Λίγη από την μαγεία της ποίησης έφεραν στις ζωές μας οι βραδιές ποίησης και μουσικής του «Φεστιβάλ Επταπυργίου».
Η φετινή παραγωγή για τους «Καταραμένους ποιητές» με ποιήματα από τους Μπωντλαίρ, Ρεμπώ, Βερλαίν, Πόε, Καρυωτάκη, Λαπαθιώτη, Πολυδούρη σε μελοποιήσεις Μάνου Χατζιδάκη, Λένας Πλάτωνος, DjMestre & Γιώργου Αβραμίδη, Νίκου Ξυδάκη, Λουκά Θάνου, Γιάννη Γλέζου, Αλκίνοου Ιωαννίδη, Δημήτρη Μαραμή, Δημήτρη Παπαδημητρίου, Σταύρου Κουγιουμτζή, Κώστα Λειβαδά, Χρίστου Θεοδώρου, Ηδύλης Τσαλίκη που είδαμε και το καλοκαίρι στο Επταπύργιο, θα ανεβεί στις 14 Φεβρουαρίου 2023 ώρα 9μμ και στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Με αφορμή αυτό το γεγονός μιλήσαμε με την πρόεδρο του Κέντρου Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας κυρία Άννα Μυκωνίου που έχει γράψει τα κείμενα και έχει κάνει την λογοτεχνική μελέτη για την συγκεκριμένη παράσταση. Η ίδια αναφέρθηκε στην ποίηση που όπως είπε «απευθύνεται σε όλους, ακόμα και σε εκείνους που την “φοβούνται” ή που την αρνούνται». Παράλληλα μίλησε για την ιδιαίτερη αγάπη της για τα ποιήματα του Μπωντλαίρ, ενώ εστίασε και στο πώς οραματίζεται την εξέλιξη αυτών των βραδιών.
-Οι βραδιές ποίησης και μουσικής αγκαλιάστηκαν θερμά από το κοινό στο Φεστιβάλ Επταπυργίου και τώρα επιστρέφουν σε έναν κλειστό χώρο, στο Μέγαρο Μουσικής. Πώς είχε ξεκινήσει η ιδέα για αυτή την εκδήλωση;
-Η ιδέα ήταν να φέρουμε τους θεατές μας πιο κοντά στην ποίηση, μέσα από μια παράσταση λόγου και μουσικής, με όποιο ρίσκο. Αυτή ήταν η βούληση μας, με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Επταπυργίου, τον Θανάση Κολαλά. Σας διαβεβαιώ ότι ήταν πολλές οι Κασσάνδρες που προφήτευαν ότι μια τέτοια ιδέα δεν θα έχει καλές προοπτικές, γιατί η ποίηση είναι αντιεμπορικό είδος. Δικός μας στόχος όμως ήταν να κάνουμε την υπέρβαση και να δώσουμε την δυνατότητα στους θεατές μας να ταξιδέψουν στο «σύμπαν» ενός αγαπημένου ποιητή. Οδηγός σε αυτό το γοητευτικό ταξίδι τα ίδια τα ποιήματα, αυτά που το κοινό μας γνωρίζει, γιατί έχουν μελοποιηθεί και τα έχει χιλιοτραγουδήσει. Πρωτοδοκιμάσαμε την ιδέα το 2021, όταν κάναμε ένα αφιέρωμα στον ταξιδευτή ποιητή Νίκο Καββαδία και εκεί, μέσα από αφηγήσεις, απαγγελίες και αγαπημένα τραγούδια ξεκλειδώσαμε τον ποιητικό του κόσμο. Η ανταπόκριση του κοινού ήταν μεγάλη και το στοίχημα είχε κερδηθεί. Η ποίηση, αυτό το ανοιχτό παράθυρο, που όλοι το έχουμε ανάγκη κατάφερε να συνομιλήσει και να επικοινωνήσει με ένα ευρύτερο κοινό. Συνηθίζω να λέω ότι η ποίηση απευθύνεται σε όλους, ακόμα και σε εκείνους που την «φοβούνται» ή που την αρνούνται.
Στην ουσία οι βραδιές αυτές που στήνουμε στο Επταπύργιο είναι ένα νέο είδος εκδήλωσης. Είναι μια υβριδική παράσταση λόγου και μουσικής, που η ποίηση και η μουσική υπηρετούν τον ίδιο σκοπό: την μύηση στην ευεργετική επίδραση της ποίησης.
