Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Έργα καλλιτεχνών με έντονα βιώματα της διαφορετικότητας δύο πατρίδων, εκείνης του τόπου γέννησης και εκείνης του τόπου διαμονής, περιλαμβάνει το Super Audio CD «Bridges» που κυκλοφορεί από την εταιρεία BIS Records. Πρόκειται για μια νέα ηχογράφηση της Δανάης Παπαματθαίου-Μάτσκε μαζί με τον πιανίστα πατέρα της Ούβε Μάτσκε. «Το CD αυτό αποτελεί μια συλλογή σπάνιων και ιδιαίτερα αξιόλογων έργων», ανέφερε στο TyposThes ο Ούβε Μάτσκε που γεννήθηκε στα Erzgebirge της Γερμανίας, έλαβε την εκπαίδευσή του στο πιάνο στη Βαϊμάρη καθώς και στη Βουδαπέστη και το 2001 διορίστηκε καθηγητής πιάνου στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη, όπου εργάζεται μέχρι σήμερα.
Μαζί με την κόρη, του η οποία γεννήθηκε στην Αθήνα, έπειτα, σπούδασε στο εξωτερικό (Πανεπιστήμιο Mozarteum στο Σάλτσμπουργκ και δεύτερο Μεταπτυχιακό τίτλο Σπουδών“Konzertexamen” στην Ανώτατη Σχολή Μουσικής και Θεάτρου του Αμβούργου ), έχουν ηχογραφήσει δύο ακόμη άλμπουμ, τα οποία κυκλοφόρησαν από την ελληνική εταιρεία "Irida Classical».» «Πιστεύουμε, ότι το αποτέλεσμα της δουλειάς μας αυτής ξεπερνά σε ερμηνευτική ποιότητα την κάθε προηγούμενη», σημείωσε ο κ. Μάτσκε. Αναφέρθηκε στο πώς είναι η συνεργασία πατέρα – κόρης, ενώ υπογράμμισε τη σημασία της οικονομικής στήριξης από το κράτος στον πολιτισμό.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το Bridges;
- Η ιδέα για την παραγωγή αυτή ξεκίνησε κατά τη διάρκεια εκπόνησης της διδακτορικής διατριβής της Δανάης με θέμα τους Έλληνες και ελληνικής καταγωγής συνθέτες της διασποράς με έργο μετά το 1950 και ειδικότερα με την ερμηνεία επιλεγμένων έργων για βιολί και πιάνο του Ντίνου Κωνσταντινίδη και του Boris Papandopulo.
Οι ηχογραφήσεις των δύο αυτών έργων που πραγματοποιήθηκαν στην Θεσσαλονίκη για τις ανάγκες της διατριβής στάλθηκαν στον καλλιτεχνικό διευθυντή της δισκογραφικής εταιρείας BIS και κατόπιν εκδήλωσης ενδιαφέροντος της εταιρείας συμφωνήθηκε η παραγωγή ενός Super Audio CD διάρκειας 75 λεπτών με τον τίτλο BRIDGES με το υψηλότατο τεχνικό επίπεδο που διακρίνει την BIS Records. Ο επιλεγμένος τίτλος αντικατοπτρίζει κατά την γνώμη μας με τον καλύτερο τρόπο το περιεχόμενο των έργων που περιλαμβάνονται στο CD: Όλα τα έργα δημιουργήθηκαν από συνθέτες με ελληνικές ρίζες. Τα περισσότερα από αυτά γράφτηκαν μακριά από τον τόπο γέννησης των συνθετών και έχουν εμπνευστεί εκτός από βιώματα της καταγωγής από επιρροές και πολιτιστικά ρεύματα του νέου περιβάλλοντος τους.
-Πώς επιλέξατε τους συνθέτες;
-Όλα τα έργα του CD διαφέρουν ριζικά μεταξύ τους στη χρήση εκφραστικών μέσων. Συναντάμε την ευρηματική φολκλορική νεωτερικότητα της σονάτας του Boris Papandopulo δίπλα στην αυστηρή δωδεκάφθογγη μουσική γλώσσα του Ντίνου Κωνσταντινίδη, τον βυζαντινοπρεπή μοντερνισμό του Δημήτρη Τερζάκη και την λαϊκή μουσική παράδοση του Αιγαίου σε περίτεχνη διασκευή από τον Γιάννη Κωνσταντινίδη. Με λίγα λόγια το CD αυτό αποτελεί μια συλλογή σπάνιων και ιδιαίτερα αξιόλογων έργων.
-Πόσο διαφοροποιείται η μουσική ενός καλλιτέχνη που μένει μακριά από την πατρίδα του; Πόσο οι μνήμες της χώρας του παραμένουν και πόσο εμπλουτίζεται η μουσική του από τον τόπο διαμονής του;
-Όλοι οι συνθέτες έχουν ελληνικές ρίζες, έχουν δημιουργήσει τα έργα που παίζουμε στα τέλη του 20ου και στην αρχή του 21ου αιώνα και λόγω καταγωγής καθώς και διαφορετικών χαρτογραφημένων πολιτιστικών διαδρομών εκφράζονται ο καθένας σε δικό του ιδιαίτερο μουσικό ιδίωμα, αναπόφευκτα με ετερόκλητες επιρροές.
