Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Η μουσική του Μπετόβεν και συγκεκριμένα τα πέντε κονσέρτα για πιάνο και ορχήστρα που έγραψε θα «ζωντανεύσουν» για δύο μοναδικές βραδιές Παρασκευή 27 και Σάββατο 28 Μαΐου 2022 στην Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Πιάνου Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για μια συμπαραγωγή με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, με αφορμή τη συμπλήρωση, το 2020, 250 ετών από τη γέννηση του μεγάλου Γερμανού συνθέτη. Σε έναν εορτασμό που χρειάστηκε να περιμένει δυο χρόνια, αναγνωρισμένοι Έλληνες πιανίστες συμπράττουν με την ΚΟΘ για δύο μοναδικές βραδιές, ερμηνεύοντας ορισμένα από τα πιο δημοφιλή και αγαπημένα έργα του σπουδαίου μουσουργού.
Όπως ανέφερε στο TyposThes o ο πιανίστας και οργανωτής του ΦΠΘ κ. Χαράλαμπος Αγγελόπουλος: «Το 2020 είχε προγραμματιστεί ένα αφιέρωμα στην πιανιστική μουσική του L. v. Beethoven, το οποίο ακυρώθηκε εξαιτίας της πανδημίας. Στον φετινό σχεδιασμό προσπαθήσαμε να συνδέσουμε την ιδέα του 2020 με τη φετινή (λατρευτική μουσική), για να μπορέσουμε να επαναδραστηριοποιηθούμε μετά από δύο χρόνια αποχής. Οι δυσκολίες ήταν μεγάλες, αφού δε γνωρίζαμε αν και σε τι ποσοστό θα επιτρέπονταν οι δια ζώσης συναυλίες, οπότε ανακοινώσαμε τις δραστηριότητες αρκετά αργά. Επίσης συνειδητά αποφασίσαμε να μη συμπεριλάβουμε στον φετινό προγραμματισμό του φεστιβάλ τις παράλληλες δράσεις - συναυλίες νέων και καλλιτεχνών και masterclass - που ελπίζουμε με το καλό να ξαναέχουμε από του χρόνου».
Στο πώς ανταποκρίθηκε το κοινό στο αφιέρωμα για την λατρευτική μουσική για σόλο πιάνο που προηγήθηκε σημείωσε πως «είναι διψασμένο μετά από τόσο καιρό απομόνωσης να βγει, να ακούσει μουσική, να δει θέατρο ή κινηματογράφο, να συναναστραφεί, να μοιραστεί εμπειρίες». «Φιλοξενηθήκαμε σε έναν υπέροχο χώρο που μας παραχώρησε ο Δήμος Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της συνεργασίας με το Κέντρο Πολιτισμού του Δήμου, στην Αποθήκη Δ’ στο λιμάνι. Είχαμε τρεις εξαιρετικούς προσκεκλημένους πιανίστες, οι συναυλίες είχαν ένα πραγματικά πολύ υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο», σχολίασε ο κ. Αγγελόπουλος.
Αναφορικά με το νέο αφιέρωμα τόνισε τα εξής: «Ότι και να πει κανείς για τον Μπετόβεν είναι λίγο. Το έργο του, η αναγνωρισιμότητα, η διάρκεια και η σταθερή παρουσία στην φιλολογία της ‘ευρωπαϊκής’ μουσικής στον πέρασμα των αιώνων είναι και θεωρώ θα παραμείνει μοναδική. Προσωπικά στα πιανιστικά του έργα με εντυπωσιάζει η δομή, αλλά και η προσέγγιση του ορχηστρικού ήχου που φανταζόταν και επιζητούσε».
