ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 04/12/2022 10:35

DakhaBrakha: «Ονειρευόμαστε ειρήνη για να ζήσουμε ήρεμα στη χώρα μας»

Το Ουκρανικό πολυφωνικό σχήμα έρχεται στη Θεσσαλονίκη για μια ξεχωριστή συναυλία

Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"

Φορούν ψηλά γούνινα αυτοσχέδια καπέλα, και συνδυάζουν στα τραγούδια τους όργανα όπως το ακορντεόν, τη γκρανκάσα, τη φυσαρμόνικα και το τσέλο. Οι Ουκρανοί DakhaBrakha ενώνουν μουσικές με το μοναδικό δικό τους τρόπο: τα ουκρανικά λαϊκά παραδοσιακά τραγούδια μπλέκονται με στοιχεία καμπαρέ, τζαζ, ροκ, πάνκ και χιπ-χοπ, αρμονίες από τη βαλκανική μουσική και συνοδεύονται από παραδοσιακά όργανα από τη Ρωσία, την Αυστραλία, την Ινδία και αλλού.

Το περίφημο πολυφωνικό κουαρτέτο από το Κίεβο, επιστρέφει στη σκηνή με μια μεγάλη ευρωπαϊκή περιοδεία. Στο πλαίσιό της θα έρθει και στην Ελλάδα για δυο σταθμούς: στην Αθήνα θα βρεθεί στις 7 Δεκεμβρίου στο Ωδείο Αθηνών και στη Θεσσαλονίκη στις 8 Δεκεμβρίου στο Principal Club Theater(26ης Οκτωβρίου 15).

Οι ίδιοι απαντώντας στις ερωτήσεις μας είπαν ότι αντλούν ενέργεια από τους προγόνους τους και την δίνουν στους θεατές. Μίλησαν στο «ΤyposThes» για τις επιρροές τους από τον Philip Glass και τον Michael Nyman, για την επαφή τους με το ρεμπέτικο, αλλά και για την παραδοσιακή λαογραφία που όπως είπαν δεν την βλέπουν ως «ιερή αγελάδα».

Από την κουβέντα δεν έλλειψε και η αναφορά στον πόλεμο. «Δεν είναι εύκολο να γνωρίζεις ότι αυτή τη στιγμή πύραυλοι πετούν στη χώρα σου και καταστρέφουν τις ζωές μεγάλου πληθυσμού Ουκρανών», σημείωσε ο Marko Halanevych που κάνει τα φωνητικά. Παράλληλα μιλώντας για την τέχνη είπε ότι «δεν θα σταματήσει τους πυραύλους και τις σφαίρες», όμως «μπορεί να δώσει ελπίδα, πίστη και αγάπη».

-"Dakha" σημαίνει να δίνεις και "brakha" να παίρνεις. Τι δίνετε και τι παίρνετε με τη μουσική σας;

-Παίρνουμε ενέργεια από τους προγόνους μας, από τις ρίζες μας, από τον κόσμο και τη δίνουμε στους θεατές μας. Αλλά παράλληλα παίρνουμε και νέα ενέργεια από το κοινό. Αυτή είναι μια αμοιβαία ανταλλαγή ενέργειας.

-Πώς συνδυάζετε διαφορετικά είδη μουσικής;

-Ξεκινήσαμε με το ότι το 2004, στο θέατρο DAH στο Κίεβο, αρχίσαμε να ακούμε έναν τεράστιο όγκο μουσικής από όλο τον κόσμο. Τα κορίτσια ήταν πραγματικοί επαγγελματίες του ουκρανικού παραδοσιακού τραγουδιού, αλλά δεν γνώριζαν σχεδόν τίποτα για άλλες παραδόσεις άλλων εθνών. Και αυτές οι ανακαλύψεις μας έδωσαν πολλή έμπνευση για την δημιουργικότητα. Ταυτόχρονα, ο Vladyslav Troyitsky (σκηνοθέτης θεάτρου και ο άνθρωπος που έφτιαξε το Dakhabrakha) μας σύστησε στο κλασικό μινιμαλισμό του Philip Glass και του Michael Nyman. Η μέθοδός τους ήταν αρκετά παραγωγική για πειράματα με τη λαογραφία.

-Τι σημαίνει η παράδοση για εσάς; Πόσο σημαντική είναι για έναν μουσικό;

-Η παράδοση είναι πολύ σημαντική για εμάς. Το παραδοσιακό ουκρανικό τραγούδι είναι η βάση της δημιουργικότητας για εμάς. Δεν αντιμετωπίζουμε όμως την παραδοσιακή λαογραφία ως «ιερή αγελάδα». Δεν φοβόμαστε να συνδυάσουμε την παράδοση με άλλες παραδόσεις και, μάλιστα, με τον νεωτερισμό.

