης πρόσβασης όλων των ατόμων στις διάφορες εκφάνσεις της. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε για παράδειγμα, ένα άτομο με οπτική αναπηρία να έχει την επιλογή αν θέλει να επισκεφτεί ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης. Η συμπερίληψη βασίζεται στις αρχές του Καθολικού Σχεδιασμού, ο οποίος ουσιαστικά εστιάζει στην ανάπτυξη και την εφαρμογή υπηρεσιών ή προϊόντων με κριτήριο την αξιοποίησή τους από όσο το δυνατό περισσότερες ομάδες χρηστών στη μεγαλύτερη δυνατή έκταση, χωρίς την ανάγκη προσαρμογής ή εξατομικευμένου σχεδιασμού. Δηλαδή, η μεθοδολογία του Καθολικού Σχεδιασμού, που εφαρμόζουμε και εμείς στην Off Stream, εντάσσει, περικλείει και συμπεριλαμβάνει, και σε αντίθεση με την έννοια της Προσβασιμότητας, δημιουργεί ένα πλαίσιο ισότιμο που δεν διαχωρίζει αλλά εντάσσει. Έτσι, για παράδειγμα ένα συμπεριληπτικό έντυπο ή ένα προσβάσιμο έργο τέχνης μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κοινό βλεπόντων και κοινό ατόμων με οπτική αναπηρία ταυτόχρονα ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρίες. Είναι μια μεθοδολογία που συνάδει και ευθυγραμμίζεται με τις προδιαγραφές που έχουν τεθεί από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Άτομα με Αναπηρίες.
- Πόσο προσβάσιμη είναι η τέχνη σε όλους; Πώς μπορεί κανείς να δει την τέχνη αν δεν βλέπει;
-Το πόσο προσβάσιμη είναι η τέχνη είναι κάτι πολύ σχετικό. Εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, όπως το είδος της τέχνης σε συνδυασμό με το είδος της αναπηρίας για την οποία μιλάμε, το πόσο προσβάσιμος είναι εσωτερικά ο χώρος στον οποίο εκτίθεται μια έκθεση, πόσο εύκολα μπορεί να φτάσει ένα άτομο με αναπηρία στο συγκεκριμένο χώρο κλπ. Για να μιλήσουμε για το τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στον κόσμο αλλά και στην Ελλάδα, μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι το πεδίο της προσβασιμότητας και της συμπερίληψης έχει αρχίσει να διευρύνεται. Όλο και περισσότερα μουσεία και φορείς πολιτισμού ενημερώνονται για τις εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα και ενδιαφέρονται να εντάξουν εφαρμογές προσβασιμότητας και συμπερίληψης στις συλλογές τους και στα εκπαιδευτικά τους προγράμματα.
Όσον αφορά το πώς μπορεί να «δει» ένα άτομο με κάποια μορφή οπτικής αναπηρίας τα έργα τέχνης, είναι ουσιαστικά να έρθει σε επαφή μαζί τους ενεργοποιώντας άλλες αισθήσεις πέρα από την όραση. Αυτό επιτυγχάνεται με τη δημιουργία απτικών βοηθημάτων, ακουστικών περιγραφών, ακόμα και χρωματικών αντιθέσεων. Είναι ουσιαστικά ένα σύστημα εφαρμογών που μεταφράζει το έργο τέχνης και τα στοιχεία του ακολουθώντας μια άλλη προσέγγιση, λιγότερο «οπτικοκεντρική».
-Πώς μπορεί να βοηθήσουν εκδηλώσεις όπως αυτή που διοργανώνετε για την ενίσχυση της «συμμετοχικότητας» σε διάφορες εκφάνσεις του πολιτισμού και της εκπαίδευσης;
-Είναι σημαντικό για την ενίσχυση της «συμμετοχικότητας» σε διάφορες εκφάνσεις του πολιτισμού και της εκπαίδευσης να προστίθενται υπηρεσίες όπως για παράδειγμα η διερμηνεία στη νοηματική, ο υποτιτλισμός, η μετάφραση στα ελληνικά, η ακουστική περιγραφή ταινιών και θεατρικών παραστάσεων και η δημιουργία οπτικοακουστικών βοηθημάτων σε εκθεσιακούς χώρους. Με τη διαδικτυακή συζήτηση που διοργανώνουμε το απόγευμα της 3ης Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρίες, θέλουμε να ενισχύσουμε τον διάλογο γύρω από τα ζητήματα που σχετίζονται με την συμπερίληψη ατόμων με οπτική αναπηρία στον πολιτισμό, να ενημερώσουμε για τις εξελίξεις στο συγκεκριμένο πεδίο καθώς και να ευαισθητοποιήσουμε κοινό και φορείς ως προς την αναγκαιότητα υιοθέτησης εφαρμογών προσβασιμότητας τόσο στον πολιτισμό όσο και κατ’ επέκταση σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας.
-Υπάρχουν καλές πρακτικές από άλλες χώρες που θα μπορούσαμε ενδεχομένως να ακολουθήσουμε;
-Φυσικά και υπάρχουν και για να μάθετε περισσότερα μπορείτε να παρακολουθήσετε τις βίντεο-ομιλίες από τους δύο προσκεκλημένους ομιλητές μας, τον Dr. Joel Snyder από την Αμερική και τον Gregor Strutz από τη Γερμανία όπου παρουσιάζουν καλές πρακτικές που έχουν εφαρμόσει στις χώρες τους. Οι βίντεο-ομιλίες είναι διαθέσιμες στο κανάλι της Off Stream στο YouTube και στα social media της Off Stream. Σύνδεσμος στο ΥouTube.
Σημειώστε πως η διαδικτυακή συζήτηση θα πραγματοποιηθεί στα Αγγλικά με ταυτόχρονη μετάφραση στην Ελληνική και διερμηνεία στη Διεθνή Νοηματική Γλώσσα για Κ/κωφούς και Βαρήκοους.
Η εκδήλωση γίνεται υπό την αιγίδα και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