Βασίλης Βαρβαρέσος: «Το 5ο Κοντσέρτο του Μπετόβεν μπορεί να αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων»
Μιλήσαμε και τον Βασίλη Βαρβαρέσο για την συμμετοχή του στο αφιέρωμα. Ο ίδιος αναφερόμενος στο 5ο Κοντσέρτο του Μπετόβεν που θα παίξει επί σκηνής σημείωσε πως «έχει μία, σημαντική, ιδιαιτερότητα», συμπληρώνοντας ότι: «Σε κάνει, από την πρώτη νότα, να αισθάνεσαι ότι είσαι μπροστά σε ένα βαθειά ανθρώπινο, αληθινό, στεντόρειο, ανθρωπιστικό, μεγαλειώδες, άχρονο, έργο Τέχνης.
Είναι ένα έργο το οποίο, το μόνο που πρέπει να κάνει κανείς, ως μουσικός, είναι να το αγαπήσει και να το σεβαστεί, και να το παίξει όσο πιο καλά του επιτρέπουν οι δυνατότητές του. Κι αυτό γιατί είναι σπαρακτικά ωραίο. Όσο πιο καλά παίξει ο μουσικός, τόσο πιο καθαρό είναι το μήνυμα από τον όντως πομπό (που είναι ο Μπετόβεν) στο δέκτη, που είναι ο ακροατής: και το μήνυμα είναι αυτό της απέραντης αγάπης για το συνάνθρωπο. Νομίζω πραγματικά πως, μαζί με την 9η Συμφωνία, την τελευταία Σονάτα για Βιολί και Πιάνο, και γενικά, πολύ συγκεκριμένα έργα του Μπετόβεν, αυτό το κοντσέρτο μπορεί να αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων. Αυτή πιστεύω είναι η ιδιαιτερότητά του.
Μπορεί να σου αλλάξει, κυριολεκτικά, τη ζωή.
Δεν είναι Μουσική ψυχαγωγία. Είναι Μουσική επανασύσταση του ψυχοσωματικού σου κόσμου. Ακούγεται τρελό, αλλά trust me κάτι τέτοιο παίζει με αυτό το έργο».
Τι άραγε σημαίνει για αυτόν το έργο του Μπετόβεν και ποιον συνθέτη θα ξεχώριζε; «Για μένα το έργο του Μπετόβεν είναι δείκτης και δικαστής. Δείκτης του πού μπορεί να φτάσει η ανθρώπινη θέληση, και δικαστής του πόσο δρόμο έχω να διανύσω ακόμη για να φτάσω ίσως στο ένα χιλιοστό αυτής της τόσο αμετάκλητης θέλησης για ομορφιά. Η μουσική του είναι αρχετυπική για λόγους δύσκολα συζητήσιμους σε ένα κείμενο εδώ, όμως – σε γενικές γραμμές, και πάντα κατά την άποψή μου – γιατί καταφέρνει να δονήσει τις βαθύτερες ακτές του υποσυνειδήτου μας. Ξεπερνάει τη λογική, ξεπερνάει το συναίσθημα, παρακάμπτει τη συγκίνηση, και συνδιαλέγεται με το Είναι του κάθε ανθρώπου, όπως αυτό φανερώνεται πχ σε στιγμές μεγάλου πόνου ή σε στιγμές μεγάλης χαράς. Εκεί που δεν έχει πολλά πολλά, που δεν έχεις λόγια να πεις. Σε εκείνη τη σιωπή, υπάρχει η μουσική του νομίζω.
Και για αυτό είναι προϊόν του όντως ελεύθερου ανθρώπου», σημείωσε ο μουσικός.