-Αν και η Ελλάδα έχει κερδίσει Νόμπελ για την ποίηση, η σχέση αρκετών πολιτών με αυτήν την μορφή λόγου είναι κάπως απομακρυσμένη. Πώς βοηθάνε δράσεις όπως αυτές του Κέντρου Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για να έρθουμε πιο κοντά, να την γνωρίσουμε;
-Νομίζω πως βοηθούν πάρα πολύ. Δίδαξα λογοτεχνία 23 χρόνια στο Διεθνές Πανεπιστήμιο και διαπίστωνα κάθε χρόνο ότι οι περισσότεροι νέοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν την ποίηση με επιφύλαξη και δεν έχουν καταφέρει να ξεκλειδώσουν τον μαγικό κόσμο της. Επιχειρούσα και εξακολουθώ να το κάνω και τώρα να δίνω μεγάλη σημασία στο ίδιο το κείμενο και να το αφήνω να μιλάει. Τα ποιήματα, εμφανίζονται σε οθόνη και ο θεατής ακούει και ταυτόχρονα διαβάζει τους ίδιους τους στίχους. Οι βραδιές ποίησης που στήνουμε δεν έχουν κανένα ακαδημαϊκό χαρακτήρα, δεν εστιάζουν στην πολλή πληροφορία, στα βιογραφικά, στα κινήματα ή στις φιλολογικές αναφορές. Το κείμενο, η μουσική, η εξοικείωση με τους ίδιους τους στίχους είναι που βοηθούν να ξεκλειδώσει ο θεατής τις δικές του αλήθειες που υπάρχουν στα ποιήματα. Όλο αυτό λειτουργεί διαισθαντικά, επιχειρεί να μυήσει, να φωτίσει και όχι να διδάξει. Αυτό λειτουργούσε τότε και λειτουργεί ακόμα και σήμερα.
-Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με τους «καταραμένους ποιητές» και ποιοι είναι αυτοί;
-Μπωντλαίρ, Ρεμπώ, Καρυωτάκης, Λαπαθιώτης, Πολυδούρη Βερλέν, Πόε, Μαλλαρμέ, Λωτρεαμόν, Μαγιακόφσκι.
Είχα αφήσει ανοιχτούς λογαριασμούς με όλους αυτούς τους ποιητές που στοίχειωσαν την νιότη μου. Στην εφηβεία διάβασα πολύ Λαπαθιώτη, Καρυωτάκη, αλλά και Ρεμπώ και Μπωντλαίρ. Ο Έντγκαρ Άλαν Πόε, «καταραμένος» και αυτός έγραψε κάπου: Η ποίηση είναι σκέψεις που αναπνέουν και λέξεις που καίνε. Αυτή είναι η γοητεία του έργου τους, το πάθος, η ένταση, η δύναμη, οι πικρές αλήθειες. Το έργο τους λειτουργεί και ως ένα είδος αυτογνωσίας. Μας βοηθά να κατανοήσουμε και να ερμηνεύσουμε και τις δικές μας σκοτεινές και ανεξερεύνητες πλευρές.
-Ποιο είναι το δικό σας αγαπημένο ποίημα που ακούγεται στην παράσταση;
-Το πιο αγαπημένο μου ποίημα της παράστασης είναι του Μπωντλαίρ και παρουσιάζεται πρώτη φορά σε δική μου μετάφραση. Είναι ένα υπέροχο ποίημα που το πρωτοδιάβασα στα 19 μου χρόνια. Τα ποιήματα του Μπωντλαίρ εξακολουθούν και εξασκούν πάνω μου μια ιδιαίτερη γοητεία. Στους στίχους του ο ποιητής, θέτει ως κεντρικό πυρήνα της ποίησής του το Κακό, την διαφθορά και την παρακμή που εκφράζονται αλληγορικά, και δεν παύουν να προσδιορίζονται από την αναφορική σχέση τους με το Καλό. Ο ποιητής δημιουργεί ένα μεγαλειώδες κοινωνικό ταμπλό…… καταφέρνει να συνδυάσει όλη τη γοητεία του ρομαντισμού με τη μυστηριακή ατμόσφαιρα του συμβολισμού:
“Να είστε πάντα μεθυσμένοι. Αυτό είναι το παν!