-Δίνετε συναυλίες μακριά από το σπίτι. Πώς νιώθετε όταν εμφανίζεστε στη σκηνή;

-Το να δίνουμε συναυλίες στο εξωτερικό δεν μας είναι κάτι καινούργιο, αλλά ναι, τώρα είναι μια ιδιαίτερη περίοδος γεμάτη με ιδιαίτερα συναισθήματα. Δεν είναι εύκολο να γνωρίζεις ότι αυτή τη στιγμή πύραυλοι πετούν στη χώρα σου και καταστρέφουν τις ζωές μεγάλου πληθυσμού Ουκρανών. Είναι ακόμα πιο τρομερό, όταν κάποιοι από τους λογικούς ανθρώπους εδώ στην Ευρώπη, μπορούν να σκέφτονται, ότι αυτή η δολοφονική απρόκλητη επίθεση της Ρωσίας εναντίον μιας ανεξάρτητης γειτονικής χώρας, μπορεί να θεωρηθεί ως αγώνας του Πούτιν με τον «κόσμο στα παρασκήνια». Κατανοώ τη δύναμη της ρωσικής προπαγάνδας στην ίδια τη Ρωσία, αλλά εδώ, στον ελεύθερο κόσμο, με πολλές πηγές πληροφοριών, είναι πολύ περίεργο και λυπηρό.

- Τι σχεδιάζετε να παίξετε στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα;

-Θα είναι το ιδιαίτερο δραματικό, ατμοσφαιρικό μας πρόγραμμα με πολύ διαφορετικά τραγούδια. Ανάμεσά τους θα είναι και αφιέρωμα σε όσους πέθαναν ως αποτέλεσμα της ρωσικής επιθετικότητας. Αυτά τα τραγούδια γράφτηκαν σε διαφορετικές εποχές, κάποια από αυτά γράφτηκαν ακόμα στις αρχές της δημιουργικότητας μας.

-Πώς μπορεί η τέχνη να μας βοηθήσει στις δύσκολες στιγμές;

-Ο ρόλος της τέχνης δεν πρέπει να υπερεκτιμάται. Αυτή δεν θα σταματήσει τους πυραύλους και τις σφαίρες. Αλλά η τέχνη μπορεί να δώσει δύναμη σε όσους χρειάζονται υποστήριξη, να θυμίσει μερικά σημαντικά πράγματα για την ανθρωπότητα, να επαναφέρει κάποια παλιά καταπιεσμένα συναισθήματα, να δώσει ελπίδα, πίστη και, ελπίζουμε, αγάπη.

- Πώς επηρεάζει η πραγματικότητα τη μουσική σας;

-Αν το ερώτημα αφορά τον πόλεμο, τότε δεν το αντικατοπτρίσαμε με κανέναν τρόπο στη δουλειά μας. Από τις 24 Φεβρουαρίου, δεν έχουμε κάνει πρόβες για να δημιουργήσουμε κάτι νέο. Μάλλον κάπως έτσι επηρεάζει η πραγματικότητα τη μουσική μας.

- Τι γνωρίζετε για την ελληνική μουσική;

-Κάπως μέσα από μια ελληνική ταινία, το "Ρεμπέτικο" του 1983, μάθαμε για μια από τις κατευθύνσεις της ελληνικής μουσικής, το ρεμπέτικο. Ήταν πολύ εντυπωσιακό και κάπως πολύ κοντά μας. Στις μουσικές μας ψυχές. Αργότερα, κάναμε μια σύνθεση υπό την επίδραση του ρεμπέτικου, αν και δεν αποκλείουμε αυτή η επιρροή να έμεινε απαρατήρητη για τους Έλληνες. Παρόλα αυτά, μιλώντας γενικά, δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα για την ελληνική μουσική και την ελληνική κουλτούρα γενικότερα. Δυστυχώς, οι δεσμοί μεταξύ των χωρών μας δεν είναι έντονα αντιληπτές.

-Τι ονειρεύεστε για το μέλλον;

-Τώρα το όνειρο είναι μοναδικό. Μια ειρήνη, στην οποία θα μας δοθεί η ευκαιρία να ζήσουμε ήρεμα στη χώρα μας, να μιλάμε τη γλώσσα μας, να τραγουδάμε τα τραγούδια μας και να χτίζουμε μια δημοκρατική και ελεύθερη χώρα. Ονειρευόμαστε επίσης, ότι το κακό θα τιμωρηθεί και σε καμία χώρα στον κόσμο, όσο ισχυρή κι αν είναι, δεν θα υπάρχει ποτέ ξανά η επιθυμία να ξεκινήσει πόλεμο και να επιτεθεί σε άλλη χώρα.