Στο πόσο σημαντική είναι η μουσική για έναν νέο και για την παιδεία ο κ. Βαρβαρέσος σημείωσε τα εξής: «Κοιτάξτε, πιστεύω ότι η Μουσική, όπως και η Τέχνη γενικά, δεν είναι apriori σημαντική. Η Τέχνη είναι, πιστεύω, η οντολογικά μοναδική απόλυτα ελεύθερη πράξη του ανθρώπου. Δεν έχει κανένα νόημα (όπως εννοούμε χρηστικά την έννοια του νοήματος), και, στην ουσία της, είναι προϊόν ελεύθερης βούλησής, χωρίς να αποσκοπεί σε τίποτα πέρα ίσως από την ομορφιά, την επικοινωνία κ.ο.κ. Αλλά και αυτά ακόμη τα αποτελέσματα της Τέχνης, δεν είναι αυτοσκοπός της. Δεν κάνει κανείς Τέχνη, με άλλα λόγια, με σκοπό να επικοινωνήσει, ή με σκοπό να προάγει ιδέες, την ομορφιά κτλ. Όταν κάποιος κάνει Τέχνη με σκοπό, φαίνεται αυτομάτως κίβδηλη. Γι’ αυτό και όλα τα μεγάλα έργα Τέχνης ποτέ δεν μπόρεσαν να μπουν σε καλούπια αισθητικά, κοινωνικά, πολιτικά κτλ. Με άλλα λόγια, κάποιος κάνει Τέχνη, πραγματική και μεγάλη Τέχνη, γιατί το λέει η ψυχούλα του.
Μια κοινωνία που θέτει την ελευθερία του πνεύματος ως προτεραιότητα υπαρκτική, ως τρόπο ζωής, αυτόματα θεωρεί την Τέχνη και τη Μουσική ως σημαντική. Είναι σα να λες “είναι σημαντικός ο ήλιος για τα φυτά;” Δεν μπορείς καν να κάνεις αυτή την ερώτηση, γιατί είναι τόσο πασιφανής η απάντηση. Χωρίς ήλιο, φυτά γιοκ. Δε μπορεί να γίνει αλλιώς.
Και μόνο που στη σημερινή κοινωνία μας αναρωτιόμαστε για το πόσο σημαντική είναι η Μουσική για ένα νέο, δείχνει ότι οι προτεραιότητες της ζωής μας είναι τόσο διαφορετικές από την οντολογική ελευθερία, που πρέπει με κάποιον τρόπο να οριοθετήσουμε τη “σημαντικότητα” της Τέχνης στο στίβο της ζωής μας, όπως πχ η γυμναστική, το wellbeing, η ψυχική υγεία κ.ο.κ, κάπως για να προσπαθήσουμε να θυμηθούμε γιατί αυτό το πράγμα κάποτε ήταν το κέντρο της ύπαρξης των ανθρώπων (και, ας είμαστε απολύτως σίγουροι, η Τέχνη ήταν το κέντρο της ύπαρξης των ανθρώπων).
Η άποψή μου είναι σχεδόν αφοριστική: δεν πιστεύω ότι η Μουσική είναι σημαντική ούτε για τους νέους, ούτε για την Παιδεία, σε μία κοινωνία που δε θεωρεί apriori το ελεύθερο πνεύμα ως ύψιστο αγαθό.
Με άλλα λόγια, είναι σα να ρωτάμε “είναι σημαντικός ο αέρας;” σε έναν θάλαμο αερίων. Ασφυκτιάς τόσο πολύ, που δεν έχεις καν την αίσθηση, τη μνήμη του τι πάει να πει να αναπνέεις καθαρό αέρα».
«Το ότι παίζεις Μότσαρτ δεν σε κάνει αυτόματα καλύτερο μουσικό από έναν ρεμπέτη αν εσύ παίζεις φάλτσα και βαρετά»
Σχετικά με το προς ποια κατεύθυνση πρέπει να γίνουν βήματα για να βελτιωθεί η σχέση μας με τη μουσική σημείωσε τα εξής:
«Πιστεύω πως το πρώτο βήμα είναι να μη θεωρήσουμε ότι η σχέση μας με τη Μουσική χρήζει βελτίωσης. Πιστεύω ειλικρινά πως δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με τη σχέση των συνανθρώπων μας με τη Μουσική. Όλοι όσοι έχουν έναν νταλκά επειδή χώρισαν, πχ, θα ακούσουν τη μουσική που εκφράζει αυτό τον εσωτερικό τους πόνο. Όσοι νέοι έχουν μέσα τους θυμό, βρίσκουν τις μπάντες που εκφράζουν αυτό ακριβώς το συναίσθημα και τις ακούνε. Ο κόσμος ακούει διαρκώς Μουσική, στο λεωφορείο, στο ταξί, στο δρόμο, στα μπαρ, στις συναυλίες.