Η επιτακτική ανάγκη!
Για να μην νιώθετε το αβάσταχτο φορτίο του χρόνου,
να σας συνθλίβει τους ώμους, να σας γέρνει στην γη.
Μεθύστε και μείνετε μεθυσμένοι.
Αλλά με τι;
Με κρασί, με ποίηση, με αρετή, με ό,τι σας αρέσει!
Αλλά μεθύστε. Και αν κάποια φορά ξυπνήσετε,(…)
Με το μυαλό σας ξαστερωμένο
Ρωτήστε τον άνεμο, το κύμα, το αστέρι, το πουλί, το ρολόι,(…)
Ρωτήστε τι ώρα είναι;
Και ο άνεμος, το κύμα, το αστέρι, το πουλί, το ρολόι,
Θα σας απαντήσουν:
Είναι η ώρα για να μεθύσετε!(…)
Για να μην είστε οι βασανισμένοι σκλάβοι του χρόνου,
μεθάτε αδιάκοπα
Με κρασί, με αρετή, με ποίηση, με ό,τι σας αρέσει!”
Μτφ Άννα Μυκωνίου
-Πώς συνδέονται επί σκηνής τα μελοποιημένα ποιήματα με την αφήγηση;
-Η αφήγηση λειτουργεί ως εισαγωγή στα μελοποιημένα ποιήματα και ο συνδυασμός βοηθά να δημιουργηθεί αυτή η μαγεία επί σκηνής. Η επίδραση της παράστασης στο κοινό ήταν έκπληξη ακόμα και για εμένα. Μετά την εκδήλωση ένιωσα, κυρίως στην Πρεμιέρα, ότι είχαμε υποβάλλει το κοινό σε κάτι «διαφορετικό». Με πλησίασε δακρυσμένος κόσμος, να μου πει δυο κουβέντες, να με ευχαριστήσει για την μυσταγωγία. Συγκινήθηκα πολύ εκείνο το βράδυ, ένιωσα τα πιο δυνατά συναισθήματα από τότε που ανέλαβα στο Κέντρο Πολιτισμού Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Λίγη από την μαγεία της ποίησης στις ζωές μας!!
-Πώς οραματίζεστε την εξέλιξη των βραδιών ποίησης και μουσικής;
-Και στο φετινό Φεστιβάλ Επταπυργίου θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε το ποιητικό σύμπαν ενός πολυαγαπημένου και πολυτραγουδισμένου ποιητή. Και το γοητευτικό ταξίδι στην ποίηση συνεχίζεται…. Κάποια στιγμή θα επιχειρήσω να γίνουν αυτές οι βραδιές πιο διαδραστικές, με μεγαλύτερη συμμετοχή του κοινού. Το νιώθω και εγώ η ίδια, όταν τις παρακολουθώ ότι το κοινό μας θέλει να εκφραστεί, να ακουστεί. Θα είναι το επόμενο που θα επιχειρήσουμε.
Χρήσιμα
Τραγούδι: Αλκίνοος Ιωαννίδης, NalyssaGreen, ΜέλαΓεροφώτη
Αφήγηση, απαγγελία: Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος
Μουσικοί: Τρομπέτα: Γιώργος Αβραμίδης, Βιολί: Αναστασιάδης Τίμος, Κρουστά: Μπάμπης Πετσίνης, Κοντραμπάσο: Γουμπερίτσης Δημήτρης, Programming, synths, scratches: DjMestre, Κιθάρα: Ζιάκας Ανδρέας, Πνευστά: Μιχάλης Πιπέρκος, Βιολοντσέλο: Τουλής Γιάννης, Ακορντεόν: Τσούγκρας Κώστας
Παραγωγή-διοργάνωση: Κέντρο Πολιτισμού Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Σε συνεργασία με τον ΟΜΜΘ.
Τιμές εισιτηρίων: Α’ Ζώνη 35€, B’ Ζώνη30 €, Γ’ Ζώνη 25 €, Α’ Θεωρεία 30 €, Β’ Θεωρεία 25 €, Εξώστης 20 €, Φοιτητικά, Ανέργων, +65, ΑΜΕΑ 15€. Προπώληση από τη viva.gr.