Η πολιτισμική ταυτότητα του κάθε καλλιτέχνη – δημιουργού ή ερμηνευτή – είναι συνισταμένη πολλών παραγόντων και διαφοροποιείται, όπως ακριβώς τα δακτυλικά αποτυπώματα. Για άλλους οι μνήμες της καταγωγής είναι πηγή έμπνευσης και δημιουργίας ενώ για άλλους τα βιώματα στους νέους τόπους διαμονής κυριαρχούν στην καλλιτεχνική τους έκφραση. Τα πάντα είναι ζήτημα συγκυριών. Είναι όμως σίγουρο, ότι συνειδητά ή υποσυνείδητα η καλλιτεχνική έκφραση των διασπορικών δημιουργών και ερμηνευτών αντικαθρεπτίζει τις διαδρομές τους στον χρόνο και τον τόπο, δημιουργώντας γέφυρες πολιτισμού.
-Οι γέφυρες ενώνουν σημεία. Ποια σημεία θελήσατε να ενώσατε εσείς με το άλμπουμ αυτό;
-Οι ερμηνείες των έργων του άλμπουμ BRIDGES πραγματώθηκαν από καλλιτέχνες με έντονα βιώματα της διαφορετικότητας δύο πατρίδων, εκείνης του τόπου γέννησης και εκείνης του τόπου διαμονής. Το γεγονός αυτό βοηθά οπωσδήποτε στην αποκωδικοποίηση του πολυσύνθετου μουσικού υποστρώματος των επιλεγμένων έργων και το θεωρούμε προϋπόθεση επιτυχούς ερμηνευτικής προσέγγισης.
-Πόσο δύσκολη είναι η συνεργασία πατέρα – κόρης ;
-Στη δική μας περίπτωση υπάρχει μια μακρόχρονη συνεργασία, η οποία χαρακτηρίζεται από οικειότητα αλλά και από αφιλτράριστες εντάσεις που δημιουργεί πάντα η συγγενική σχέση. Το αίσθημα αυτό της αμεσότητας νομίζω είναι το πλέον καθοριστικό. Χωρίς πολλές κουβέντες, σχεδόν ενστικτωδώς, πραγματώνεται η ερμηνευτική διαδικασία, μετουσιώνοντας κοινά βιώματα και συναισθήματα σε καλλιτεχνική πράξη.
Οι «ΓΕΦΥΡΕΣ» είναι η τρίτη δισκογραφική συνεργασία μας και στη συγκεκριμένη παραγωγή το μουσικό ταξίδι αποδείχθηκε και για τους δυο μας συναρπαστικό, φέρνοντάς τον έναν κοντύτερα στον άλλον, δημιουργώντας βιωματικές γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ μας. Πιστεύουμε, ότι το αποτέλεσμα της δουλειάς μας αυτής ξεπερνά σε ερμηνευτική ποιότητα την κάθε προηγούμενη.
-Πώς κρίνετε την σημερινή παρουσία της κλασσικής μουσικής στην Ελλάδα; Πόσο προσιτή είναι στο ευρύ κοινό και πόσο αυτό είναι πρόθυμο να την γνωρίσει; Πώς θα μπορούσε να γίνει περισσότερο γνωστή σε μικρούς και μεγάλους;
-Η παρουσία της λεγόμενης κλασικής μουσικής στην Ελλάδα, είτε στην εκπαίδευση, είτε σε χώρους πολιτισμού, είναι σχετικά περιορισμένη σε σχέση με εκείνη των άλλων χωρών του δυτικού κόσμου, κύρια λόγω διαφορετικής ιστορικής εξέλιξης της χώρας. Τις τελευταίες δεκαετίες, με την ίδρυση σημαντικών μουσικών κέντρων, όπως είναι τα Μέγαρα Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, αλλά και άλλων πολιτιστικών κέντρων στην περιφέρεια, την λειτουργία πανεπιστημιακών μουσικών τμημάτων και μουσικών σχολείων έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην κατεύθυνση ανάπτυξης της λόγιας μουσικής στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά η οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων φαίνεται ότι επηρεάζει αρνητικά τον Πολιτισμό, παρουσιάζοντας πισωγύρισμα στα όποια θετικά βήματα και προσπάθειες είχαν γίνει και στον τομέα της μουσικής. Είναι γνωστό ότι ο Πολιτισμός χωρίς την οικονομική στήριξη της πολιτείας είναι καταδικασμένος σε μαρασμό. Οι επιχορηγήσεις σε ορχήστρες, σε χώρους πολιτισμού, στην μουσική εκπαίδευση ολοένα και συρρικνώνονται. Ένα μεγάλο κομμάτι Ελλήνων καλλιτεχνών είναι αναγκασμένο να εκπατριστεί για αναζήτηση καλύτερων συνθηκών εργασίας και δημιουργίας. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα μεγάλο μέρος αποφοίτων της τάξης μου στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας βρίσκεται σε χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Ελάχιστοι από αυτούς θα γυρίσουν πίσω. Όλα αυτά θα έπρεπε να μας ανησυχούν και να μας κινητοποιούν ως κοινωνία…
-Ποια τα όνειρά σας για το μέλλον;
-Θέλω να πιστεύω, ότι έχω ακόμα την αντοχή για προσφορά στην μουσική εκπαίδευση και παράλληλα στη μουσική ζωή της χώρας που έγινε η δεύτερη πατρίδα μου. Μαζί με την Δανάη προγραμματίζουμε το επόμενο χρονικό διάστημα συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό για την προβολή του CD μας, αρχής γενομένης στις 7 Ιουλίου στο Φεστιβάλ του Δήμου Σκοπίων, προσκεκλημένοι της Ελληνικής Πρεσβείας στην Βόρεια Μακεδονία.