Τι πιστεύω πρέπει να γίνει για να βελτιωθεί η σχέση μας με τη δυτική λόγια μουσική;
Να μη θεωρούμε το κοινό απαίδευτο και να επιδιώξουμε το υψηλότερο επίπεδο αρτιότητας στη μουσική παραγωγή.
Τι εννοώ:
Όπως όταν κάποιος πάει να ακούσει τους Idles ή τη Billie Eilish σε ένα λάιβ, περιμένει πως τα φώτα θα δουλεύουν, οι χορογραφίες θα είναι άψογες, το show θα είναι τέλειο, η τραγουδίστρια ή ο τραγουδιστής δε θα είναι φάλτσοι, με αυτά τα στάνταρ θα πρέπει και οι μουσικοί της κλασικής κουλτούρας να κρίνονται από το κοινό. Το ότι παίζεις Μότσαρτ δεν σε κάνει αυτόματα καλύτερο μουσικό από έναν ρεμπέτη, αν εσύ παίζεις φάλτσα και βαρετά. Είμαι μεγάλος οπαδός του φορμαλισμού την τέχνη μας: πιστεύω ότι το πρώτο μέλημα του μουσικού είναι να κάνει καλά τη δουλειά του, δηλαδή να παίξει όσο καλύτερα μπορεί.
Πιστεύω δε στο αισθητήριο του κοινού, ανεξαρτήτως παιδείας. Κι αυτό γιατί η Μουσική μιλάει στις ψυχές όλων μας. Αν κάποιος βαριέται σε μία συναυλία είναι, κατά κύριο λόγο, γιατί η συναυλία είναι βαρετή. Αν κάποιος δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει σε μία συναυλία είναι, κατά κύριο λόγο, γιατί αυτό που συμβαίνει πάνω στη σκηνή είναι ακατανόητο.
Νομίζω πως αν αρχίσουμε να μιλάμε ανοιχτά για αυτά τα ζητήματα στην Ελλάδα, η σχέση μας με τη Μουσική θα βελτιωθεί πολύ γρήγορα.
Το Φεστιβάλ Πιάνου Θεσσαλονίκης, για παράδειγμα, το έχει καταφέρει αυτό. Οι συναυλίες του Φεστιβάλ σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό είναι τίγκα, και αυτό γιατί ο κόσμος, πολύ απλά, θέλει να πάει. Και αυτό οφείλεται, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό, στο ήθος των παιδιών που τρέχουν το Φεστιβάλ. Παιδιά όπως ο Μπάμπης ο Αγγελόπουλος, τα οποία δεν σου δίνουν καθόλου την αίσθηση ότι αυτό που κάνουν είναι κάτι “υψηλό” (με την έννοια που νοείται από πολλούς η “κλασική” μουσική), αλλά κάτι απολύτως ανθρώπινο, κάτι αναγκαίο. Αλλά και στο γεγονός ότι ο κόσμος που έχει παρακολουθήσει τις συναυλίες του Φεστιβάλ ξέρει ότι το επίπεδο είναι υψηλότατο. Με άλλα λόγια, δε βαριέσαι».
Ο κ. Αγγελόπουλος σχολίασε στο TyposThes πως «το Φεστιβάλ Πιάνου Θεσσαλονίκης είναι από τα ελάχιστα Φεστιβάλ στην Ελλάδα με θέμα το πιάνο. Στο πλαίσιο αυτό αφορά ιδιαίτερα τους νέους πιανίστες αφού στις παράλληλες του δράσεις, υπάρχουν συναυλίες νέων καλλιτεχνών, masterclass και διαγωνισμός. Πολλές φορές σε παραγωγές μας οργανώνουμε εκπαιδευτικά πρωινά για σχολεία. Όσον αφορά στο κοινό, εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό των ακροατών είναι νέοι άνθρωποι, φοιτητές, σπουδαστές ή εργαζόμενοι, ανοιχτοί σε καινούργιες ιδέες, άνθρωποι που αναζητούν καινούργιες ηχητικές εμπειρίες και αγαπούν τη μουσική».
Τον ρωτήσαμε τέλος για τις σκέψεις του για το μέλλον του θεσμού και ανέφερε τα εξής: «Τα τελευταία χρόνια το Φεστιβάλ Πιάνου Θεσσαλονίκης συνεργάζεται στενά με το Φεστιβάλ Πιάνου της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, οπότε ο γενικός σχεδιασμός, οι βασικοί άξονες και θεματικές ορίζονται από κοινού. Ιδέες υπάρχουν διάφορες στο μυαλό μας, κάποιες εξ’ αυτών ιδιαίτερα πρωτότυπες. Παρ’ όλα αυτά το βασικό είναι να επιστρέψουμε στην κανονικότητα και να μπορούμε με το καλό κάθε χρόνο να σχεδιάζουμε πράγματα».
Πρόγραμμα
Παρασκευή 27 Μαΐου 2022
L. v. Beethoven Κονσέρτο αρ.1, σε Ντο μείζονα, έργο 15
Νεφέλη Μούσουρα, πιάνο
L. v. Beethoven Κονσέρτο αρ.2, σε Σι ύφεση μείζονα, έργο 19
Στέφανος Νάσος, πιάνο
L. v. Beethoven Κονσέρτο αρ.3, σε ντο ελάσσονα, έργο 37
Τριαντάφυλλος Λιώτης, πιάνο
Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης
Μουσική διεύθυνση David Greilsammer
Σάββατο 28 Μαίου 2022
L. v. Beethoven Κονσέρτο αρ.4, σε Σολ μείζονα, έργο 58
Χαράλαμπος Αγγελόπουλος, πιάνο
L. v. Beethoven Κονσέρτο αρ.5, σε Μι ύφεση μείζονα, έργο 73 (Αυτοκρατορικό)
Βασίλης Βαρβαρέσος, πιάνο
Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης
Μουσική διεύθυνση David Greilsammer
Εισιτήρια
Για κάθε συναυλία: Ζώνη Α: 20€, Ζώνη Β: 15 €, Ζώνη Γ: 10 €
Προπώληση Εισιτηρίων
Ηλεκτρονικά στο https://www.ticketservices.gr/event/thessaloniki-piano-festival-2022/
Γκαλερί Αγγελόπουλου, Τσιμισκή 121, 2310 273298, Δε-Σα 10:00-14:00
Έναρξη προπώλησης από φυσικά σημεία: Δευτέρα 16 Μαΐου 2022
Ελεύθερη είσοδος στους φοιτητές του ΑΠΘ και σπουδαστές και καθηγητές του ΔΩΘ (με φυσική παρουσία μισή ώρα πριν την έναρξη κάθε εκδήλωσης και μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων θέσεων) με την επίδειξη της αντίστοιχης ταυτότητας..
Χρήσιμα
Για περισσότερες πληροφορίες: https://fb.me/e/2qf8meGtE
Σάββατο 27 και Κυριακή 28 Μαΐου 2022 -20:30
Αίθουσα Τελετών ΑΠΘ
Περισσότερες πληροφορίες
τηλ 6948826908
site www.tpf.gr
Θεσσαλονίκη: Πετροπόλεμος με φοιτητές και ΜΑΤ - Πεδίο μάχης το ΑΠΘ (VIDEO)
Έρχεται σχέδιο για εξοικονόμηση ενέργειας: «Κόφτης» σε κλιματιστικά - χρήση ΙΧ
Τέλος εποχής για φοιτητικές παρατάξεις - Με ενιαίο ψηφοδέλτιο οι εκλογές
